Кәсіпорын айналым қоры және айналым құралдары

         Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті  ұйымдастыру үшін құрылтай келісім  шарты жасалады, онда:

                        - кәсіпорынның аты;

                        - мекен-жайы;

                        - негізгі қызмет бағыттары;

        - қызмет түрлері;

                       - капитал мөлшері;

                -  қоғам мүшелерінің үлестері көрсетіледі.

        Айта кететін бір жәй - серіктестіктерді ұйымдастырушылардың ақша қаражаттарынан басқа кұнды материалдық заттар түрінде заттық үлестері, мәселен, автокөлік, жылжымайтын мүліктер болуы да мүмкін.       

        Қоғамдастық мүшелерінің құқығы жылына бір немесе екі рет өткізілетін жалпы жиналасында анықталады да, ал одан әрі ол тереңдетіліп, дамып отырады.

        Жалпы жиналыстың маңызды шешімдер  қабылдауға құқығы бар, атап айтқанда:

                      - жылдық балансты бекітеді;

      -кірісті белгілі бір мақсатты  көздеп, орынды пайдала- 
нады;

      -шығындарды неғұрлым аз жұмсау  жолдарын айқын- 
дайды;

      -  қоғамның төрағасын сайлауды немесе қайта сайлау- 
ды көздейді, оған әр түрлі мәселелер бойынша міндеттер 
жүктейді.

         Қоғамдастық жұмысын бақылауды  бақылау комиссиясы, экономикасы дамыған елдерде бақылау кеңесі іске асырады, оның мүшелерін жалпы жиналыста тағайындайды.

        Акционерлік қоғам - рұқсат ету жолымен құрылатын заңды кұқығы және өзіндік жарғысы бар бірлестік. Акцио-нерлер болуға жеке адам да, заңды тұлғалар да хақылы. Акционерлік қоғам құру үшін нотариус куәландырған серіктестік келісім шарты жасалады, оны қоғамның жарғысы деп атайды. Акционерлік қоғамды ұйымдастырушылар санына шек қойылмайды. ¥йымдастырушы тіпті бір адам болуы да мүмкін.

        Қоғамның негізгі жарғылық қорының  мөлшері сол елдің қолданылып  жүрген заңымен белгіленеді. Мәселен,  жарғылық қор Австралияда - 1 000 000 шиллинг, ФРГ-де -100000 марка, Швейцарияда  - 50 000 швед маркасы, Ресейде: жабық  акционерлік қоғамға - 10 000 сом,  ал ашық қоғамға 100 000 сом мөлшерінде  белгіленген.

       Акционерлік қоғамның негізгі  капиталы акцияларға бөлінеді, акцияның ақшалай сомасы негізгі капитал көлеміне сай келуі шарт.

      Ашық қоғамның акциялары еркін  сату жолымен таратылады, оны кәсіпорындар да, жеке адамдар да сатып ала алады.

      Акционерлік қоғамда акционерлердің  жалпы жиналысы өткізіліп тұрады. Онда тексеру және есеп (санақ)  комиссиясы құрылады. Олардың мүшелері  бір немесе бес жылға сайланады.  Сонымен қатар директорлар кеңесі (бақылау кеңесі) ұйымдастырылып, оның  төрағасы бір жыл мерзімге тағайындалады. Ал директорлар кеңесі атқарушы директорды және оның мүшелерін сайлайды