Өндірістік құрылымды талдау және өндірістік қуатты пайдаланудың факторлары

Реферат

Тақырыбы: Өндірістік құрылымды талдау және өндірістік қуатты пайдаланудың факторлары.

     Кәсіпорындарды  құру және олардың құрылымдық бөлімшелерінің негізіне өндірістік процестер жатады. Өнімді өндірумен байланысты кез  келген технологиялық процес түрлі операциялар көлемін, оның ішінде негізгі, қосымша, қызмет көрсету, басқару және т.б. жұмыстарын іске асырады. Дайын өнімді жасауда жоғарыдағы көрсетілген операциялардың рөлі түрліше. Өнімді қалыптастыру негізгі өндірістік процестердің кезінде шығады, ал басқа процесте оны жасауға тек ықпал етеді. Мұның барлығы тиісті бөлімшелерді қалыптастырудың негізі болып табылады.

Кәсіпорынның  құрылымы өндірістік және ұйымдық болып  бөлінеді. Өндірістік бұл негізгі  және көмекші цехтар және учаскелердің құрамы мен мөлшері.

Өндірістің құрылымына ықпал ететін негізгі факторлар  мыналар болып табылады:

1.        шығарылатын өнімнің және оның номенклатурасының сипаттамасы;

2.        өндірістің ауқымы;

3.        кооперациялау деңгейі.

Шығарылатын өнімнің  сипаты және оны дайындаудың тәсілі шешуші дәрежеде цехтардың құрамын, олардың мөлшерін, жүк айналымын және зауыт аймағының шамасын анықтайды. Өндірісті ұйымдастыруда маңызды жағдай болып табылтын кейбір бұйымдардың түрлері түрлі көлемде шығарылады. Шығарылатын өнім көп болса, сонша кәміл технологиясы және ұйымдық әдістері қолданылуы мүмкін. Кооперациялаудың деңгейі де сол сияқты кәсіпорынның құрамына елеулі түрде ықпал етеді: ол қалай жоғары болса, солай ол қарапайым.

Кәсіпорынның  өнім шығарудағы әлуетті мүмкіндіктері  олардың өндірістік қуаттарын тұлғалайды. Кәсіпорындардың қабілеттілігі және олардың бөлімшелерінің өнімді ең көп мөлшерде дайындауды, олардың жарақаттандырылуы тікелей сапасына, жетілдіру және еңбек құралдарының іс-әрекетке қабілеттілігінен тұрады. Еңбек құралдары ең алдымен актив бөлігі еңбек құралын кәсіпорынның өндірістік қуатын қалыптастырудың негізгі факторы деп есептеуге болады. Алайда, бұдан өндірістік қуаты еңбек құралдарының өндірістік-техникалық параметрлер негізінде кәсіпорынның осы уақыт аралығындағы нақтылы жағдайын есепке алмай-ақ анықтауға болады деген қорытындыға келісуге болмайды.

Сонымен, өндірістік қуат экономикалық санаты ретінде ең көп өнімді шығару мақсатында еңбек  құралдарының активті түрлері –  машиналар және жабдықтардың ұйымдасқан жиынтықтарын пайдаланудағы өндірістік қатынастарын қамтиды. Өндірістік қуаттың мәні толық ашылады, еер де оны еңбек құралдарының ұйымдасқан жиынтығының бернесі ретінде қаралатын болса.

Барлық жағдайлары бірдей кәсіпорындарда өндірістік қуатты пайдаланудың экономикалық тиімділігін арттырудың негізгі жолдары мыналар:

1.        нақты жағдайларда ең жоғары экономикалық тиімділікті қамтамасыз ететін машиналар, техникалар және жабдықтарды таңдап алу;

2.        қажетті құрал-жабдықтардың қолайлы құрамын табу.

Қазіргі кезде  қандай да болмасын жұмыстарды өнімділігі жоғары техниканың жаңа түрлерін қолданбайынша сапалы орындауға болмайды. Сондықтан белгіленген жұмыс бағдарламасын әрі сапалы, әрі өз уақытысында орындалуын қамтамасыз еткен жөн.

Кәсіпорынның  өндірістік қуаттарын пайдалануды ұйымдастыру және қалыптастыру процестері күрделі және көптеген факторларға тәуелді. Өндірістің өсу ауқымы және оның тиімділігінің артуы резервтерді көбейту және қолданыстағы кәсіпорындардың өндірістік қуаттарын пайдалануды жақсартуды іздестіру міндетін қояды. Сондықтан да, қолданыстағы кәсіпорынның өндірістік қуатын және оны пайдаланудың мөлшер деңгейін анықтауға негізін болатын факторлар шеңберін анықтауды қажет етеді. Бұл шарттасқан екі фактор ықпал ететін бірыңғай объект – кәсіпорынның өндірістік қуаты (бөлімшелері). Бұлардың арасындағы айырмашылық – факторлардың бір бөлігі өндірістік қуаттың өсу резервін, ал екінші бөлігі – оны пайдалануды жақсарту резервін анықтайды.

Төменде кәсіпорынның өндірістік қуатын пайдалануға ықпал  ететін факторлар сыныптамасы келтіріледі

Қолданылған әдбиеттер  тізімі:

1. Баканов М.И., Шеремет А.Д. Теория экономического  анализа: Учебник. - М.: Финансы и статистика, 2001-416с.

2. Басовский Л.Е. Теория экономического анализа: Учеб. пособие. – М.: Инфра-М, 2001-222с.

3. Савицкая Г.В.  Анализ хозяйственной деятельности  предприятия: Учебник:М.: ИНФРА-М, 2002. – 336с.

4. Дүйсембаев К.Ш. Анализ финансовый отчетности: Учебник. – Алматы: Экономика, 2009, 366с.

5. Дүйсембаев К.Ш. Аудит и анализ в системе управления финансами: теория и методология. – Алматы: Экономика, 2000.-294с.

6. Дүйсембаев К.Ш. Анализ финансового положения предприятия: Учебное пособие. – Алматы: Экономика, 2005.- 128с.

7. Любушин Н.П., Лещева В.Б., Дьякова В.Г., Анализ  финансово-экономической деятельности  предприятия: Учеб. Пособие для  вузов/Под ред. проф. Н.П. Любушина. – М.: ЮНИТА-ДАНА, 2001. -471с.

8. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С., Негашев Е.В. Методика финансового анализа. – М.:   Инфра –  М, 2002.-208с.

9. Журавлев В.В., Савруков Н.Т. Анализ хозяйственно  – финансовой деятельности предприятия.  Конспект лекций. – СПб.: Политехника, 2001.-127с.

10. Методика анализа  показателей эффективности производства: Уч.пос., изд. 2-ое доп. и перераб./ Под ред. проф. Э.А. Маркарьяна. – Ростов н/д: Издательский центр «МарТ», 2001. -208с.

11. Любушин Н.П., Лещева А.Б., Сучков Е.А. Теория  экономического анализа: Учебно- методический комплекс. – М.: Экономист, 2004.-480с.

12. Герасименко  Г.П. и др. Управленческий, финансовый  и инвестиционный анализ: Практикум.  – Ростов н/Д: Издательский  центр «МарТ», 2002.160с.

13. Бачаров В.В.  Финансовый анализ. – СПб: Питер, 2005.-240с.

14. Дроздова Н.В., Дроздов В.В. Экономический анализ. Практикум. – СПб: Питер, 2006. -240с.

15. Анализ финансово-хозяйственной  деятельности: Учебно- методическое  пособие/ под.ред. И.А. Налетова, М.: ИНФРА-М, 2006.-124с.

16. Анализ и  диагностика финансово-хозяйственной деятельности предприятия/Под ред. Т.Б. Бердникова М.: ИНФРА-М, 2007. – 212с.

17. Финансовый  анализ: Учебное пособие/ Под.ред.  Е.А. Ефремова. – Томск: ТУСУР