Басқарудағы жоспарлау функциясы

   Пайданы (кірісті) жоспарлау – кәсіпорынды  басқарудың  негізгі  құралы. Кәсіпорын  стратегиясы  әдетте  пайда  табуға  тырысатындықтан, бұл  жоспар ең  өзектісі  болып  табылады.

   Пайдаы  жоспарлаудың  алуан  түрлі  тәсілдері  болады, соның төртеуі  неғұрлым  кең  тараған.

1. Тиімділікті  болжалдау. Жұмсалған капиталдың  тиімділігін  есептеу  үшін  айналым  капиталы  шамасы  мен  жұмсалған  капиталдың  түскен  пайда  мөлшерінің (%)  мәнін  табады. Мұнда  мынадай  формуланы  пайдаланады:

   Айналым  қаржысы + күрделі  қаржы-жұмсалған  капитал; 

   АҚШ-та  формула  кеңінен, тіпті  өнімнің  жекелеген  түрлері  бойынша да  қолданылады.

2. Тиімділік  лимитін  талдау. Бұл тәсіл график  арқылы  жоспарлы  пайданы, әрі  капитал  айналымы  кезінде  шығын  амасының  ауытқуы  бойынша  кәсіпорынның  икемділігін  көрсетуге  мүмкіндік  береді.

   Бұл  талдауда  «өлі  нүкте»  (шығынды  жабу  үшін  ең  аз йналым)  ме жоспарланған айналымның  арасындағы  «қабыспаушылықтың» зор мәні  бар. Тек осының  өзі ғана капитал айналымын жоспарлағанда кәсіпорынның  еркін әрекет  етуін көрсетедеі.

   3. Өтімділікті  жабуды  талдау (тиімділікті   талдау  варианты). Өндіріс шығындарын  осы  тұрғыдан  қарастырғанда кәсіпорындар  ақша  жұмсайтындарға  бөлінеді,  бұған қатысты, мәселен, амортизация ығандары  да  жатады. Ақша  жұмсауға  сәйкес  келетін құн қитсық   сызығы  нүктесінің,  айналым  қисық сызығы  нүктесімен  қиылысуы, өтімділікті  сақтау  үшін айналымның  ең  аз  шамасын  көрсетеді.

   4. Аз айналымды   регрессивтік  бөлу. Аталған тәсілмен  капитал айналымының айлық өзгерісі  жоспарлы  пайданың  мөлшеріне қандай шамада  ықпал ететіндігін бақылауға мүмкіндік береді.