Микроэкономикаға кіріспе

Микроэкономикаға  кіріспе 

          Микроэкономика – экономикалық теорияның негізгі бір бөлігі болып табылады. Микроэкономика теориясы адамдардың экономикалық іс-әрекетін зерттеп, олардың жалпы негізгі заңдылықтарын белгілейді.  

        Адамдардың экономикалық іс-әрекеттерін, оларды жүргізу барысында пайда болтын  және өздеріне сәйкес институттар мен олардың жүйелерінде шешілетін жалпы экономикалық  проблемаларды микроэкономиканың зерттеу объектісі деп айтамыз. 

      Экономикалық субъектілер – бұл экономикада хеке қызмет атқаратын кез келген бірліктер. Бұндай бірліктер адамдар, сонымен қатар олардың тобы, қоғамдастықтар болуы мүмкін. Кез келген қоғамдастық микроэкономикада субъект болып қарастырылмайды. Ол үшін адамдардың белгілі тобы бірігіп, қызмет істеп, алдарына қойған мақсаттарына бірге жетуі тиіс.  

     Тұтынушылар мен өндірушілердің  экономикалық қызметтерінің объектісі  игіліктер болып табылады. Игілік – кез келген зат, ол материалдық, сонымен қатар материалдық емес болады және тұтынушының белгілі бір қажеттіліктерін қанағаттандырады немесе өндірушінің көздеген мақсатына сәйкес қолданылуы мүмкін.  

    Әр түрлі игіліктердің көлемдері  мен қорларын толықтыру деңгейі  олардың бір-бірімен салыстырмалы  шектеулігін көрсетеді және игіліктердің сиректігі категориясы деп аталады. Кез келген экономикалық іс-әрекет, қарастырып отырған уақыттағы қанағаттандырылатын қажеттілікті таңдап алу болып есептеледі және осы уақытта басқа қалған қажеттіліктерді қанағаттандырудан бас тарту керек екенін көрсетеді.

    Үнемдеу проблемасы – берілген  экономикалық субъектінің берілген қажеттілікті қанағаттандыруға игіліктерді ойластырып және шектеп жұмсауы, соның нәтижесінде басқа да қажеттіліктерге осы игілікті жеткізуін айтамыз. 

      Балама шығын деп жүзеге аспаған балама мүмкіндіктердің ең жақсысынан түсетін пайданы айтамыз.                                                                             

       Балама шығынның кәдімгі өндірістік  шығыннан айырмашылығын мынадан  көреміз: 

    Игіліктерді орналастыру мәселелерін талдау кезінде біз экономикалық субъектілердің өзара байланысын қарыстырып өтеміз.Әр экономикалық субъект өзінің табыстары мен шығындарын бағалап, таңдау жасағаннан кейін, қоғамда жеке субъектілердің экономикалық қызметтерін ұштастыру мәселесі пайда болады.

      Оған төмендегілер жатады:

       1 өндірушілер арасындағы өзара  шешімдерді келістіру;

        2 тұтынушылар шешімдерін келістіру;

        3 жалпы тұтыну мен өндіру шешімдерін  толықтай келістіру.

         Игіліктерді қалай орналастыру  мәселесін шешуге және экономикалық қызметтерді ұштастыруға байланысты экономикалық жүйелерді бірнеше түрге бөледі: