Қазақстан Республикасының ұлттық банкінің пайыздық саясаты туралы түсінік

 Екінші бөлімде, ҚҰБ-нің ақша  – несие саясатының басты бағыттары,  оны жүргізудің жолдары және  реттеуі қарастырылды, сонымен қатар,  ақша – несие саясатының табыстау  механизімі және оның салық  - бюджет, валюта саясаттарымен байланысына сипат берілді. Осы бөлімде Қазақстан Республикасының пайыздық саясатына талдау жасалып, негізгі көрсеткіштеріне баға берілді. Монетарлық саясаттың негізгі бағыттары анықталып, оларды жетілдіру жолдары қарастырылды.

 Осы бөлімде Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі «банктердің банкі», қызметінің маңыздылығы және екінші деңгейлі банктердің қызметін қабылдау, қадағалау және бақылау жүргізу бағыттарына сипат берілді. Сонымен қатар, Ұлттық банкінің екінші деңгейлі банктермен есеп айырысу операцияларын жүргізу қызметі қарастырылды. Және де Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің 2006 – 2009 жылдарға арналған ақша несие саясатына сипаттама берілді.

 Үшінші бөлімде, Қазақстан  Республикасының Ұлттық банкімен  жүргізелетін пайыздық саясатының  негізіг проблемалары мен оларды жетілдіру жолдарына сипат берілді.

 Яғни, Қазақстан Республикасының  пайыздық саясатының қазіргі  кездегі қиыншылықтары анықталды  және одан шығудың жолдарына  сипат берлді. 

Курстық жұмыстың жазылу барысында  және тақырыптың мазмұнын ашуда белгілі авторлардың оқулықтары, монографиялар, сондай-ақ газет –журналдар беттеріндегі жарияланған мақалалар, маңызы деректер, статистикалық көрсеткіштер жан-жақты пайдаланылып отыр.

 Пайдаланылған әдебиеттердің  негізінде маңызды мәліметтерге  көптеген сілтемелер жасалынды.

 Енді, курстық жұмыстың  тақырыбын ашуда қарастырылған  сұрақтардың негізде жоғарыда  айтылғандарға қысқаша қорытындыламалар  жасайтын болсақ:

1. ҚҰБ пайыз саясатының  басты мақсаты — айналыстағы  теңге деңгейін көтере отырып, несиеге деген сұранысты азайту, соның нәтижесінде ақша жиыны және инфляцияның өсуін төмендетуді қамтамасыз ету болып табылады. Жоғары пайыз мөлшерлемесі, шын мәнісінде пайыз үшін төлемдер өз кезегінде шығынның көлемін құрайды. Демек, жаңа пайыз саясаты алдағы уақытта немесе белгілі бір уақыт аралығында өзінің нәтижелеріне қол жеткізуге тиіс.

2. Ақшаға сұраныс пайыз  мөлшерлемесінің өзгеруіне байланысты  сезімтал болса, онда ақша жиынының  өсуіне, пайыз мөлшерлемесінің болымсыз  өзгеруі әсер етеді. Ақшаның  құнсыздануын төменді деңгейде ұстап, ұлттық валютаның тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Ұлттық банкі ақша несие саясатын жүзеге асырады. Қазақстан Ұлттық банкі Қазақстан Республикасының мемлекеттік ақша несие саясатын айқындайтын және жүзеге асыратын бірден бір орган болып табылады. Қазақстан Ұлттық банкі ақша несие саясатын бағалардың тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырады.

3. «Қазақстан Республикасының  Ұлттық банкі туралы» Заңның 8 – бабына сәйкес Қазақстанның  Ұлттық банкі айналыстағы ақша  массасы көлемін реттеу жолымен бағалы қағаздар эмиссиясын жасайды. Қазақстанның Ұлттық банкі эмиссиясын жасайтын бағалы қағаздар мемлекеттік бағалы қағаз болып табылады және олар бойынша жауаптылықты Қазақстанның Ұлттық банкі көтереді.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Егемен Қазақстан. 1993. 13 қараша.

2. Қазақстан Республикасы  Президентінің 1997 жылы 13 карашадағы  Жарлығымен 15 караша Ұлттық валюта - тенге Күні, Қазакстан Республикасы  каржы саласы кызметкерлерінің  кәсіби мейрамы болып жарияланды (ҚР ПҮАЖ, 1997. №49. 454-бап.)

3. Қазақстан Республикасы  Ұлттык Банк Басқармасының 2001 жылы 3 наурыздағы каулысымен колма-кол  ақша белгісі — тиын акща  айналымынан алынды. (Қараныз: Егемен  Қазакстан. 2001. 29 наурыз).

4. Ақша айналымы дегеніміз  елдегі тарихи калыптасқан және ұлттық заңнамамен бекітілген ақшаның жүзеге асуының ұйымдастыру нысаны болып табылады. Қараңыз: Хусбяков А.И. Финансовое право Республики Казахстан. Алматы: Жеті жарғы, 1955.

5. «ҚР-дағы банктер және  банктік қызмет туралы» ҚР  заңы. 30.08.1995.

6. Ақша, несие, банктер.  Ғ.С. Сейітқасымовтың жалпы ред.  — Алматы: Экономика, 2001.

7. Мақыш С.Б. Коммерциялық  банктердің операциялары. — Алматы: Қазақ университеті, 2002

8. Деньги, кредит, банки  / Под ред. Лаврушина О.И. - М.: Финансы  и статистика, 1999.

9. Банковское дело /Под  ред. Лаврушина О.И. — М.: Финансы  и статистика, 1998.

10. Банки и банковские  операции в России / Под ред.  Лапидуса М.Х. - М., 1996.

11. Маркова О.М. и др. Коммерческие банки и их операции. — М.: Банки и биржи, 1995.

12. Брокеры и регистраторы на рынке ценных бумаг. Учебное пособие. — Алматы: Ирбис, 2000.

13. Гвоздев Б.З. Факторинг.  — М.: Ассоциация авторов и  изда¬телей, Тандем, Экмос, 2000.

14. Ақша, несие, банктер.  Ғ.С. Сейітқасымовтың жалпы ред.  — Алматы: Экономика, 2001.

15. Деньги, кредит, банки / Под ред. Лаврушина О.И. — М.: Финансы и статистика, 1999.

16. Шеденов О. Жалпы  экономикалық теория. Алматы, Экономика  2005. – 680 б

17. Финансы. Денежное  обращение. Кредит / Под.ред. Дробозиной  Л.А. – М.: Финансы, ЮНИТИ, 2001.

18. Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспары. «Елорда» - 2002 ж 159 – 161 б

19. Мельников В.Д., Ильясов  К.К. Финансы. — Алматы, изд. 2-е,  перераб. и доп. Қаржы-қаражат 1997