Бүгінгі күнде қазіргі экономиканы тереңінен талдау қажеттігі

Бүгінгі күнде қазіргі экономиканы тереңінен талдау қажеттігі, оның бүтіндей

Қазіргі кезде негізгі  шаруашылық ету қызметі аймақтарда жүзеге асырылады.

Сонымен қатар, Қазақстан  Республикасындағы әр аймақтың өзіндік табиғи ресурстары,

Соңғы жылдары нарықтық қатынастарға өту барысында аймақтық экономиканың мәнi

Аймақтық дамуын мемлекеттік  реттеудің негізгі мақсаты - аймақтарға экономикалық

Бұл жұмыстың мақсаты – аймақтың әлеуметтік – экономикалық даму

Аймақтық экономиканың пәні Қазақстан Республикасының өндіргіш күштері әлеуметтік –экономикалық

Аймақтық экономика өзінің зерттеулерінде ғылыми әдістер кешенін  қолданылады, яғни

Бұл бітіру жұмысындағы барлық аймақтар үшін жалпы аймақтық тапсырмалары:

бұл экономика құрылымын реформалауды жүзеге асыру:

жеке аймақтарды депрессифті  жағдайдан шығару:

әлеуметтік, нарықтық инфрақұрылымды дамыту:

экономиканы тұрақтандыру:

аймақаралық көлік жүйесін дамыту:

экалогиялық қауіпсіз жағдай туғызу:

кәсіпкерлікті дамыту.

Жалпы, аймақтық экономиканың негізгі тапсырмасы, аймақтардың  экономикалық және әлеуметтік

Бітіру жұмыстың құрылымы негізінен 3 бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде

Жалпы аймақ экономикасын дамыту, елiмiздiң әлеуметтiк – экономикалық жағдайын

I бөлім. Қазақстан Республикасының экономикасын аймақтық басқарудың теориялық және

Қазақстан Республикасының  экономикасын мемлекеттік аймақтық басқару негіздері.

Соңғы жылдары экономиканы  аймақтық басқару мағынасы көп қолданылып жүр.

Аймақтық экономика –  бұл экономика білім жүйесіндегі ең маңызды

Аймақтық экономика білімнің ғылым саласы ретінде, аймақтық аспектіде  әлеуметтік

Аймақтық экономика Қазақстанның табиғи ресурстық потенциалын, оның аймақтарын, тұрғындарын,

Аймақтық экономика анықтамасына келмес бұрын, бірінші территория

экономикалық-әкімшілік басқару диспозициясы;

еңбекті аумақтық бөлудегі рөлі;

әлеуметтік-экономикалық роблемаларды шешу;

экономикалық кеңістік – бұл олармен байланысы: жергілікті пунктер, егістік,

Әр аймақтың сыртқы экономикалық кеңістікпен байланысты өзіндік экономикалық кеңістіктің

тығыздық ( халық саны, жалпы ішкі өнім, негізгі капитал,

орналастыру (тең көрсеткіштер, халықты бөлу, экономикалық қызмет);

байланыстылық (экономикалық байланыстардың қарқындылығы, тауар, капитал, еңбек қозғалысының жағдайы).

 Аймақтық экономика  – бұл табиғи экологиялық жағдайлармен тығыз байланысты,

Соңғы жылдары нарықтық қатынастарға өту барысында аймақтық экономиканы дамыту

Аймақтық экономика өзінің зерттеулерінде ғылыми әдістер кешенін  қолданады, оның

Аймақтық байланыстарды  құру үшін өнделетін әдістер қолданатын үлкен жобалы

Аймақтық экономиканы  зерттеудің ерекше әдісі картографиялық әдіс болып табылады.

Жүйелік талдау – бұл проблемаларды, шаруашылық құрылымын және ішкі

Өндіріс кұштерінің қозғалысы және аймақтардың шаруашылық даму проблемалары күрделене

елдің экономикалық дамуындағы территориялдық пропорцияларды моделдеу;

шаруашылық салалары бойынша  орналастыруды моделдеу;

аймақтардың шаруашылық етуші  кешендерін қалыптастыруды моделдеу (3).

Математикалық аппараттардың  терең өңделуіне қарамастан, ұзақ мерзімді салдарлар

Нарықтық жағдайда аймақтардың  рөлі және қызметі халықтың өмірінің қызметі

институтционалды қызметтер  – бір жағынан экономикалық дербесті, екінші

экономикалық қызметтерді, елдің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, экономикалық қызметті

әлеуметтік қызметтері, халықтың әлеуметтік дамуын, аймаққа экономикалық потенциалын қамтамасыз

экологиялық қызметтері, халықтың дұрыс өмір сүруін қамтамасыз етеді, табиғи

Қазіргі кезде аймақтық деңгейде басқарудың қызметтері мен әдістері экономикалық,

Реттеудің нарықтық әдістері жалпы танылған маркетинг жүйесі мен экономикалық

Мақсаттар мен тапсырмалар  жүйесі көзқарасынан қарайтын болсақ, аймақтық экономика

Қазіргі уақытта әрбір аймақ нарыққа кірудің әртүрлі стартты деңгейіне

Аймақтық экономиканы  зерттеудегі басты артықшылықтары аймақтардың экономикасына әсер ететін

Аймақтардың дамуын болжау әдістемесі он бес жылға дейінгі кезеңді

Экономикалық талдаудың  басты бағыттары болып депрессивті зоналар мен экономикалық

Аймақтық экономиканың негізгі  тапсырмасы аймақтардың экономикалық және әлеуметтік даму

Қазақстандағы аймақтық экономикалық саясат түсінігі және мәні.

Қазіргі экономикалық әдебиеттерде нарыққа өту барысында аймақтық экономикалық саясат

Аймақтық саясат – көпмағыналы  ұғым, әртүрлі мәндерде кеңінен қолданылады.

Билік және атқарушы органдар және биліктің аймақтық органдары арасындағы

Кәсіпкерлік және өмір деңгейі жағдайында мағыналы аймақтық өзгешіліктерді игеру

Аймақтық және саясатын сипаттауда: әлеуметтік, экономикалық, өндірістік, аймақтық және

В.С.Жихаревич келесідей  анықтама береді: “экономикалық саясат – құрастырылған мақсаттарға

Қазақстанның басты аймақтық мүддесі қазіргі кезде, жергілікті құрылымдарды қолдау

Орталық үкімет аймақтық саясаты елімізді дамытудың жалпы ұлттық мақсаттары

1. Әр аймақтағы халықтың тұрмыс-жағдайы деңгейін теңестіру.

Аймақтық экономикасын дамыту ерекшеліктеріне төмендегідей негізгі  факторлар әсер етеді:

 өнеркәсіптік дамудың  табиғи-шикізаттық база ерекшелiгi;

еңбек потенциалының сипаты және тұрғындары;

аймақтық шаруашылық жинақталған  құрылымы;

аймақтың шаруашылық жағдайда жиналған дәстүрлері;

еліміздің басқа аймақтарымен экономикалық байланыстарды дамытудың болмауы немесе қолда

Аймақтық даму мақсаты  – дипрессивті аймақтарды құрылымдық қайта құру.

Аймақтардың кешенді дамуы  бірдей деңгейде жалпы мемлекеттік сияқты экономикалық

Тұрақты экономикалық өсуді  қамтамасыз ету. Бірақ бұл мақсатты жүзеге

Мемлекеттің аймақтық саясаты  – мемлекет пен аймақ арасындағы өзара

Аймақтық саясаттың мәні және тапсырмалары бар және оларды жүзеге

еліміздің жеке аймақтарындағы кәсіпкерлікті және табиғи-климаттық жағдайының айырмашылығы;

 аймақтың продуктивтілігін  анықтайтын табиғи ресурстарды  пайдалану бағыты, саласы және

аймақтың терең немесе қатпарлы жағдайы, соның әсерінен көлік шығыны,

инновация енгізумен артта  қалуы, өндірістің ескі құрылымы;

агромеграциондық артықшылық (аймақтағы салааралық байланыстардың қиылуы) және агромеграциондық жетіспеушіліктер

елдің экономикалық дамудағы тенденциясы;

тауар өндірісіне әсер ететін технологиялық даму стадиясы;

жалпы және аймақтық саясаттың  формалары, саяси жағдайы; институтционалды факторы:

орналастырудың физикалық  факторлары: аэропорт, көлік жүйесі, өндірістік алаңдардың бар

жергілікті кәсіпкерлермен негізделген фирманы үлкен сыртқы бақылау немесе фирманың

әлеуметтік-мәдени факторлар: урбанизация деңгейі, халықтың білім деңгейі, ғылыми орталықтардың

орталықпен жүргізілетін экономикалық макросаясатты жүргізудің аймақтық есепке алынбауы;

 орталық пен аймақ  арасындағы құқықтары мен міндеттерін шектеу процестерінің

аймақтық жүйеде және жеке аймақ арасында халық кірістерінің диференциа

Нарықтық қатынастар экономикалық елдерде аймақтық дамытуда мемлекеттің  араласуының екі

“әділдік”, яғни барлық аймақ  тұрғындары жақсы тұрмыс-жағдайға жетудің тең

“тиімділік”, жалпы ұлттың тұрмыс-жағдайы мақсатында әр аймақтың өндірістік потенциалын

Қазақстанның аймақтық экономикалық саясаты унитарлық мемлекет саясаты  ретінде құрылуы

Екіншіден, барлық аймақтарда жалпы мемлекеттік қаржылық ресурстарына қол жеткізу

Аймақтық экономикалық саясат құжаттарымен шешуге мүмкін болатын  Қазақстанның қазіргі

орталық Үкіметпен жүргізілген  экономикалық реформалар шараларының  жергілікті жағдайларына адаптация;

 Қазақстан Үкіметі, аймақтық биліктермен аймақтық экономикалық саясат координациясы;

 әлеуметтік-экономикалық  жағдайларды тұрақтандыру және  экономикалық көтерілу траекториясына шығу;

 кәсіпкерлікті дамыту  және өмір сүру қызметі жағдайында аймақтық айырмашылық

Нарықтық жағдайларда  бірінші екі проблема макросаясат пен координация қаражаттарымен,

Аймақтық саясаттың мақсатты функциясы ең алдымен экономиканың қайта құрулар

Экономикалық мақсаттар  негізінен өндіргіш күштерді орналастыру  факторы ретінде инвестицияны

Әлеуметтік мақсат экономикалық мақсаттармен тікелей байланысты, олардың  жетістігіне мемлекет

Нарықтық экономикаға өту барысындағы аймақтық саясат біршама динамикалы. Экономикадағы

Экономикалық саясат еліміздің және оның жеке бөліктерінің экономикалық жағдайын

Экономикалық теорияда 2 деңгейі бар, яғни:

макроэкономикалық

микроэкономикалық.

Макроэкономикалық деңгей –  бұл экономикаға бүтіндей және оның жеке

Микроэкономикалық деңгей, керісінше нақта шаруашылық бірлік қызметінің талдауымен байланысты:

Жалпы, аймақтық экономикалық саясатты жетілдіру, шығару және оны  жүзеге

1.3. Қазақстан Республикасындағы  аймақтық дамытуды мемлекеттік  реттеу.

Қазақстан Республикасында  соңғы жылдары аймақтық экономикаға, аймақтарды дамыту, дәлірек

Аймақтық дамудың маңызды  тапсырмаларының бірі жеке аймақтардағы халық өмірі

Барлық аймақтар үшін жалпы  аймақтық тапсырмалар – бұл экономикалық

Аймақтың дамуы үшін қаржы-қаражат орны ерекше. Аймақтық экономиканы дамытуды

сыртқы инвестициялар  – экзогенді көзі

ішкі инвестициялар –  эндогенді көзі.

Эндогенді дамытуды ынталандыру  тәсілдері табиғи ресурстарды, “экономикалық  ортаны” (өндіріс,

Қазір бар технология мен өндірісті ұйымдастырудың атақты тәсілдеріне негізделген

тікелей мемлекеттік реттеу;

қызмет секторын ынталандыру;

шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту;

арнайы зоналар құру (9).

Тікелей мемлекеттік реттеу әдістері мемлекеттік меншікке негізделеді. Қазіргі уақытта

Қазіргі күні Қазақстандағы  және басқа елдердегі шағын бизнес ұлттық

Шағын және орта бизнесті аймақтық экономикалық саясат шегінде ынталандыру,олар

Аймақтардың әлеуметтік-экономикалық дамуына мемлекеттің реттеуші әсері  халықтың, шаруашылық етуші

Аймақтық саясатты жүзеге асырудың экономикалық механизмі аймақтың ерекшелігін, олардың

Минералды ресурстардың стратегиялық маңызлы түрі бар, өнеркәсіптік негізгі саласындағы

Елдің азық-түлік қорын  қалыптастыратын аймақ тобы үшін экономикалық тұтқалар

Экологиялық нашар және артта  қалған аймақтар және де депрессивті

Республикалық билік ең алдымен  аймақтықинвестициялық банктар  мен қорлардың қызметін

Экономиканы реформалаудың  нақты мақсатының негізгі параметрі  аймақ экономикасының әлеуметтік

Мемлекеттік реттеудің құралдарының жиынтығы келесі негізгі элементтерді қамтиды:

 Экономикалық болжау  – экономиканың болашақ жағдайын  және онымен байланысты

Индикативті жоспар (болжау) әзірлеу – елдің барлық шаруашылық кешенінің

Шаруашылық етуші субъектілердің белгілі бір тобы бойынша адрестік жоспар

Шаруашылық етуші объектілерге жаната әсер етудің құралдарын қолдану.

Елдің (аймақтық) әлеуметтік-экономикалық дамуының басымдылықты тапсырмаларын  шешу бойынша мақсаттар

Эканомикалық болжау - әлеуметтік эканомикалық дамудың стратегиасын

Эканомикалық дамуды болжау – бұл барлық

Бағдарламаларды әзірлеу  және жүзеге асырудың маңызды қағидалары: