Радиациялық, химиялық барлаудың құралдары

  Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министірлігі

      Л.Н.Гумелев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Практикалық жұмыс  №5

 

 

 

 

 

Тақырыбы:  Радиациялық, химиялық барлаудың құралдары

 

 

 

 

 

 

 

                                                            Тексерген:   Абдрасилов Дулат

                                                                Орындаған: Жұбаниязова Г.

                                                                             РПЗС-21 студенті

                           

 

 

 

                                       

                                           Астана 2012 жыл

Радиациялық, химиялық  барлаудың құралдары

 

 

 ПКУЗ-1-2 (приборный комплекс управления и защиты)  ауадағы арнайы заттардың бар болуын анықтау және әр түрлi жылжымалы , тұрақты объекттердi қорғауының жүйесiне сигналдарды беруi үшiн арналған. Газсигнализатор жарық сигнализациясының    және командалардың объекттiң атқарғыш механизмдарына автоматты беруін қамтамасыз етеді.  

 

 

 

 ПРХР (прибор радиационной, химической разведки) бұйымы- газосигнализтор - дозиметрі  0, 2-150 Р/ч диапозонда гамма сәулелену қуатының өлшемін сонымен бiрге ауада арнайы заттардың құрамын  анықтауды қамтамасыз етеді. Индикация - жарықтық, көз мөлшерлік және дыбыстық. Объекттердiң атқарғыш механизмдарына командалардың беруiн қамтамасыз етедi.

 

 

ИМД(измерение мощности дозы )бұйымы- 10 мкрад/ч-1000рад/ч диапозонда сорылған гамма-сәулелену   қуаты дозасының өлшемiн қамтамасыз етедi. Тұрақты және тасымалдау жағдайында  ұшу және жылжымалы объекттерге қолданылады. Сондай-ақ жарылғыш материалдардың орын ауыстыруын бақылау үшiнде қолданылуы мүмкін. Бұйымның салмағы - 1, 6 кг.

 

 

 

 

ГСА-96- газосигнализатоы қоршаған ауаның ондағы фосфорорганикалық қосылыстардың буларын табуды автоматты түрде бақылауға арналған. Құрал тұрақты да, жылжымалы да объектерді жабдықтау үшiн қолданылады.

ИОНДЫК- МОЛЕКУЛАЛЫҚ СПЕКТРОМЕТР  ИМС-97 -жылжымалы және тұрақты объекттерді  орнату кезінде  атмосферадағы химиялық ластануларды бақылау үшiн қолданылады.

 

 

 

 

 
 Дистационалды газосигнализатор

 

 

 

 

 

 

 

КХК-2 -ауада және қабынған беттердегі УЗ тозаңдарын анықтауға арналған  индикаторлық қағаздар комплектісі. ИСХК(индивидуальное средство химического контроля)- тыныс алу мүшелерiн қорғаудың жеке  құралдарын қолға алу мүмкiндiгi туралы жедел шешiм қабылдауға  арналған  химиялық бақылаудың жеке құралы. ВИКХК - ауада және судың фосфороорганикалық заттар, иприт және  люизитпен қабыну бағасын жоғары сезіммен дәл табуды қамтамасыз ететін химиялық бақылаудың әскери жеке комплектісі. ипритом и люизитом. Индикатор түтікшелері(ИТ) - КРТ, СДЯВ буларының тері іріңі және  нерфтік сал болушылыққа әсерін анықтау үшін экспрес талдау жасаудыңдың ең қарапайым және үнемдi құралы.,  ИТМ(теңіздік)түрiндегі индикатор түтікшелері ӘТФ объектісінде ауаға санитарлы-химиялық бақылау жасау үшін қолданылады.

Ықшамды автоматты газосигнализторы ГСА-2  V-X зарин, зоман түрiндегі  УЗ буларын анықтауға арналған.

Радиациялық, химия барлауының құралдары - радиоактивтi және улы заттарды , жарақаттаушы ошақты анықтауға және дербес құрамға, әскери техникаға, азық-түлiк  және суға жоғары дәрежеде тұрақты  бақылау жүргізуге арналған.

Радиоактивтi заттардың табылуы  және олардың сәуле шығаруларын  өлшеу үшiн дозиметриялық құралдар қолданылады.  Олардың негізгі түрі дозиметр,дозаның қуатын өлшеу (ренгенметр ),радиоактивтiктiң индикаторы және радиометрлер болып табылады.

Химия барлау құралдары УЗ- ды табу үшін , оларды танып, консентрациясын  анықтау үшін қолданылады. Олар арнайы және әскери болып жіктеледі, арнайы химия бөлiмшелері қолдануына арналған. Химия барлауының әскери құралдарына индикацияның құралы, газанықтағыштар және автоматты газ сигнализторлары жатады.

Радиациялық және химия барлауының қазiргi құралдарының дамытуында негiзгi бағыт дистациондық құралдарының жасаулары , әр түрлi физикалық әдiстердi қолдану арқылы атмосферада УЗ дың анықталуы, иондану дәрежесін анықтау,электр өткiзгiштiкке спектрлiк талдау жүргізу болып табылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

Әскери химия барлауының құралы

Впхр: 1 - корпус; 2 - қақпақ; 5 - сүзгiлер противоарозольные; 6 - қондырма; 7 - қорғайтын қалпақтар; 11 – жауырын

 

 

 

 

 

 Впхр: 3-қолы сорған; 4 - кассеталар индикатор тұрбаларымен; 8 - электрофонарь; 9 - жылытқыш; 10 - жылытқышқа патрон; 12 - нұсқау - құралы бар жұмыс бойынша жаднама; 13 - УЗдың фосфороорганическихы табылу бойынша нұсқау; 14-иық белбеу.

                                                        

Индикатор тұрбалары: 1 - тұрбаның корпусы; 2 - толтырғыш; 3-мақталы тампон; 4 - қалқа; 5 - индикатормен ампулалары; 6-таңбалау сақина.

 

 

Бiрдей таңбалау болатын индикатор  тұрбалары 10 даналар бойынша кассеталарда жатқызылады. Кассеталардың бет жағында боялған суретi бар белгi жапсырылған. УЗ тұрбалар пайда болатын толтырғышта болған жағдайда ауада, және осы тұрбасы бар жұмыстың ретi көрсетiлген. ВПХрдың құрылымына комплектiне индикатор тұрбаларының үш комплекттерi кiредi.

 

     Әскери дозиметриялық құралдар  

 

       Имдтың дозаның қуатының өлшеуiшi ИМД-21Б қызметі бойынша ДП-3Б-ға ұқсас. Гамма-сәулелену оны экспозициялық дозаның қуатының өлшемдерiнен тысқары 1 радиацияның деңгейiнiң қойылған шектi мәнiн асып кету туралы жарық арқылы сигналын бередi 5; 50 және 100 Р/ч. ИМД-21 жылжымалы және тұрақты объекттерге бекiтiледi. 1 - орташа жиiлiктiң блогі; 2-индикатор көрсеткiш тақтасы; 3-сигналдық шам; 4 - құралдың қоректену көзiн қосуын индикатор; 5 - табалдырық ауыстырып қосқыш; 6 - тексеру батырма; 7 - көрсеткiш тақта тумблер; 8 - желi тумблер; 9 - детекторлауды блоктiң шынжырының тiркеуiшi; 10 - көрсетулердi көбейткiштiң бұқтырмасы; 11 - қоректенудiң шынжыры үшiн тiркеуiш; 12 - детекторлауды блок; 13 - детекторлауды блоктiң бекiткiшi үшiн тұтқалар.

ИЗМЕРИТЕЛЬ мощности дозы ДП-3Бсәулеленудi экспозициялық дозаның қуатын өлшеу үшiн жылжымалы объекттермен радиациялық  барлауды жүргiзуде арналға. ДП-3Б құралының комплектiне  техникалық сипаттама және формуляр бекiткiш, комплект үшiн детекторлауды өлшеу пульт, блок, түзуi бар жалғағыш кабел және бұрыштық тiркеуiштер, қоректену, тұтқаның кабелдерi кiредi. 1 - қоректенудiң кабелi; 2 - тексеру батырма; 3 - микроамперметр; 4 - жарық түсiрудi шырақ; 5 - төменгi диапазондарды нұсқағыш; 6 - жарық арқылы индикациясының шамы; 7 - төменгi диапазондарды ауыстырып қосқыш; 8 - сақтағыштар; 9-жалғағыш кабел.

 

ИНДИКАТОР - СИГНАЛИЗАТОР ДП-64 жердiң  радиоактивтi жұқтыруына үздiксiз бақылау  үшiн арналған. 0, 2 Р/ч тiк гамма- радиация дозасының қуаттары табыс бойынша дыбыстық және жарық сигнализациясы автоматты қосылады. Сигнализацияның iстеуi  3 секундттан аспайды.

ОБЩЕВОЙСКОВОЙ КОМПЛЕКТ ИЗМЕРИТЕЛЕЙ  ДОЗЫ ИД-1 гамма нейтрон сәлесінің  жұтылған дозаны өлшеу үшiн арналған. Құралдың комплектiне ЗД-6, техникалық сипаттама және пайдалануға нұсқау, формуляр түрдiң ионнизационногосының дозаның 10 өлшеуiштерi, заряд құрылымдар кiредi. ИД- 1 нейтрон шығаруын гамма-ның дозасының тiркеуiн қамтамасыз етедi 20мен 500 рад аралығында. Өлшенетін дозалардың есептеуi дозиметрдiң iшi орналасқан шәкiл бойынша өндiрiп алады.

 

 

 

 

 

                                                Қорытынды

 

               Радиациялық, химиялық барлау құралдарын қалай қолдануға болатындығын және оның құрылысымен таныстық. Бұл құралдар радиациялық сәулелердің көбейіп кетпеуін қадағалап отырады. Бізге белгілі радиациялық сәулелер адам өміріне өте қауіпті болып келеді. Дүние жүзінде ядорлық сынақтардың көп болуына байланысты кейбір әлем елдерінде осы қауіпті сәулелер көбейіп кетуде. Соның салдарынан өмірге кеміс балалар келу көрсеткіші күрт артып кетті Осы ауру тумас үшін радиациялық сәулелерді өлшейтін құралдар ойлап табылған болатын. Сонымен қатар индустриалды иновациялды даму жолдарында көптеген заводтар салынуда. Зоводтан бөлінетін химиялық қалдықтар атмосфераны және суды ластауда. Соның салдарынан адам өміріне қауіпті болып отыр. Осыған сәйкес көптеген зоводтарда химиялық ластанулы бақылайтын құрлғылар орнатылған. Осы жасалынып жатырған шаралардың барлығы адам өмірінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жолында іске асырылған іс-шаралар болып табылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған Әдебиеттер:

Ильичев А.А. Большая энциклопедия выживания в экстремальных ситуациях. ЭКСМО -ПРЕСС, М„ 2000.

Казьмин А.И. Руководство по травматологии для медицинской службы Гражданской обороны. М., Медицина, 1978.

Колбовский Б.Г. Пособие по проведению профилактических и противоэпидемических мероприятий при особо опасных инфекциях в войсках. 1981.

Курцев П. А. Медико-санитарная подготовка учащихся. М., Просвещение, 1988.

Чазов Е.И. Справочник по оказанию скорой и неотложной помощи. М.. Медицина. 1971.

Шабанов А.Н. Медицинский  справочник для фельдшеров. М., Медгиз, 1960.