Өндірістік процесті ұйымдастыру және мұнай-газ өндіру кәсіпорындарының өндірістік құрылымы

Еңбек затын өңдеу процесінде табиғи фактордың әсер етуі, атап айтсақ өнімділіктің негізгі факторы –  қабат қысымының табиғат сыйы болуы да мұнай өндірісі ерекшеліктерінің бірі болып есептеледі. Ұңғылардың аумақтық оқшаулануы, олардың жекелігі және өндірісті ұйымдастырудың кен  орнын өңдеу жүйесіне тәуелділігі  ұңғыларға қызмет көрсетуден, олардың  технологиялық режимін реттеуден  және ұңғылар қорын жұмысқа қабілетті  жағдайда ұстаудан тұратын негізгі  процесті ұйымдастыру ерекшеліктерін анықтайды. Бұл ерекшелік көмекші  және қосалқы шаруашылықтарды ұйымдастыру  ерекшеліктерін, олардың аумақтық орналасуын білдіреді.

Мұнай-газ өндірісінде  оның тек дайын өнім беретіндігі  де, яғни аяқталмаған өндіріс пен  жартылай фабрикаттардың болмауы да маңызды болып табылады.

Мұнай мен газ өндірісінің  өндірістік процесі әртектес жеке өндірістік процестердің кешенін білдіреді:

• мұнай мен газ өндірісі;

• механикалық және энергетикалық  жабдықты монтаждау және демонтаждау;

• ұңғыларды жер асты жөндеу;

• ұңғылар мен жабдықтарды  жер үсті жөндеу;

• ұңғыларды күрделі жөндеу;

• мұнайды тасымалдау және сақтау;

• газды жинау және қолдану;

• мұнай мен газды кешенді  дайындау;

• ұңғылар мен қабаттарды зерттеу;

• жұмыс агентін қабатқа  айдау және т.б.

Мұнай мен газ  өндіру процесі – бұл барлық қабат пен кен орнын жобаға сәйкес ұтымды өңдеуді, сондай-ақ негізгі процесті әртүрлі энергия түрлерімен, көлікпен, жөндеумен, материалдармен, құрал-жабдықтармен және т.б. қамтамасыз етуді талап ететін негізгі мұнай-газ өндіру кәсіпорындарындағы негізгі өндірістік процесс.

Мұнай өндіру процесі бірнеше  өзара байланысты жекелеген процестерден тұрады: сұйықтың забойға келуі, сұйықтың забойдан ұңғы аузына көтерілуі, мұнайды  өңдеуге дейін тасымалдау және сақтау, мұнай мен газды өңдеу немесе кешенді дайындау және тауарлық мұнайды  тұтынушыға тапсыру. Осы аталған  процестер біріге отырып мұнай мен  газ өндірісінің өндірістік циклын құрайды және ол қысқа мерзімділігімен  және үздіксіздігімен сипатталады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өндірістік процестің  үздіксіздігін қамтамасыз ету шарттары:

 

1. кен орнын өңдеу жүйесіне сәйкес қабат жұмысының технологиялық режимін қатаң сақтау;
2. мұнай өндіру процесіне қатысатын жекелеген өндірістік бөлімшелердің өндірістік қуаттарының ұңғылардың өндіру мүмкіндіктеріне сәйкес келуі;
3. көмекші процестердің негізгі процестерге кесте бойынша қызмет көрсетуі.

Мұнай-газ өндіру кәсіпорынының  өндірістік құрылымының негізінде  мамандану, көмекші өндірістің негізгі  өндірістен бөлінуі және өндірістің барынша шоғырлануы жатыр.

Өндірістік құрылым дегенде кәсіпорынның өндіріс ішілік бөлімшелері мен қызметтерінің жиынтығын, олардың арасындағы арақатынас пен өзара байланысты түсінеді.

Мұнай-газ өндірісінде  құрылымдық бірлік ретінде цех - өндірістік әкімшілік оқшауланған бөлімше  орын алады. Оның міндеті өнім дайындау немесе белгілі бір жұмыс түрін  орындау болып табылады.

Негізгі өндіріс өнімді дайындаумен тікелей байланысты процестерді қамтиды.

Көмекші өндіріс негізгі өндіріс бөлімшелерінің өнімді кедергісіз шығаруына қажетті қалыпты жағдайларды қамтамасыз етеді (сурет 1).

 

 

 

 

Сурет №1 «Негізгі және көмекші  өндіріс цехтары»

Негізгі өндіріс ретінде орталық инженерлік-технологиялық қызметпен (ОИТҚ) біріккен аудандық инженерлік-технологиялық қызметтер (АИТҚ) бөліп көрсетілген.

ОИТҚ-тің негізгі  міндеті – белгіленген технологиялық тәртіпті сақтай отырып МГӨБ-ғы мұнай мен газ өндірісі бойынша жоспарлық тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету. ОИТҚ төмендегі жұмыс түрлерін орындайды:

• АИТҚ жұмысына басшылық ету;

• негізгі өндіріс объектілерінде (АИТҚ) жұмыстарды орындау барысында  МГӨБ-ның барлық өндірістік бөлімшелерінің қызметін тәулік бойы жедел бақылау  және үйлестіру;

• барлық өндірістік объектілер бойынша ақпараттар жинау және өңдеу;

• апаттарды жою бойынша  жұмыстарды ұйымдастыру;

• бақытсыз жағдайларда  көмек көрсету және басқалар.

Жұмыстарды жоспарлауға  маңызды мән беріледі. ОИТҚ ұңғылар  бойынша барлық қажетті жұмыстардан  тұратын айлық кешенді жоспар-кестелерді өңдейді.

АИТҚ – ИТҚ-тің мұнай өндірісіне тікелей қатысатын негізгі технологиялық органы. АИТҚ-ның басты міндеті – мұнай мен газ өндірісі бойынша жедел жоспар-кестелер мен тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету, тәулік бойы ұңғыларды техникалық сауатты меңгеру мен пайдалануды жүзеге асыру, оларды пайдалану тәртібін сақтау, АИТҰ аумағында орналасқан ұңғылар мен басқа да объектілерді жер асты және күрделі жөндеу бойынша өндірістік процестердің барысын технологиялық бақылау. АИТҚ жұмысына қызмет бастығы басшылық етеді. Мұнай өндірісі операторлары технологиялық топтарға бөлінген және аға инженерлердің басшылығымен ұңғыларды пайдалануға қызмет көрсету, оларды тексеріп, қадағалау, жабдық ақауларын жөндеу, жұмыс тәртібін сақтау, ұңғыларды іске қосу және т.б. бойынша жұмыстар жүргізеді. Бұл топтар диспетчерлік пунктпен және оның басшылығымен тұрақты байланыста болады.АИТҚ мұнай, газ, ауа жинау және сумен қамту жүйесінің, ұңғылар коммуникациясының, ауа мен газды бөлістіру қондырғыларының, компрессорлық станциялардың және т.б. технологиялық схемаларымен жабдықталған.

Ұңғыларға өндірістік қызмет көрсетумен байланысты көмекші өндірістер өндірістік қызмет көрсету базаларына (ӨҚКБ) біріккен. ӨҚКБ құрамына мыналар  жатады:

• эксплуатациялық жабдықтың  прокаттық-жөндеу цехы (ЭЖПЖЦ);

• электрлік жабдықтар  мен электрмен жабдықтаудың прокаттық-жөндеу цехы (ЭЖмЭЖПЖЦ);

• ұңғыларды жер асты және күрделі жөндеу цехы (ҰЖАжКЖЦ);

• өндірісті автоматтандыру цехы (ӨАЦ).

ӨҚКБ басшылығы цехтар қызметін үйлестіреді және өңғылар  мен негізгі өндірістің барлық объектілерінің жоспар-кестелерге сәйкес үздіксіз жұмысын  қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, мұнай-газ  өндіру басқармасына тікелей бағынатын  құрылымдық бөлімшелер де бар, атап айтсақ:

• мұнайды дайындау және айдау цехы (МДжАЦ);

• қабат қысымын қалыпты  ұстау цехы (ҚҚҚҰЦ);

• бумен және сумен жабдықтау  цехы (БжСЖЦ);

• компрессорлық газ цехы (КГЦ);

• егер МГӨБ-да дербес құрылыс  ұйымы болмаса, құрылыс-монтаж учаскесі (ҚМУ).

Қабат қысымын қалыпты  ұстау цехының негізгі міндеті  – жұмыс реагентінің өнімді горизонттарға  бекітілген өңдеу жобасына сәйкес көлемде  закачкасын***қамтамасыз ету.

Мұнайды дайындау және айдау  цехы шикі мұнайды жинау және оны  жинау қондырғысына дейін айдау, өңдеуге, сақтауға, есепке алу мен  тапсыруға дайындау бойынша жұмыстарды жүзеге асырады.

Мұнай мен газ өндіру цехы мұнай мен газды забойға жасанды  түрде айдау, мұнай мен газды  күндізгі қабатқа көтеру, тауарлық мұнайды дайындау процестерінен  тұрады.

Жекелеген МГӨБ-да өндірістік қажеттілік туындаған жағдайда бірлестіктің рұқсатымен келесі цехтар құрылуы мүмкін: прокаттық-жөндеу, электрлік қондырғылар, құбырларды футирования***(коррозияға қарсы покрытие, стеклования, покрытия эпоксидными смолами, эмалирования***).

Мұнай өндіру процесінің үздіксіздігі көбінесе мұнай және газ ұңғыларын  дұрыс пайдалану, қызмет көрсету  және жөндеуге тәуелді болады.

Эксплуатациялық жабдықтың  прокаттық-жөндеу цехы эксплуатациялық  жабдықты жөндеу және прокаттауды жүзеге асырады, оны пайдаланудың техникалық тәртіптерін сақтауға бақылау жүргізуді, механикалық жабдыққа дер кезінде  және сапалы жөндеу жүргізуді қамтамасыз етеді.

Мұнай-газ өндіру кәсіпорынының  өндірістік құрылымын жетілдірудің басты бағыты – алдағы уақытта  негізгі өндірісті бірнеше көмекші  функциялардан босату және оларды дербес кәсіпорындарға шоғырландыру жолымен  негізгі өндірісті мамандандыру процесін жалғастыру, атап айтсақ, МГӨБ құрамынан жөндеу және көлік қызметін бөліп алу және бірлестікте орталық  прокаттық-жөндеу базаларын, технологиялық  көлік және арнайы техника басқармаларын  құру.

Мұнай-газ өндіру кәсіпорынының  типтік өндірістік құрылымы 1-ші схемада  көрсетілген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан Республикасының  Білім және Ғылым министрлігі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Курстық жұмыс.

 

Тақырыбы: Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Жоспар:

 

 Кіріспе.

1 бөлім. Қазақстан Республикасында зейнетақамен қамсыздандыру туралы.

1.1.Орталықтан зейнетақымен  қамсыздандыру.

1.2.  Жинақтаушы зенетақы  қорларынан және сақтандыру ұйымдарынан  зейнетақымен қамту.

1.3. Жинақтаушы зейнетақы  қорларын ұйымдастыру.

 

2 бөлім. «Қазақстан Халық  Банкінің» жинақтаушы зейнетақы  қорының ұйымдық- экономикалықс  сипаттамасы.

2.1. «Қазақстан Халық Банкінің  ЖЗҚ-ның құрылуы.»

2.2. «Қазақстан Халық Банкінің  ЖЗҚ-ның ұйымдық-экономикалық құрылымы.»

2.3. «Қазақстан Халық Банкінің  ЖЗҚ-ның жылдық есептік көрсеткіші».

 

3 бөлім. Қазақстан Республикасының  зейнетақы жүйесінің құрылуы  және дамуы.

3.1. Қазақстан Республикасының  зейнетақы жүйесінің құрылуы.

3.2.Қазақстан Республикасының  зейнетақы жүйесінің дамуы.

 

Қоррытынды.

Пайдаланған әдебиеттер тізімі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                               Кіріспе.

 

Мен  осы жазған курстық  жұмысымның тақырыбы  « Қазақстан

Республикасының зейнетақы  жүйесі», бұл тақырыпты таңдау себебім  зейнетақы жүйесін тек заңи тұрғыдан ғана емес, сонымен қатар ЖЗҚ-ның  қызметі олардың түрлері, қай  зейнетақы қорына салымдарды орналастыру  тиімді және болашақта бұлмәліметтер  жинақтаушы зейнетақы жүйесі туралы өрісімді, көзқарасымды кеңейтті деп  есептеймін.

Курстық жұмыстың басты мақсаты- Қазақстан республикасындағы зейнетақы  жүйенің дамуы мен оның құрылуын талдау болып табылады.

Курстық жұмысты жазу барысында  мынадай мәселерді ашуды көздеймін.

• Зейнетақы жүйенің  заңнамалық негізін  қарастыру. Зейнетақына алі мерзімдері оның түрлері  мен көлемі  жинақтаушы зейнетақы қорларының  іс қызметуі туралы мәліметтерді қарастыру.
• Қазақстанның Халық Банкінің ЖЗҚ-ның  зейнетақы жүйесіндегі орны, оның іс-қызметі, жетістіктері мен кемшіліктері  және болашақтағы  мақсаттарын көрсету.
• Қазақсатн Республикасының  Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дамуы  және оның болашақ перспективасы  жөнінде  мәселерді қарастыру .

  Жалпы курстық жұмысымның маңыздылығы бұл – ҚР-ның жинақтаушы зейнетақы жүйесін тек теориялық тұрғыдан ғана қарастырып қоймай, онда кесте, сызба-нұсқа, салыстырмалы көрсеткіштер, диаграммалар қолдану болып табылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 бөлім.Қазақстан  Республикасында зейнетақымен қамту  туралы.

 

1.1. Орталықтан  зейнетақымен қамсыздандыру.

Орталықтан зейнетақы  төлемдерін алу құқығы бар азаматтар:

• 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін зейнетақы алатындары.
• Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алуға құқығы бар, арнайы тақтар берілген адамдар.
• Жинақтаушы зейнетаы қорларында жинақталған зейнетақы қаражаты жоқ зейнетақы төлемдерін алушы қайтыс болған жағдайда  оның отбасына не оны жерлеген адамға жерлеуге арналған бір жолғы төлем Орталықтан он бес еселенген айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде төленеді.
• Ұлы Отан соғысының қатысушысы немесе мүгедегі болған зейнетақы төлемдерін алушы қайтыс болған жағдайда оның отбасына не оны жерлеген адамға  немесе заңды тұлғаға отыз бес айлық есептік көрсеткіш көлемінде жерлеуге арналған бір жолғы төлем төленеді.

Орталықтан зейнетақы  төлемдері өмір бойына тағайындалады  және төленіп отырады.

Міндетті зейнетақы  жарналарын төлеу .

 Міндетті зейнетақы  жарналарының салымшыларыжинақтаушы  зейнетақы қорларына міндетті  зейнетақы жарналарын заңмен  белгіленген ставкалар бойынша  төлеуге тиіс. Міндетті зейнетақы  жаналарының салымшысы міндетті  зейнетақы жарналарын төлеу үшін  бір ғана жинақтаушы зейнетақы  қорын таңдап алуға және онымен  қатар міндетті зейнетақы жарналары  есебенен зейнетақымен қамсыздандыру  туралы шарт жасасуға міндетті.

Міндетті зейнетақы жарналары  ҚР-ның ұлттық валютасымен төлннеді. Міндетті зейнетақы жарналарын толық  уақытылы төленуін салық органдары  жүзеге асырады.

Міндетті зейнетақы  жарналарының ставкасы.

ЖЗҚ-на  төленуге тиістіміндетті зейнетақы жарналары қызметкердің ай сайынғы табысының он проценті мөлшерінде белгіленеді. Бұл ретте  міндетті зейнетақы жарналарын есептеу  үщін алынатын ай сайынғы кіріс ең төменгі айлық жалақының жетпіс  бес еселенген мөлшерінен аспауы тиіс.

Мідетті зейнетақы жарналарын есептеудің, аударудың тәртібі мен  мерзімдерін  ҚР-ның  Үкіметі белгілейді.