«Солтүстік Қотыртас» кен орнының мұнайбергіштігін арттыру әдістеріне талдама жасау

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ  БІЛІМ ЖӘНЕ           ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ғылыми жоба тақырыбы: «Солтүстік Қотыртас» кен орнының мұнайбергіштігін арттыру әдістеріне талдама жасау

 

 

 

 

 

 

 

 

Дайындаған:Әбдіқанов А. Және Батырбеков М.

Ғылыми жобаның  жетекшісі: Ивахненко А.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Алматы. 2013 ж.

Мазмұны

 

 

 

1. Кен орнының геолого-физикалық жағдайы

 

2. Технико-технологиялық бөлім

 

3. Арнайы бөлім

 

4. Еңбеңті қорғау бөлімі

 

5. Қоршаған ортаны қорғау

 

6. Экономикалық бөлім

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тақырыптың өзектілігі: «Солтүстік Қотыртас» кен орнының мұнайбергіштігін арттыру әдістеріне талдама жасай отырып, қолайлы әдістерге сүйену. Атырау мұнайының өзекті деп тауып , осы ғылыми жұмысқа арқау етіп отырмын.

 

Зерттеу нысаны: Географиялық тұрғыдан кен орны Каспий ойпатының   

     оңтүстік- шығысында орналасқан кешенді толықтай зерттеу.

 

Мұнайдың шығу тарихы

      Қазақстан мұнайы  жарқын беттері Атыраудың көмірсутегі  аймақта-рында жазылған. Бұл өлкенің  тұрғындары өте ертеден-ақ мұнайдың  жиналған жерлерін, оның кейбір  қасиеттерін білген және оны емдік мақсатта пайдаланған. Олар мұнайды тайыз шұңқырлардан, сортаң жерлердің бетінен жинап алып, малдардың жарақаттарына жағып, тері ауруларын емдеген. Осындай қасиеттері бар жердің бетіне шығып жатқан сұйық зат заманының білімді адамдарының назарынан тыс қалмағандығы белгілі, ол туралы дала өңірін зерттеген түрлі зерттеушілердің еңбектерінде кездеседі. ХVIII ғасырда Орал-Ембі ауданының мұнай-газ кенін көптеген көрнекті ғалымдар, геологтар, топографтар мен саяхатшылар зерттеген.

XVI ғасырдың аяғында Патшалық Ресей Қазақстанның байтақ еліне назар аудара бастады және XVII  ғасырда империяның шығыс шекараларын нығайту, оңтүстік елдерге сауда жолдарын іздеу мақсатында көпестер отрядын, әскери  типографтар мен табиғат зерттеушілерді  оқтын-оқтын жіберіп тұрды. Атырау облысының аймағындағы мұнай туралы алғашқы мәліметтер 1717 жылы І Петрдың Жарлығымен Ембі өзенінің төменгі ағыны арқылы Хиуаға әскери-топографиялық экспедицияны ұйымдас-тырған Бекович Черкасскийдің жазуларында, одан кейін 1869 жылы географ Н.Северцевтің жарияланған есебінде (Ш.Есенов және басқалары, 1968) анықталды.[5.12]

Халықта Әукетай-Шағыл  ауданындағы (Орал-Жайық өзен аралығында) «Киелі от туралы» аңыз сақталады, кейін  белгілі болғандай, ол жанатын газдың шығуына арналыпты. XІХ ғасырда атақты діни қызметкер және емші Мәтенқожа малдың қотыры мен адамдардың тері ауруларын Ойыл өзінің төменгі ағымындағы құмның астынан шығатын қара маймен емдепті.Жібек жолымен Қытайдан Үндістанға  жүрген  сауда керуендері арбаларының дөңгелектерін жағу үшін Зайсан ойысындағы Қарамай шатқалында жиналып қалған  майды пайдаланған.

 

Кенбай газмұнай кеніші — Атырау облысының Қызылқоға ауданында, Доссор теміржол бекетінен шығысқа қарай 90 шақырым қашықтықта орналасқан. Кенбай кеніші Солтүстік Қотыртас және Шығыс Молдабек деген екі кеніштен тұрады. Кен орнының құрылымы 1981 ж. сейсмик. барлау және құрылымдық бұрғылау нәтижесінде анықталған. Мұнайға қаныққан қабаттардың қалыңд. 1,2 – 16,6 м, газды қабат 1,2 – 11,0 м. Мұнайдың тығызд. 0,807 – 0,973 г/см3, құрамында күкірт бар.

Cолтүстік Қотыртас

1. Cолтүстік Қотыртас кенорны 1986 жылы ашылды
2.       Географиялық тұрғыдан кен орны Каспий ойпатының   
3.      оңтүстік- шығысында орналасқан
4.      Атырау каласынан 240км қашықтықта орналасқан
5.      ААҚ «Ембімұнайгаздың» ең үлкен кен орны болып табылады
6.      Ең жақын орналасқан кен орны: Береген Жоламанов

 

Қара алтын өндіруді ұлғайтудан мүмкіндігі бар елдердің қатарына кіретін  Қазақстан 2020 жылы – 130 млн. тонна мұнай өндіруді жоспарлап отыр.

Мұнай кеніштерін игеруде климаттық  – технологиялық шарттарға жаңа технологияны енгізу қажет. Бүгінде  шетелдік әріптестеріміз сол инновацияларды әкеліп жатыр. Елсіз – жерсіз мекенде  аянбай еңбек етіп жұмыс жасауда.  2010 жылы еліміздегі мұнай мен газ конденсатын өндіру көлемі 4,2 пайызға өскен. Ал экспорттық әлеуметіміз соңғы жылдары 4,5 пайызға ұлғайып отыр.