Криптографияның негізгі есептері

Автор: Пользователь скрыл имя, 25 Ноября 2011 в 11:26, курсовая работа

Описание работы

«Электрондық үкімет» (e-Government) термині барлық мемлекеттік органдардың басын біріктіріп, оларға интернеттің, электронды терминалдардың немесе тіпті ұялы телефондардың көмегімен тұрғындарға қызмет көрсетуге мүмкіндік беретін біртұтас жүйені білдіреді. Жеке тұлғаларға ғана емес, компания мен кәсіпкерлерге де.
Мұнда мемлекет, бизнес және азаматтар арасындағы өзара қарым-қа тынасты электронды үкімет ішіндегі G2C (мемлекет-азаматтар) G2B (мемлекет-бизнес) және G2G (мемлекет-мемлекет) деп аталатын негізгі модельдер атқарады.

Скачать полностью (32.74 Кб) Сколько стоит заказать работу?

Работа содержит 1 файл

Электрондық үкімет.doc

— 142.50 Кб (Скачать)

"Электрондық үкімет" деген не?

Елімізде электронды үкімет құру идеясын Мемлекет басшысы өзінің республиканы әлемдегі бәсекеге қабілетті елу елдің қатарына енгізу туралы Қазақстан халқына жыл сайынғы жолдауында білдірген болатын. 2004 жылғы 10 қарашада электронды үкіметті ендіру туралы «Қазақстан Республикасында электрондық үкіметті қалыптастырудың 2005-2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы Президент Жарлығымен бекітілді.

Бағдарламаны іске асыру келесі міндеттерді кезең-кезеңмен шешу жоспарланған болатын:

Электрондық үкіметті қалыптастырудың бірінші кезеңінде – ақпараттарды жариялау және тарату.

Екінші кезеңі - мемлекеттік органдар мен азаматтардың өзара қарым-қатынасына тікелей және қайтармалы жолды интерактивті қызмет ұсынады.

Үшінші кезеңде - қаржылық және заң операцияларын үкіметтік порталдар арқылы жүзеге асыру жолымен транзакциялық қызмет көрсету.

Төртінші кезеңде - ақпараттық қоғамды толық қалыптастыру.

Бағдарлама 2005 жылы іске қосылып 2 жыл ішінде е-үкіметтің инфрақұрылымы қалыптастырылып, базалық құрамдас бөліктері құрылды: веб-портал және шлюз, ведомствоаралық электрондық құжат айналымы, куәландырушы орталықтары, бірыңғай көлік ортасы.
Сонымен қатар, 2007 жылы бүкіл ел бойынша бірыңғай тізілімге біріктірілген жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттік деректер қоры тұрақты пайдалануға енгізілді. Веб-портал арқылы мемлекеттік органдардың 20 интерактивтік қызметтері іске асырылды.

2007 жылы электронды үкіметті дамыту мақсатында «Қазақстан Республикасында электрондық үкіметті қалыптастырудың 2008-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қабылданды, онда электрондық үкіметтің базалық инфрақұрылымын және қол жеткізу тетіктерін кеңейту және дамыту мақсаттары алға қойылды, мемлекеттік басқарудың және әлеуметтік маңызы бар мемлекеттік қызметтерді ұсыну үдерістерінің сапасын және тиімділігін арттыру мақсатында электрондық үкіметтің құрамдас бөліктерін дамыту;

Үшінші кезеңнің алғышарты транзакциялық кезеңде «Электрондық мемлекеттік сатып алулар» АЖ құру болды. Бұдан былай кәсіпкер кеңсесінен шықпай тендерлерге қатыса алады. 2010 жылдың 1 қаңтарынан бастап барлық мемлекеттік сатып алулар http://www.goszakup.gov.kz/. мемлекеттік сатып алулар веб-порталында электрондық қалыпта баға ұсынымдары арқылы жүзеге асатын болады.

2009 жылы кәсіпорын субъектілеріне арналған «Е-лицензиялау» жобасын ендіру басталды. Бұл кәсіпорындардың лицензия алу барысындағы үдерістерді жеңілдету және лицензияланатын қызмет түрлерін жүзеге асыру. Е-лицензиялау – лицензия алуға өтінім берген адамның, оның өтінімін қарау жолындағы үдерістің барлығын бақылауға мүмкіндік береді. Мұның барысында өтінімді қарастырып жатқан адаммен өтінімді жіберген адам арасындағы қарым-қатынасқа жол берілмейді. Ол сыбайлас жемқорлық саласындағы үлкен тиімділікке ие.

Мемлекеттік бағдарламаның өңірлік бағыттары қоса дамуда. Өңірлерде электрондық құжат айналымының бірыңғай жүйесі ендірілді, 2009 жылдың қыркүйек айынан бастап барлық әкімшіліктер электрондық құжат айналымының жеделдігін пайдалануда. 5 таңдалған қызметке «Электрондық әкімдік» жүйесінің түп тұлғасы әзірленіп, Павлодар облысының әкімдігіне тәжірибелі пайдалануға ендіру жүргізілді.

2009 жылдың желтоқсан айында «Бірыңғай нотариалды ақпараттық жүйе «е-нотариат» жобасының Астана қаласы бойынша пилоттық өндірістік пайдаланылуға қосылды, оның мақсаты нотариалды іс-әрекеттер туралы есептің уақтылы және нақтылы болуын және нотариустардың тиімді жұмыстарын олардың ҚР Әділет министрлігімен, республикалық және өңірлік нотариалды палаталармен өзара іс қимылдарын қамтамасыз ету. Өз кезегінде халыққа сапалы, құқықты нотариалды қызметтер ұсынылады. Бірыңғай нотариалды ақпараттық жүйені республиканың барлық өңірлеріне ендіру 2010-2012 жылдарға жоспарлануда.

Осыдан біз еліміздегі электрондық үкіметтің қарқынды дамуын көреміз. 2010 жылы Қазақстан Республикасындағы электрондық үкіметтің дамуына Біріккен Ұлттар Ұйымымен жоғары баға берілді. БҰҰ Экономикалық және әлеуметтік даму департаментімен дайындалған, электрондық үкіметке жахандық дайындық рейтингісінің жыл сайынғы деректеріне сәйкес, Қазақстан соңғы жыл ішінде әлемдік рейтінгідегі 81 орыннан Ресейді (59 орында), Беларуссияны (64 орында) және Украинаны (54 орында) артта қалдырып қарқынды түррде 46 орынға көтерілгендігі айғақ.

Елімізде е-үкіметтің қызметтерін пайдаланушылардың (заңды және жеке тұлғалар) саны 70 мыңға жуық тіркелген.

Азаматтардың мемлекеттік электрондық жобаларға қатысуы «электрондық қатысу» (e-participation) көрсеткіштері бойынша жіктеуіште Қазақстан елі 2008 жылғы көрсеткіштермен салыстырғанда (106 орыннан) 18 орынға көтерілген.

Портал жайлы бірер сөз

Порталдың мақсаты - «бір терезе» қағидасы бойынша мемлекеттік қызмет көрсету тұжырымдамасын іске асыру механизмі болып табылады.

Портал 2005 – 2007 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының «Электрондық үкімет» бағдарламасын қалыптастыру шеңберінде жүзеге асырылған «электрондық үкімет» веб-порталы халықққа көрсетілетін қызметтердің уақытын қысқартуға және сапасын арттыруға бағытталған.

Порталдың міндеттері.

1. Ақпараттық кезең (2005-2006 жылдар). Бірінші кезең аясында 2006 жылдың аяғына дейін Порталда барлық мемлекеттік органдардың ақпараттық қызметтері жарияланды.

2. Интерактивтік кезең (2006-2007 жылдар). Екінші кезең аясында мемлекеттік органдардың азаматтарға интерактивтік қызмет көрсетуі үшін пайдаланушыларды авторизациялау және сәйкестендіру механизмі жүзеге асырылды. Мемлекеттік деректер қорын біріктіру жүргізіліп, азаматтардың өтініштерін қабылдау сервисі жүзеге асырылды және Порталдың мобилді нұсқасы қолданысқа енгізілді.

3. Транзакциялық кезең (2008 -2010 жылдар). Үшінші кезеңнің міндеті - банктік ақпараттық жүйелер және төлем шлюзін біріктіру есебінен Портал арқылы азаматтардың төлемдерін қаржылық транзакциямен жүзеге асыру мүмкіндігі туды.

Порталды жетілдіру шеңберінде оның дизайны жаңартылып, онда үлкен ақпарат массиві орналастырылды. Контенттің ақпараттық көлемі кеңейді.

Қазір Порталда 1503 ақпараттық қызмет көрсетіледі. Негізгі екпін 2007 жылы шілдедегі ҚР Үкіметі қаулысымен бекітілген мемлекеттік қызметтерге жасалған.

Мемлекеттік қызметтер Порталда сызба бойынша таныстырылған: Мемлекеттік қызметтер процедурасын сипаттау; Заңнамалық база; Байланыс ақпараты.

Әрбір қызметке әкімшілік уақыт тәртібі берілген, онда кім жауапты және қандай мерзімде орындау қажеттілігі туралы қатаң талаптар көрсетілген. Барлық уақыт тәртібі – типтік, қарапайым тілмен жазылған. Уақыт тәртібі толық анықтамалар тізімінен тұрады. Онда қажетті өтініш шаблондары көрсетілген.

Сонымен қатар, Сіз Портал арқылы электрондық қызметтерге қол жеткізе аласыз, ол үшін Порталда тіркеліп, «азаматтардың электрондық өтініштері» дербес сервисін пайдалана аласыз: электрондық поштаның сервистері, байланыс деректері, күнтізбелік жоспар, виртуалдық қабылдау.

Виртуалдық қабылдау сервисі азаматтардың мемлекеттік органдарға өтініштерін қабылдауға арналған. Бұл сервис электрондық цифрлық қолтаңба құралдарын талап етеді, ол әрбір қалаған азаматқа беріледі. Электрондық цифрлық қолтаңбаны қолдану аталмыш сұраудың тұтастығы мен авторлығына кепілдік береді. Азаматтарға инстанциялар бойынша өту жолын, сұрау мәртебесі және соңғы нәтижесін қадағалау мүмкіндігі берілген.

Жуық арада порталда Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің, Қаржы министрлігінің салық комитетінің, Әділет министрлігінің, Ауыл шаруашылығы министрлігінің, Бас прокуратураның электрондық қызметтері жарияланады.

ЭЦҚ не үшін керек?

ЭЦҚ арқылы Сіз мемлекет тарапынан көрсетілетін көптеген қызмет түрлерін үйде отырып-ақ онлайн режимде ала аласыз. Ондай қызмет түрлерінің тізімі уақыт өткен сайын ұлғая беретін болады. Ал, қазір қол жетімді қызмет түрлерінің тізімі мынадай:

1. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі (Тіркеу қызметі және құқықтық көмек көрсету комитеті):

1) Жеке тұлғаның басқа заңды тұлғаларға қатысуы туралы анықтама беру;

2) Заңды тұлғаны, филиалды немесе өкілдікті тіркеу туралы анықтама беру;

3) Заңды тұлға филалдарының немесе өкілдіктерінің саны туралы анықтама беру;

4) Басқа заңды тұлғаларға қатысуы туралы анықтама беру;

5) Жеке тұлғаға жылжымайтын мүлікке тіркелген құқықтары туралы анықтама беру;

6) Жеке тұлғада жылжымайтын мүліктің жоқтығы (барлығы) туралы анықтама беру;

7) Жеке тұлғада жылжымайтын мүліктің жоқтығы (барлығы) туралы анықтама беру (тарих);

8) Туу туралы анықтама беру (2007 ж.13.08.бастап);

9) Некеге тұру туралы анықтама беру (2008 ж. 01.06. бастап);

10) Некені бұзу туралы анықтама беру (2008 ж. 01.06. бастап);

11) Тегін, атын, әкесінің атын ауыстыру туралы анықтама беру (2008 ж.14.04. бастап);

12) Некеге тұру туралы қайталама куәлікке өтініш беру (2008 ж.01.06. бастап);

13) Әкелікті анықтау туралы қайталама куәлікке өтініш беру (2008 ж.14.04.бастап);

14) Тегін, атын, әкесінің атын өзгерту туралы қайталама куәлікке өтініш беру (2008 ж. 14.04.бастап);

15) Ұл бала/қыз бала асырап алу туралы қайталама куәлікке өтініш беру (2008 ж. 14.04.бастап);

16) Некені бұзу туралы қайталама куәлікке өтініш беру (2008 ж.01.06. бастап);

17) Туу туралы қайталама куәлікке өтініш беру (2007 ж. 13.08.бастап).

2. Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару жөніндегі агенттігі:

1) Жеке тұлғаға жер учаскесінің бар (жоқ) екендігі туралы ақпараттық анықтама беру;

2) Жеке тұлғаның жер учаскесіне жеке меншік құқына актісінің бар екендігі туралы ақпараттық анықтама алуы;

3) Жеке тұлғаның уақытша ақылы (ақысыз) (ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді) жер пайдалану (жалдау) құқына актісінің барлығы туралы ақпараттық анықтама алуы.

3. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (Салық комитеті):

1) Қазақстан Республикасы бойынша міндетті зейнетақы жарналары мен әлеуметтік аударымдар, салықтар бойынша салық төлеушінің салық берешегі жоқ (бар) екендігі туралы анықтама беру;

2) Жеке тұлға үшін қарап шығуға және өзгертуге тіркеу мәліметтеріне дербес рұқсат беру;

3) Жеке тұлғаның тіркеу мәліметтерін өзгерту;

4) Салық міндеттемелерін орындау бойынша бюджетпен есеп айырысу жағдайын қарап шығу жеке тұлғалардың - салық төлеушлердің дербес шоттарына жеке қол жеткізуге, дербес шотынан көшірме беру;

5) Салық төлеушіні кеңейтілген іздеу.

4. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі (Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық):

1) Салымшы қаржысының түсуі және қозғалысы туралы ақпаратты беру;

2) Әлеуметтік жеке кодты беру туралы куәлікті алу;

3) Әлеуметтік жеке кодты беру туралы куәліктің телнұсқасын алу;

4) Мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпарат алу;

5) Мүгедектігіне байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпарат алу;

6) Мемлекеттік арнайы жәрдемақы тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпарат алу;

7) Мүгедектікті растау туралы ақпарат алу;

8) Асыраушысынан айырылуына байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы тағайындау (тағайындаудан бас тарту) турал ақпарат алу;

9) Жасына байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпарат алу;

10) Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпарат алу;

11) Бала тууға және бала бір жасқа толғанға дейін оны күтуге жәрдемақы тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпарат алу;

12) Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан базалық зейнетақы төлемі есебімен зейнетақы төлемдеріні тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпарат алу.

5. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі:

1) Жеке тұлғаға ауыл шаруашылығы техникасы ауыртпалығының бар болуы/жоқ болуы туралы анықтаманы беру.

Жоғарыда айтып өттік, халыққа көрсетілетін электрондық қызмет түрлерінің тізімі бірте-бірте толықтырылатын болады. Ол жөнінде оқырмандарды уақытылы хабардар етіп, сайттағы мәліметтерді жаңартып отыратын боламыз.

Сонымен қатар, порталда азаматтардың электрондық өтініштеріне арнайы бөлім бар. Порталға кірушілер осы сервисті пайдалану арқылы тікелей мемлекеттік орган басшыларына қаралып, мемлекеттік органның қатысуын талап ететін мәселелерді интернет арқылы жедел түрде күніне 24 сағат және аптасына 7 күн қатарынан мемлекеттік орган басшысына жібере алады. Одан басқа азаматтар түрлі құрылымдардың жұмысы жөніндегі және мемлекеттік қызметті көрсету орындары мен тәсілдері туралы ақпаратты алып, қажетті мәселелері бойынша заңды және нормативті құқытық актілермен танысуға, сонымен қатар, түрлі квитанциялардың, арыздардың, төлеу түбіртектерінің нұсқалары мен үлгілерін көшіріп алуға мүмкіндіктері бар. Сонымен қатар порталда жол қозғалысы ережелерін бұзғандығы үшін айыппұлдарды да төлеуге болады.

Порталдан басқа ЭЦҚ-ны басқа да ақпараттық жүйелерде пайдалануға болады:

1. Жеке электронды пошта арқылы жіберілетін құжаттарға қол қою;

2. «Қаржы есептілігі депозитариі» ақпараттық жүйесі;

3. «Е-лицензиялау» жүйесі;

4. «Қазына-клиент» ақпараттық жүйесі;

5. «Электронды статистикалық есептілік» ақпараттық жүйесі;

6. «Мемлекеттік сатып алулар» ақпараттық жүйесі.

ЭЦҚ орнату

ЭЦҚ алу үшін неден бастау керек? ЭЦҚ-ны алғаш рет пайдаланушыларға ыңғайлы болуы үшін біз осы бағытта жасалатын жұмыстарды қадамдарға бөліп көрсетуге тырыстық.

1 қадам. Ең алдымен, Сізге еліміздегі жеке және заңды тұлғаларына ЭЦҚ берумен айналысатын Ұлттық куәландыру орталығының (бұдан әрі - Орталық) http://www.pki.gov.kz/ сайтына кіріп, басты беттегі "Жеке тұлғалар үшін ЭЦҚ алу" түймешігін басыңыз.

2 қадам. Ашылған бет парағында Сізге ЭЦҚ-ны пайдаланушыға нұсқаулықты (өкінішке орай, әзірге орыс тілінде ғана беріліпті), "Криптопровайдер" бағдарламасын және "Java" бағдарламасын көшіріп алу ұсынылады. Айтылған кеңестерді орындаңыз. Көрсетілген нұсқаулық пен бағдарламаларды алдымен өз компьютеріңізге көшіріп (скачать) етіп алып, содан кейін қондырыңыз. Бұл бағдарламалар Сіздің ЭЦҚ-дың қалыпты жұмыс жасауы үшін қажет бағдарламалық орталар болып табылады. Мысалы, үй жағдайында балықтың өмір сүруі үшін аквариум мен су қажет емес пе. Сол сияқты ЭЦҚ-ны балық деп елестетсек, криптопровайдер мен Java-ны - балық өмір сүретін аквариум және су деп есептеңіз :-) Қондырып болғаннан кейін, компьютерді сөндіріп, қайта қосыңыз. Әйтпесе, қондырылған бағдарламалар іске қосылмайды.

Бұл қадамды орындау барысында қандай проблемалар кезігуі мүмкін? Атап өтелік:

1) криптопровайдердің Сіздің компьютерге орнатылмауы; бұл жағдайда бұрын Сіздің компьютерге криптопровайдер орнату әрекеті жасалып, ол аяғына дейін орындалмай қалған болса, онда компьютерге енгізілген барлық бағдарламалардың тізбесін ашып, оны жою қажет; содан кейін криптопровайдерді жаңадан орнатыңыз;

2) бағдарламалардың орнатылмауы немесе дұрыс орнатылмауы; бұл жерде атап өтетін мәселе, бағдарламаларды орнату үшін Сіздің компьютеріңіз белгіленген минимальді талаптарға сай келуі тиіс; жалпақ тілмен айтқанда, компьютер тым ескі және әлсіз болмауы тиіс; компьютерге қойылатын ең аз талаптар тізімі мына нұсқаулықта көрсетілген.

3 қадам. ЭЦҚ алуға өтінім (тапсырыс) беру. Ол үшін "Сертификаттарды online-да шығаруға тапсырыс беру" түймешігіне басып, бірінен кейін бірі алты қадамды (қадамдар көбейіп кетті ме, қалай өзі:-) орындап шығыңыз. Ол қандай қадамдар?

Бірінші қадам - жүйе Сіздің компьютерде тиісті бағдарламалар орнатылғандығын тексеріп шығады. Егер Сіз "Tumar CSP криптопровайдерін" және "Java" бағдарламасын орнатқан болсаңыз, онда жүйе Сізді екінші қадамға көшіреді.

Екінші қадам - Сіз жеке немесе заңды тұлға екендігіңізді нақтылаңыз. Біздің сайт, негізінен, жеке тұлғаларға арналғандықтан, Сіз "Жеке тұлға" түймешігін басты деп жобалайық.

Үшінші қадам - бос орынға өзіңіздің ЖСН-ді (ИИН) енгізіңіз. Содан кейін жүйе автоматты түрде Сіздің кім екеніңізді, Сіздің толық аты-жөніңізді өзі шығарып көрсетеді. Ал, Сіздің міндетіңіз - бос орынған өзіңіздің e-mail-ді енгізу (сақ болыңыз, e-mail жеке өзіңіздікі болған дұрыс).

Информация о работе Криптографияның негізгі есептері