Антибиотиктер

Антибиотиктер – микроорганизмдердің  тіршілігін тежейтін немесе ... ... ... бар  әр түрлі организмдер: саңырауқұлақтар, 
бактериялар, актиномицеттер, жануарлар мен ... ... ... ... ... ... бір ... екінші бір тобына 
қарама – қарсылық әрекетіне негізделген. Микробтар өз тобынан өзге топтарға 
«қарсы» болғанымен, өз ... ... ... ... шығарады. Әрбір 
антибиотик тек ауру қоздырғыш микроорганизмдердің белгілі бір тобына ... әсер ... – ... деп те ... ... ... В12 ... алады. Сары түсті, кристалл ұнтақ, күн сәулесі ... тез ... ... температурасында, қараңғы жерде ыдыста сақтағанда шипалық 
қасиеті жойылмай, үш жылға дейін сақталады. 
Стрептомицин – актиномицеттер тобының ... ... ... Ақ ... ... Суда жақсы ериді, әсер ету ауқымы ... ... ... Өкпе ... (туберкулез), менингитті 
қоздырғыштарға жойқын әсер етеді. 
Пеницилл (Penicillium) – гифомицеттер қатарына жататын саңырауқұлақтар 
туысы; конидия ... жеке ... ... ... жоғарғы жағында 
салалана шашақталған, онда түссіз ... ашық ... бір ... ... ... кейбір түрлері қалталы кезеңін құрайды, 
құрамында 250 түрі бар, ... ... ... Ферменттер, 
антибиотиктер, органикалық қышқылдар алуда және сыр жасауда пайдаланылады. 
Пенициллин – зең саңырауқұлағы түзетін, шипалық антибиотик. 1943 жылдан 
өндірістік ... ... ... ... ... ... тұздарында 
новокаин түрінде ерітіп қолданады. 
Белгілер мен қысқартылған сөздер 
БТ – Биотехнология 
МБ – Микробиология 
МО – Микроорганизмдер 
БМ – ... – ... – ... – ... қышқылы 
РНҚ – Рибозануклейн қышқылы 
Қ.о. – Қоректік орта 
Кіріспе 
Антибиотиктер – бұл микроорганизмдердің тіршілігін тежейтін немесе оларды 
жойып жіберетін қабілеті бар әр ... ... ... ... ... мен өсімдіктер түзетін заттар. 
Антибиотиктер микробтар дүниесіндегі олардың бір тобының екінші бір 
тобына қарама – ... ... ... ... өз ... ... ... болғанымен, өз тобындыларға зиянсыз заттар бөліп шығарады. 
Әрбір ... тек ауру ... ... ... бір тобына 
ғана жойқын әсер етеді. 
Антибиотиктер дегеніміз – биологиялық қоспалар. Олар тірі ... жән аз ... ... ... оған сезімтал 
микроорганизмдерді толық жойып жібере алады немесе өрбуін бәсеңдетеді. Олар 
тек микроорганизмдер мен ... ғана ... ... клеткаларынан да 
алынады. Антибиотиктердің өсімдіктерден алынғанын – фитонциттер деп атайды. 
Оларға сарымсақтан алынатын хлорепин, томатин, ... және ... ... ... антибиотиктерді олардың ... – ... ... ... ... жіктеген, топтастырған. 
Биологиялық әсер етулерібойынша антибиотиктер бактерияларға қарсы, 
фунгициттерге (саңырауқұлақтануға) ... және ... ... қарсы болып 
бәлінеді. Бактерияларға қарсыларына: пенициллин, эритромицин, олеандомицин, 
карбомицин және басқа да оң (+) грамм ... ... Сол ... (-) ... ... ... ... неомицин, стрптомицин, 
полимиксин, грамицитин және басқалар; ... ... әсер ... ... ... және де ... ... жатады. 
Саңырауқұлақтануға қарсы нтибиотиктер тобына жататын ... ... ... және “В” ... ... ... ауруларына қарсы антибитиктер болып актиномицин және “С” митомицині 
есептеледі. 
1 Аналитикалық шолу 
1.1 Антибиотиктерге ... ... ... – ... қоспалар. Олар тірі клеткалардан 
алынады жән аз мөлшерде байытылғанның ... оған ... ... ... ... ... ... өрбуін бәсеңдетеді. Олар 
тек микроорганизмдер мен өсімдіктерден ғана емес, аңдардың клеткаларынан ... ... ... ... – ... деп ... ... алынатын хлорепин, томатин, ... және ... ... ... антибиотиктерді олардың продуценттері – бактериялар, 
актиномицеттер, ... ... ... ... ... әсер ... ... бактерияларға қарсы, 
фунгициттерге (саңырауқұлақтануға) қарсы және ... ... ... ... ... ... пенициллин, эритромицин, олеандомицин, 
карбомицин және басқа да оң (+) ... ... ... Сол ... (-) ... ... ... тетрациклин, неомицин, стрптомицин, 
полимиксин, грамицитин және ... ... ... әсер ететін 
стрептомицин, биомицин, циклосерин және де ... ... ... ... ... ... ... нистатин, 
гризеосульфин, леворин, кандицитин және “В” мфотерициндер кіреді. Қатерлі 
ісік ауруларына қарсы антибитиктер ... ... және “С” ... ... ... ... (М.М.Шемянин және А.С.Хохлов 
бойынша) мынадай топтарға бәлінді. 
1. Алифатикалық антибиотиктер – нистатин, миностатин, ... (С16 Н15NO18 және 19) ... ... Str. ... Ол ... және ... ... етеді, бірақ бактерияларға 
әсер етпеиді. 
2. ... ... – ... – ... салмонеллға және басқаларға әсер етеді. Оның продуценті ... ... ... ... да ... болады. Егер 
ттрациклин молекуласының “В” шеңберінің көміртегісінің жоғарғы атомында он 
тобы болатын болса, онда бұл ... (сол ... кең ... ... да ) ... деп ... Оның ... – 
Str. rimosus және басқа егінділер. 
Егер тетрациклин молекуласы “Д” ... ... ... ... ... ... болса, ондай жағдайда бұл зат хлор тетрациклин немсе 
биомицин деп аталады. Ол тек медецинада ғана емес ... ... ... ... да ... ... - ... (мысалы Aspergillus –тің көптеген түрлерімен 
продуцент ететін фумигатин) стафилакоктарға, стептококтарға,Vibrio choleras- 
тарға және ... әсер ... ... азот бар гетероципиндік антибиотиктер – пенициппин және оның 
туындылары ... potatum және ... P. ... ... ... Ал ... ... Staphylococcus, 
Candida albicans, Mycobacterium Tuberculosis, ... ... және ... да оң (+) ... ... әсер ... Стрептомициндер және осы тектес антибиотиктер. ... griceus ... ... ... ... ... бойынша) продуцент етеді. Ол теріс (-)грамды бактерияларға сол 
сияқты кейбір оң (+) грамды бактерияларға әсер ... ... ... бар ... ... гризеофульвин және 
басқалар. 
7. Антибиотиктер- полипиптидтер- грамицидин, полимиксин және ... ... олар L және D – ... ... болып саналады. Полипексинді Bacillus polymyxa, ... ... ... ... өте көп әр түрлі антибиотиктер шығарылады. Мысал ретінде 
төменде ... мен ... ... алу ... ... ... ... Александр Флемминг (1881-1955) өзінің ғылыми жолын 
белгілі бактериолог Алмрот Райттың басшылығымен ... ... ... ... бастады. Бұлардың екеуі де антисептиктердің көмегімен 
жауынгкерлердің жарасындағы ... ... ... ... олар 
сәтсіздікке ұшырады. Флеммингтің өмір баянын жазушы бұл ... ... ... ... ... 1922 жылы ... болатын 
және микробтарды ірітіп жіберетін фермент – лизоцимді табуға әзірледі» деп 
жазады. 
20-жылдардың аяқ езінде Флемминг Лондондағы ... ... ... ... ... ... Ол бұл ... өзінің екінші 
жаңалығын ашты, бұл жаңалық оның ... ... мен ... ... Бұл оның ... табағында өсірілген ауру таратқыш 
стафилококкпен күнделікті жұмысы үстінде болды. Ендігі сөзді ... ... әр ... ... ... жүріп бактериялар салынған 
кейбір табақшаларды лаборатория столының үстіне қалдырып, оқта – ... ... ... ... ... ... ... ашылып отырды, демек, 
олардың әр түрлі микроорганизмдермен ластануы да мүмкін. Мен бұған ауадан 
келіп түскен ... ... ... ... ... барған сайын бірте-бірте мөлдірленіп бара жатқанын байқадым, олар 
іри бастаған сияқты болады». 
А. ... бұл ... ... тыс ... жоқ. ең күшті деген 
дәрілер де әсер ете алмаған жебір ... ... оның көз ... болды! 
Ол мұны табақшадағы көгерген саңырауқұлақ деп бірден білді. Саңырауқұлақ 
бөлек ыдысқа қайта салынды. ... оның таза ... ... ... ... Ол ... екі апта ет сорпасында өсіріп көрді. Осы 
мерзімнің ішінде қоректік ... ... ... ... – ... ... ... Сүзгіштен өткізгеннен кейін сұйықтың стафилококкқа 
әсерін зерттеп білу жөнінде тәжірибелер ... ... Олар ... көрсетті: сұйық ең күшті деп жүрген антисептикалық дәрігерлердің 
бәрінен де ... ... ... Флемминг саңырауқұлақ өсіп-өнуі кезінде 
белгілі бір антибиотик шығарады ... ... ... Бұл ... notatum тобында екені анықталған грибтің атымен пенициллин ... ... ... ақ ... ... ... үшін ... қатерлі екендігі анықталады; оның бір кезде Флемминг Райтпен бірлесіп 
сынап көрген антесептиктен үлкен ... да ... еді. ... 1:800 ... ... кезде де кейбір микробтардың өсіп-өнуі 
тоқтап қалды. Флемминг сондай-ақ грамм оң ... ... ... ... ... сезімталдылығы күшті екенін де анықтады. 
Бұдан ... ... ... ... ... ... қасиеттерінің бар – жоғын анықтау керек ... ... ... күре ... 20 милллилитр сұйық жіберіп, бұл егудің микробтар 
өсірілген сұйық егу сияқты зиянсыз екеніне көзін жеткізді. 
Кейінрек ол бұл ... «Біз ... ... ... үшін 
он жыл бойы пеницелин қолданып келдік. Бірнеше жағдайда біз оны ... ... ... ... ... болмағанмен бізге оны әзірлеу 
өзін-өзі ақтамайтындай көрінді», - деді. 
Флеммингтің бұл зерттеулерін одан әрі ... Г.У. ... ... ... Флеммингтің еңбектерінен оның пенециллинді қан тамырлары арқылы 
дененің зақымданған жеріне жете ... және ... ... ... ... дәрі ... мүмкін деп санағанын көрсететін ештеңе 
жоқ»,-деді. 
Флори пенициллин өзінің әсерін тек ... ... ... ғанакөрсетуі мүмкін деп санады. Оның пікірінше Домагкқа стрептаккок 
жұқтырылған ... ... ... ... ... ... де осы 
жағдай. Домагк ол ... ... ... ... ... емес еді және ол ... таза ... ала алмады. 
Пенициллинді айырып алуымен және тазартумен 1932 жылы Райстрик бастаған 
бір топ химиктер шұғылданды. Ол бұл ... ... ... ... ... ... ... оларды зерттеген ең шебер химиктердің бірі 
болды. Бірақ ... ... ала ... ... ... оны ... ... алу жөніндегі әрекеттерін тоқтатты, себебі әдеттегі әдістерді 
қолданғаннан ол бұзыла бастайтын ... ... ... ... жыл ... ... ... оның пенициллинді одан әрі ... ... ... Ол ... ... оңай ... ... тек 
химиялық құрлымын ғана зерттеп білгісі келгенін айтты. 
Флоридің жоғарыда айтылған баяндамасында: «Пенициллиннің табылуы ешқандай 
ғылыми жаңа идеялардың жемісі ... тым ... ... де болды. 
Кейбір сыншылар тіпті Флеммингтің ашқан жаңалықтары кездейсоқ болды деуге 
дейін барды. Флеммингтің ісін жақтаушы, Мадрид унивирситетіндегі Ф.Бустинза- 
Лахиондо ... ... ... Бұл ... кездейсоқ ашылды десіп жүр, мен бұл арада Пастердің 
кездейсоқтықтың өзін әдетте ... ... ... ... ... сөздерін мысалға келтірер едім. Оның ғылыми жұмыстары 
ойланбаған жағдай ретінде үлкен роль ... ... ... ... ... кім дұрыс бағалай алады? Оны тек толысқан ой ғана дұрыс 
бағалай ... ... ... табиғи құбылыстарды ... тек ... ... ... ... ... күнделікті ізденіске тәрбиеленген және дарынды талдау жасай алатын 
жекелеген ... ғана ... ... үшін ... ашық ... ... кітабының беттерін оқи алуға қабілетті. 
Флеммингтің көруге құбылысын пайдалануы да пенициллинді табу процесіндегі 
бір кезең ғана, тұтас бір ... ... ... ғана болды. 
Микробтар ұрығы салынған табақшалар ешкімнің назарын аудармаған сырттан 
келген микробтармен ... ... ... ... ... ... ... табиғатынан зерттеуші 
еді, оның ой-мақсаты тіпті өзі өсіріп ... ... ... сәл ... өзін қалт ... ... әзір болатын. Оның көк басып 
кеткен табақшаны таңдап алуы да сондықтан, оны зерттей келе ол ... ... тым ... тұрса басқаларға қарағанда нашар дамып, бұзылатынын 
көрді. Пенициллин тарихы осылай басталды». 
Ал Флеммингтің өзі ... ... ... культуралардың көзге көрінбейтін 
санырауқұлақтар ластанғанын бактериологтардың бәрі ... ... ... та мен ... ... өзгерістерді байқауы әбден ықтимал, бірақ 
оның табиғи бактерия таратқыш заттарға тіпті назар ... ол ... ... ... қоя ... да ... ... болсақ тек 30-жылдары пенициллиннің мүлдем ұмыт болғаны ... ... ... Сол ... ... ... ... тағы 
бірнеше түрі ашылып, табылды, бірақ кешікпей сульфаниламидтердің көптеген 
шығарылуы оларды ... ... ... ... ... ... құралу 
мүмкіндіктерін жоғалтуы. 
Микроорганизмдер антибиотик продуценттері өнеркәсіптік жағдайларда 
сондай-ақ ... ... ету үшін ... ... ... құру мүмкіндігін ... ... ... ... ... екі ... факторлармен байланысты: 
штамдардың спонтанды диссоциациясы және фаголизис. 
Спонтанды ... ... ... өз ... гетерогендер және бір ... ... ... ... ... ... қатар антибиотик биосинтезі деңгейі 
бойынша ажыратылатын ... ... ... ... аз активті варианттар пайда болады. ... ... ... ... даму ... ... ... процесінде ол бірқатар варианттарға спонтанды 
диссоциациялануы ... ... ... ... құруға 
мүмкіндіксіз. Осылайша граммицидин алу ... ... ... vat. ... және P- ... оңай диссоциацияланады. 
Пайда болған диссоцация варианттарының (R,S,P+ және P-) әр ... ... ... ... ... варианттарға айналуы мүмкін. 
Дегенмен, граммицидин С құру ... тек екі ... ... бар. ... процесі (R ... ... ... дақылда Р+ және r ... ... ... ... мүмкіншілігі жоқ, С және Р ... ... ... емес ... ... ... пайда болады және антибиотиктің 
жылуы лезде төмендейді. 
Фаголизис. Антибиотиктерді және бәрінен ... ... ... ... алу ... ... ... әсерімен антибиотик продуценттерінің клеткаларының лизисі 
жүреді. Бұл дақыл ... ... ... және ... ... ... алып келеді. Фаголизис стрептомицин, 
новотоцин, эритромицин, ... және тағы ... ... байқалады. Фактің ... ... ... ... ... ... де мүмкін. Антибиотикті 
өнеркәсіптік алудың кейбір этаптарында ... енуі ... ... ... алу ... фаголизисті 
инфекциялармен күресудің келесі әдістерін қолдануы тиіс: 
1. Өндірісте арнайы ... ... ... ... қолдану. 
Бұл әдіс микроорганизмде фаголизис әсері ... ... ... ... ... тұрақты негізделген). 
2. Өндірістік цехтерде, лабораторияларда ... ... ... ... осы ... ... ... хлорлофанисті қышқыл тұздары тағы ... ... ... арқылы жүзеге асырылады. 
3. Антибиотик продуцентінің дақылын фаголизистік инфекциядан қорғау. 
Бұл ортаның, ... ... ... түрде антибиотик ... ... ... іске ... ... әдісті қолдану 
антибиотик өнеркәсібінде лизис қауіптілігінсіз антибиотиктерді алуды 
қамтамасыз етеді. 
Минеральды шикізаттарды ... ... ... ... көп 
жерлерге тараған химиялық шикізаттар ... ... ... ... (NaBr, KBr, KMnO4, BaSo4 ) тұздарды алуға 
қолданады, ... ... қосу үшін ... ... ... ... кең ... Тұз қышқылы болат өңдеуге 
көп жұмсалады. Күнделікті тұрмыста заттарға ... ... ... ... ... кең ... ... жасалған заттардың 
және табақ темірдің бетіне қорғағыш металл ... ... ... оның ... темір околдінің жұқа қабатын кетіру керек. 
Оксидтерді кетіру үшін ... тұз ... ... қышқылымен 
өңдейді. Мұндай өңдеудің бір ... ... тек ... ... ... ... ... де реакцияласады. Бұл жағдайды 
болдырмау үшін қышқылға ... ... ... ... ... жер асты ... қопарады. Химия-фармацевтикада көп мөлшерде 
минеральды қышқылдар, сілтілерді ... ... ... ... үшін). Органикалық шикізаттар коксхимиялық, 
мұнайхимиялық ... ... ... және өндірістік ... ... ... ... ... ... дайындау және ортаны дайындау. Биосинтез. Дайын өнімді 
тазалау және бөліп алу. ... ... ... ... өндірісі келесі сатылардан тұрады: 
1. Жоғары өнімділікті – штам продуценттін алу. 
2. Культивирлеудін ... ... ... ... Іс ... ... ... бөліп алу әдісін енгізу және таңдау. 
4. Дайын препаратты құру және оның сапасын бақылау. 
Бұл ... ... ... ... ... микробиология, 
биотехнолгия және т.б.) қамтамасыз етеді. Бүгінгі күні ... ... – ... ... ... ... өндірінің құрамына енген. 
Әсіресе США, Англияда, Японияда, Францияда, Италияда, Россияда кең дамыған, 
жылына бір миллиард ... ... ... Ортаны дайындау. 
Әр продуцент үшін – керекті талаптарды орындау үшін ... ... болу ... Продуценттін жақсы өсуін қамтамасыз етеді және максимальды антибиотик 
алу керек. 
б) Арзан және ... болу ... ... ... ... болу ... Антибиотикті бөліп алу және тиімді бөліп алуды қамтамасыз етеді. 
Ортаны залалсыздау екі әдіспен жасалу керек: 
Үздіксіз және периодты. 
Периодты әдісті қолдануда орта ... ... ... ... τ – ... ... ... залалсыздандырушы кателде тасталады. Үздіксіз ... ... ... ... ... залалсыздайтын колона қолданылады, өткір 
бу Р ≈ 5 атм, 130ºС ... ... соң орта ... ... ... ... орта 5-10мин тұрады, сосын салқын суда ... ... Одан ... ... ... ... ... ортаны тез және бір келкі ... ... болу ... ... ... ... Егіс ... ең 
негізгі операцияның бірі. Продуцентті ең бай ... ... ... ... ... алу ... алдымен агарланған ортада 
прабиркада, содан кейін колбада шайқағышта содан соң, одан ... ... соң 10-15 ... ... ... ... ... Антибиотик биосинтезі 
Негізгі стадия. Антибиотикті максимумын алу үшін ... ... ... кезде ферменттерде үздіксіз немесе периотты, түптік 
культивирлеу әдісі қолданылады. 
Ферментер – күрделі ... ... ... ... және биосинтезді, 
аэрация жасауға, араластыруға, бақылаушы аспаптармен қамтамасыз етілген. 
Аэрирлеуді – барботеж арқылы залалсызданған ауа керекті ... ... ... ... және ... ... ... жыланшамен термостаттаған. Көбік сөндіргіш қондырғысы бар. 
Бақылаушы -өлшегіш аппарат ... ... ... ... ... ... ... қысымын бақылайды. Қазіргі кезде N, P және 
т.б. элементтердің құрамын анықтайтын ... бар. ... ... 500 ... 100-200 м³. ... ... қыздырылған бумен 
жүргізіледі. Аэрацияға (≈ 1,5 м/сек) арнайы фильтрмен залалсыздайды. 
Ферментерда өнімнің дамуы. 
Қатаң технологиялық режимдер (t, Р, рН, τ және т.б.) ... ... ... көңіл аударылады. Ферментерге ауа үрлеген кезде көбік пайда 
болады, ... ... ... ... ... ... болуынан көбік пайда болады. Көбікке қарсы БАЗ қолданады: 
өсімдік немесе жануар майын, май ... ... ... ... ... қоспалар жиі қолданылады, микроорганизмнің қоректік көзі ретінде 
пайдаланады. 
Кемшілігі – ... ... ... О2 еру ... ... ... ... – көбікті сорып тастау, аэродинамика 
әдісімен газдегі, ... ... ... ... ... ... өңдеу 
Антибиотик қоршаған ортадан бөлінеді, олай болса ол ... ... ... ... ... бір бөлігі бөлінеді, ал екінші 
бөлігі ... ... ... қояды. Сондықтан культуралды ... ... алу ... әр ... Егер антибиотик культуралды 
сұйықтықта болса онда экстракция қолданылады, ... ... ... онда ... ... ... сорбция ион алмасу смоламен 
қолданылады. Егер Антибиотик клеткада болса онда эстракция ... ... ... да ... ... ... онда ... қай фазадан 
бөліп алу оңай болса, сол фазаға ауыстырып сол ... ... ... ... ... ... да ... бөлінеді, сондықтан 
қосымша заттардан жою керек. Нотивті ертіндіні ... ... алу ... ... ... және ... ... сентрифугирлеу, сепарирлеу. 
Ферментер пресстен – үлкен көлемдегіні қатар – қатар плиталар және рамалар, 
қоршаулар мен ... ... өте ... ... (≈15000 
айн/мин). Аппаратта барабанның айналу жылдамдығы ... ... ... ... ... ... ... сұйықты 
сентрифугадан шығарылады. 
4. стадия. Антибиотиктерді бөліп алу. 
Культуралды сұйықтықта барлық ... зат ... ... жою ... ... әдістер: экстракция, тұну, сорбция, булау, 
кептіру. 
Химиялық тазалаудың мақсаты – ... ... ... ... оны ... ... ... антибиотик қатаң жағдайда оңай 
шектеледі. Тазалау негізінде ... ... ... ... ... ... ... алуда қолданылады және кристализациялау 
жолымен тазалайды. Ион алмасу ... ... ... ... ... ... келеді және ион алмасуда оңай сорбцияланады, ертінді 
қарама-қарсы зариядпен коллонка ... ... ... + ... ... + ... Содан соң Антибиотик органикалық немесе 
бейорганикалық заттарды тұнба алғанша байланыстырады, содан соң фильтрлейді 
немесе центрифугирлейді және тұнбаны ... ... ... ... ... ваккум арқылы айдау арқылы жүргізіледі. 
5. стадия. Дайын өнімді бөліп алу 
антибиотик инъерция үшін ... ... ... ... ... дайындалады, буып, түю-антисептикалық жағдайда орындалады. Көбінесе 
Антибиотиктер термолобильді кептіруді абайлап жасау ... ... ... ... ... ... кептіргіште: бірнеше секунта 
майда тамшы түрінде кептіру жасалады немесе вакуум – шкафта жасалады. 
Дайын өнімнің залалсыздығын биологиялық бақылау жасайды, ол екі ... ... ... ... ... және ... егу, содан соң микроорганизмнің өсуін қадағалайды. 
2. антибиотикке биологиялық инактиватор (фермент ) жоқ болғанда 
сондықтан Антибиотикке төзімділігін, микроорганизм формасын, 
микрофлораға ... ... осы ... ... ... ... онда ... алынады. 
1.5 Антибиотиктерді өндірістік алуы және қолданылуы. 
Антибиотиктерді медицинада, ... және де ... ... ... кеңінен қолдану бұл биологиялық ... ... ... ... негіз болып отыр. Бұл ... ... ... ... ... ... ықпал етті. 
Антибиотиктерді өнеркәсіптік өндіру ... ... ... ... ... ... ... алу, антибиотикалық 
продуцентін максимальді биоцинтездеу арқылы ... ... ... ... бөлу және ... ... теру 
және практикаға енгізу, дайын препараттарды құру және ... ... Осы ... әр ... ... ... ету тиіс (генетиктер, микробиологтар, ... ... ... ... ... ... ... және микробиологиялық) өнеркәсібіне кіретін ... ... ... Бұл ... ... ... орынды алады. Бұл 
әсіресе АҚШ, Германия, Франция, Италия және тағы басқа ... ... ... АҚШ жыл сайын жүздеген милн. ... ... Лове және ... мәліметтері бойынша тек 
виетта-лактанда антибиотиктер (пеницил мен ... ... ... ... ... 1979 ж ... айтуы 
бойынша биоцинтез жолымен тек пенициллиннің 14800т. жалпы ... млн.$ ... ... ... ... ... технологиялық қадамдардан ... ... көп ... ... ... ... көп бөлімдерде және 
ғылыми ... ... Олар ... ... ... және ... өнеркәсібінде қолданылады. 
Медицинадағы антибиотиктер. Медицинада ... ... алып ... ... ... ... ... препараттары болып шықты. Олар алдын емі жоқ деп ... ... ... ... Осындай аурулардың қатарына 
туберкулездің кейбір формаларын және ең ... ... ... 100% ... бітетін туберкулезді, обаны, азиялық 
холераны, брюменой тиф, ... және тағы ... ... ... антибиотиктер зиян саналы қатерлі ісіктерді ... ... ... ... ... бар. Қазіргі уақытта 100 
ге жуық ... ... Жаңа ... заттарды 
алудағы зерттеулер оларды медицинада қолдануға мүмкіндік береді. 
Ауыл шаруашылығындағы ... ... ... ... ... да қолданылады. Ең алдымен ... ... ... ... ауруларын емдеу үшін 
қолданылады. Бұл жағдайда олар ... ... ... ... ... ... фитонатогенді организмдермен 
ауылшаруашылыққа ... ... ... ... ... ... күреске қолданысы кеңейіп барады. ... ... ... ... ... келесі негізгі 
талаптарды қолданған жөн: 
1. Антибиотик өсімдік ауру ... ... ... болуы қажет. 
2. Ол өсімдік ... оңай ... ... ... биологиялық 
активтілігін көрсетуі қажет. 
3. Антибиотиктің емдік дозасы өсімдікке қауіпсіз болуы қажет. 
4. Антибиотик өсімдік ... ... және ... бола ... ұзақ ... ... ... көрсетуі тиіс, 
бірақ 
жерге түскен жағдайда инактивациялануы қажет. 
Антибиотиктерге басты ... бірі ... ... медицинада 
қолданылуы қажет. Бұл принципиалдық шарт адам үшін ... ... ... ... ... болу ... Фатопатогенді ... ... үшін ... ... ... антибиотиктердің түзіліуі. ... ... ... екі ... ... ... ... биологиялық 
синтез арқылы, ал ... ... ... Онда молекула 
биосинтезінің физиологиялық активті процестердің қосылуы ... ... ... көбінесе бактериялардан, 
актимомицеттерден және ... ... ... ... ... Бактериялардан 600-ге жуық 
антибиотиктер алынады. Оған қатысты көптеген ... ... ... ... ... ... ... граммицидин С, ол 
Bacillus raves vat GB арқылы жасалады: ... оны Вас ... және Вас ... ард ... ... ... Lichenisarmis синтезінен алған. ... ... ... олар өзінің химиялық ... ... ... және ... молекулалы белоктарға жатады. ... даму ... ... ... ... ... ... алады. Сондықтанда антибиотиктердің көп топтарын 
алу үшін ... ... ол ... ... ... олардың бес түрі белгілі (А, В, Сд, Св, Д) ... ... ... ... ... 22 түрі 
белгілі, сонымен қатар А1, А2, В1, В2, С1, Д1, Д2, Е1 ... ... ... В) М, В, Р2 . ... құрамында палимиксиндер мен 
қатар дианимомайымен метилгептанды ... бар. ... жеке ... ... (А, А1, В, В, С, Д, Е, F1, F2, F3 И ... ... ... түзеді, оның құрамында негізгі 
жеті белок кіреді. Тек сол ғана ... ... ие. ... ... ... ... 20% құрайды. 
Түсіндірмесі: ... ... ... ... қалдығы; Мок- 6 метиоктан қышқыл қалдықтары. 
Актиномицеттерден түзілетін антибиотиктер. ... ... ... ... ... және ... шығарылатын 
түрлері актиномицеттерден түзілетін биологиялық активті ... Бұл ... ... ... ... ... ... биологиялық спектрі бар топтар қатары жатады. 
Топ. 
І-группа аминогликозидтер. Бұл актиномицетті антибиотиктердің құрамына 
молекуласында ... ... бар ... ... Оларға: 
стрептомицин, streptomyces griseus арқылы түзіледі; неомициндер, ... fradiae str. ... ... ... ... mikronos pora purpurea арқылы түзіледі; ... oli ... ... ... опорарцин және т.б. 
заттар. 
Канамицин – туберкулезге ... ... Ол ... өте ... ... ... 1972 ж. ... химиялық 
медификациясы алынды, ол – амикацин. Бұл жартылай ... ... ... ... ... сонымен қатар 
резистентті канамициндерге, гентамициндерге және ... ... де ... 1976 ж. ... oli veasterospora культурасы 
арқылы почваның изалированный ... ... ... А және 
фортимицин В антибиотигін бөліп алған, олар ... ... ие және ... ... грамтеріс патогенді бактериялардың 
өсуіне мүмкіндік ... ... ... ... олар – ... олар өте сирек кездеседі. оларды ең 
алғаш 1979 ж. ... ... ... ... өсуі, 
фортимицин антибиотиктердің аналогиялық ... ... ... саннамицин А және саннамицин В жатады, оларды культураның 
жаңа streptomyces sanna nensis арқылы түзіледі. 
ІІ ... ... ... ... ... ... олардың арасында өте жақын ... ... мен ... ... ... ... Тетрациклинді антибиотиктерге 
мыналар жатады: хлортетрациклин, ол ... ... ... ... ол str rimonus ... синтезделеуі 
арқылы түзіледі. Ол тетрациклин str aureofaciens штаммдары ... ... Str ... ... бұзылып, процесс 
метил тобына өтіп тетракциклинді ... ... ... ... және ... ... Дествия қосылысын str ... штам ... ... ... ... Ол үшін ... актикоммицетті культурлау үшін, 
метогексинді ... – ... ... метил тобына 
тетрациклин ... салу ... ... ... Д- 
метионин). 
3- группа. Актиномициндер. Актиномицинді антибиотиктер - химиялық 
құрылымы ... өте ... ... келеді, бұл микроорганизмдер арқылы 
20-ға жуық актиномициттер ... ... ... streptomyces 
antibioticus, str chrusomallus, str Havus ... ... ... - ... организмдер топтарынан жасалады 
(бактериялар, саңырауқұлақтар, жоғары сатылы ... ... ... кең ... ... ... ... микробиологы А. Флеминг (1881-1995) есімімен байланысты. Ғылыми 
әдебиетте антибиотик терминін 1942 ж ... ... Бұл ... жетілмеген болсада, ғылыми лексиконға ғана емес ... де ... ... ... ... түрлі авторлар әртүрлі 
ойлар берді: кең өрістелгеннен өте кең айтылуына ... ... ... ... ... балдырлар, протозаолар) вирустар немесе қатерлі 
ісіктер бойынша ... ... ... ... өсуі мен дамуын 
толық тежейтін организмдермен олардың ... ... ... ... ... ... ... қышқылдар және тағы ... ... ... ... ... жоғары биологиялық 
активтілікке ие. Мысалы, ... ... ... тежеу үшін 0,01- 
0,25 мкг/мл тең эритромицин ... ... ... ... ... сприт немесе органикалық ... ... ... ... эффекті болуы мүмкін 
емес. Екіншіден, антибиотикалық заттар ... ... ... Бұл антибиотиктермен ... ... ... оның ... сезімтал еместігін көрсетеді. Бұл байланыста 
микроорганизмдер екі ... ... ... ... ... ... резистентті (тұрақты). 
Кей антибиотиктің түрлері микроорганизмдерді жояды, ал ... Осы ... ... ... екі топқа бөледі: тар спектрлі 
әрекеті бар антибиотиктер және кең ... ... ... бар 
антибиотиктер. Бірінші топқа ... ... ... ... және тағы ... бір немесе бірнеше түрлі 
микроорганизмдердің ... ... және ... ... ... ... ... Екінші топқа кең әрекет спектрі бар ... ... ... хлорамфеникол, трихоцетин және тағы 
басқалар жатады. Екінші топқа жататын ... ... ... ... түрі мен ірі ... ... ... әрекеттілік процесінде антибиотиктер 
продуценттер ... ... ... тек аз ... қоршаған 
ортаға бөлінеді, (граммицидин С, эндомицин, нистатин және ... ... ... ... ... бола алады және қоршаған ортаға 
бөлінеді (ристомицин, кандицидин) немесе ... ... ... тек кей ... ... ... болады 
(стрептомицин, тетрациклиндер, макромидтер, ... және ... ... организмдер әрекеттілігі процесі нәтижесінде 
түзілетін, шынында да ... ... Олар өзін ... ... ... ... ... Антибиотикалық заттардың 
түзілу ерекшеліктері – олардың ... ... ... ... типі. Басқаша айтқанда, әрбір ... ... ... ... ... ... (түрлерімен) 
жасалады. Арналған микроорганизмдер штаммалары ... ... ... бір ... ... ... синтездей 
алады. 
Көрсетілген заңдылық ... және ... рөлі бар. ... ... мен ... олардың бөлінуіне қажет. 
Антибиотикалық заттар тек ... ... ... ... ... ... ... микроорганизмдердің дамуынан 
жасалады. ... рет ... ... антибиотиктерді Д.Г. 
Звигинцовпен, К.А. Винаградовпен ... ... ... ... ... жасау үшін ... ... ... дамуынан алынғандығы жайлы айқын 
дәлел. 
Соңғы жылдары дәрі – дәрмектік ... ... ... ... ... ... ... фармацевтикалық заттарын 
синтездеу әдістерімен және жаңа ... ала ... ... құрылымының арасында көптеген жаңа 
заңдылықтар ашылды. Дәрілік заттарды ... ... ... ... ... ... ... алу үшін синтезді қолданды. 
Демек, дәрілер мен химиялық фармацевтика ... ... ... ... ... үшін осы ... ... дамуы 
мен тарихын жалпы білу қажет. Дәрілік заттардың қазіргі технологиясы 
өзі ... ... ... ... ... ... ... жеңілдеткен, сол кездегі іздестірген заттар эмбрикалық ... ғана және ұзақ бойы ... ... ... ... Жаңа дәрілік заттардың іздеу обылысында дамуы өте ... және ... мен ... ... ... ... ... заттардың халық қажетінде өсуі жаңа дәрілік 
заттарды ... ... ... табиғи ғылымның дамуы. 
Дәрілік заттардың құрамында мол көлемде ... ... ... ... Олар жүз, мың жыл ... ... болып 
табылған. Олардың құрамын талдап ... және ... ... ... 3 мың жыл ... адамды шень-куия, макхуан 
шөптерімен емдейтін емші ... ... ... ... ... өсімдіктегі эфедеринді 1887 жылы бөліп алған. 1925 жылы ... ... ... рет синтезделген. 1928 жылы ғана ... ... ... ... ... ... ... жасау Египет, Индия, ... ... ... ... еңбегі сіңгеніне көңіл аударылды және ХVll ... ... ... ... саны 800-ді ... ... мазь, 
отвор, пластерь жасауды тапты. Египеттіктер бұл заттарды ... ... ... ... қасиеті болатын күкірт сынап 
қосылыстарының және қатты ... ... ... ... дәрілік 
заттарды пайдаланды. 
Фармацевтика заттары ежелгі ... да ... ... ... ... врач көне ... ... өсімдіктердің 760-қа 
жуығын жүйелеп баяндады. Үндістер ... ... ... ... ... малдың сүтін, қанын, майын және әртүрлі 
минералды сынап қосылыстарын ... ... ... дамуы химияның, органикалық химиялық, биологиялық 
медицинаның ... ... ... ... ... ... ... өсімдіктер 
мен жануарлардан алынатын заттар мол. ... ... ... ... ... имбир, шәй, келімдәрі, ... және тағы ... ... ... препараттар ретінде (жас маралдың мүізінен 
жасалған дәрі) мускусаны ерте ... ақ ... Рим ... ірі тұлғасы болып есептеледі. Ұлы адам 
баласының улы ... ... ... ... оған ... ... материалдардан тапқан емші. 
Өсімдіктерден алынған матеиалдарды Гален ... ... ... ... ІV-ХVl ... ... ... дәрі – дәрмек 
барысында едәуір жоғары орын алды. ... ... ... ... ... ... дамуы осы аралықта болды. Осыдан 
кейін ... ... ... ... басталды. Химиялық 
препараттарда дәрінің сапасы ХІV-ХV ғасырда кеңінен ... ... ... және сауда міндеттерін қосу және ... ... ... ... ... ... болды. 
өсімдіктерден алынған шикізат, ... ... ... кеңінен 
қолданылады және қазіргі кездегі ... ... ... ... ... ... ... көне Рим врачы Клавдий Гален 
біздің ғасырға ... ІІ ... өмір ... ... ... препараттар бұл ... ... ... ... ... ... ... негізіне дейін өңдеу жолымен 
алынған заттар. ... ... ... бір ... табиғи шикізат, өсімдік пен жануарлардан құралған ақуыздың 
активтік ... ... ... ... болады. Технологияда 
Галендік және фито ... ... ... типпен дамуда. 
Бұлар синтетикалық ... ... ... ... ... халық медицинасы әлде қашан пайда болған. «Травник ... ... ... ... Көне ... врач пен ... жүрген. Врач адамды ... қана ... дәрі – ... ХVІ ... Москва, Киев, Новгородтағы басқа қалаларда 
әртүрлі дәрі – ... ... ... өсіріле бастады. 1581 жылы 
Царьлардың жанұяларына ... ... ... ... 1673 ... ... ашылуын талқылаған. Ресейде ... ... ... ... ... ... ... лабораторияда жұмыс істеді. ... ... ... ... ... тікелей тығыз байланысты. 
1.6 Пенициллин 
Пенициллин - өндірістік жолмен бірінші рет ... ... ... антибиотик еді. Ең алдын оны үстір өсіру әдісімен ... Оны ... ... ... еді, ... ... колбада немесе шыны 
ыдыста өсіретін. Арнайы жағдайда алынатындығына қарамастан, оған ... ... ... оны ... ... өсе түсті. Продуцентті егу үшін 
керек десең сүр өнімдерін құятын шөлмектер де пайдаланылатын, ... ... ... және ... ... пар болушы еді. Әрбір шөлмекте тиісті 
желдету жағдайын қамтамасыз ететін 1-4 см ... орта ... Ол ... ... ... ... ... Құрғақ спораларды немесе ... ... ... ... немесе пипеткалар көмегімен 
енгізтін және 5-10 тәулік бойына 24*С ... ... ... қойылатын. 
Қазіргі кезде бүкіл әлемде пенициллинді басқада антибиотиктер сияқты 
тереңдетіп егу әдісімен алып келеді. 
Пенициллин продуценттері ретінде ... ... ... ... ... ... Penicillium түрлері споралар 
(конидийлер) тудырады. Мицелиялардың дамуында әр түрлі фазалар ... ... ... ... өрбу барысында клеткаларда майлар 
жиылып, ... ... ... сандары азая түсіп, 
рибонуклеополифосфат түйіршіктері бар ... ... ... одан ... ... ... ... үдей түсуі үлкен мөлшердегі мицелия 
биомассасы бар болған. Глюкоза мен сүт қышқылын ... ... ... рН ... ... ... жағдайда басталады. 
Пенициллинді зерттегенде, оның қышқылдық гидролизі құрамында әр қашанда 
В-диметилцистан орын алатындығына көз жеткіземіз. ... орта ... ... ... ... арқылы пенициллиннің биосинтез 
механизмі зерттелген болатын. 
Бензилпенициллиндік ... ... ... ... ... ... ... жинақталады деп саналады. 
Пенициллинді алу үшін алдын споралпрды көбейтіп өсіреді. Олардың 
құрамына 0,5% ... 0,5% ... 0,4% ас ... 0,01% бір рет 
араластырылған калий фосфаты және 0,005% магний сульфаты кіретін агарланған 
ортада ... ... 25-27*С жылу ... 4-5 ... ... ... ... шыны флакондарда тары ортасында өсіру 
арқылы алады. Құрғатылған споралық ... ... ... ... де ... долады. Алынған споралық материаоды инокуляторлады егу 
үшін пайдаланылады. 
Егу ферменттерінде мийелий 12-18 сғат өсіріледі, 15-20 %-дық егін сұйығы 
көлемін ... ... ... үшін ... ... ... ... өсіру үшін қоректік ... ... ... ... глюкозадан, минерал заттарынан және 
антибиотикке жол ... – ... ... ... су ... ... ... ферментациясы үшін өндірісте пайдаланылатын кейбір 
қоректік орталардың құрамдары төмендегі кестеде келтірілген. 
Пенициллин алу үшін фермептациялық ... ... ... ... | ... ... ... |2,0-3,0 |- |2,0-3,0 ... және ... |- |2,0-4,0 |- ... |5,0 |5,0 |1,0 ... |1,5 |1,5 |1,5 ... майы |0,5-0,1 |0,5-0,1 |2,5-3,5 ... нитраты |0,4 |0,4 |0,4 ... ... |0,05 |0,05 |0,05 ... ... |0,4 |0,4 |0,4 ... ... |0,025 |0,025 |0,025 ... тиосульфаты |0,2 |0,2 |0,2 ... |0,5-1,0 |0,5-1,0 |0,5-1,0 ... |0,3-0,4 |0,3-0,4 |0,3-0,4 ... әсер ... тұрақтандыру үшін бор пайдаланады. Ферментациялауды 22- 
26*С жылуда 5,0 – 7,5-ке дейін рН ортасы шекарасында, ... ... ... 4 тәулік барысында пенициллин мөлшері ... ... ... да ферментацмя тоқтатылады. Мицелий құрылуының, 
пенициллин биосинтезінің және ... ... ... ... сүзу ... бөледі. Оны мал шаруашылығында ... ... ... көзі ... ... ... ал егінді сұйықтығынан 
пенициллин бөлігі алынады. Мицелийді бөліп алғаннан кейін фильтратта 3-6 % 
құрғақ заттар қалады, ... 30-40 %-ын ... ... Одан ... 50-200 мг /100 гр, ал кейде 100гр ерітіндіде 700 ... ... ... лар пенициллин бөлуін өте қиындатады. Белок қоспаларын әр ... ... ... ... ... ... көпвалентті металл 
тұздарымен тұндыру (Al, Fe, Zn) танинмен коагуляциялау немесе рН ... ... ... ... арқылы аластау. Бұл процесстерде 
пенициллин ... 5-15 %-ды ... ... ... сумен 
араласпайтын органикалық ерітінділермен ... ... ... ... ... өткізеді. Бұл кезеңде рН ортасын 1,9-2,0 
аралығында ұстау ... ... ... ... зат ... ... өседі. Одан кейін пенициллинді бутилацетаттың экстрактын бикарбонат 
натрий ерітіндісі 6,6-7,2 рН ... ... суда ... құрғақ заттарды 
құрамы 5-7 % және активтілігі 30000-50000 мл ерітінді алынады. ... үшін оны тағы да ... ... ... ... жасағанда фазалар арақатынасы 1:0,5 – 1:1, ал ... ... млн ... ... ... ... оның ... мөлшерінің шамамен 86%-ын құрайды. 
Кейінгі кезде Пенициллинді экстракциядан өткізу және химиялық тазарту 
үзіліссіз схема ... ... ... және ... медицинада пайдалану үшін, активті заттарды бөліп шығаруға 
және тазртуға аса көңіл ... ... ... ... ... ... саласынан өзгешелігі, оның егінді сұйығындағы 
активті заттарының құрамдарының өте аз мөлшерде болатындығына байланысты 
келеді. ... ... ... ... бөлу күрделене түседі, одан 
да басқа, бұл заттардың жоғары дәрежеде және кепілді түрде таза ... ... ... анықтауда микробиологиялық әдістемелер 
кең қолданылады. Залалсыздандарылған Петри табақшасына 21 мг ... ... оның ... ... Агар ... 4 мг басқа құрамдағы 
агарланған ортаны осы антибиотикке әсерлі тест – дақылмен ... ... ... ... ... кейін, оның бетіне ұзындығы 10 мм, жуандығы 6 
м м 4 ... ... тіке ... және оларды белгілі 
мөлшерде байытылған стандартты антибиотик ерітіндісімен зерттелгелі отырған 
ерітіндімен толтырады. Дайындалған ... шыны ... 37*С ... ... 11-18 ... ... дақылдық тест өсіп шықпаған 
цилидр зонасының диаметрін анықтайды. Пенииллинді а ктивтілігін тексергенде 
әдетте культура ретінде (штаммы 209-р н/е 9144) ... ... ... aureus) ... ... шыны табақша әдістемесі 
мен антибиотиктерді анықтауға ғана пайдаланып ... ... ... ... – ... амин ... және де басқа активті 
заттарды анықтауға қолданылады. 
1.7 Азық-түлік биомицині (хлортетрациклин) 
Антибиотиктерді үй ... ... аз ... ... ... оларды ауырып қалудан сақтайды және малдың тірі салмағының өсуіне 
ықпалын тигізеді. Азық антибиотиктерін таза ... ... ... ... ... технология арқылы арзан шикі зат 
түрлерінен ... ... ... ... ... ... ... мал шаруашылығында кеңінен ... ... ... ... ... Ол ... ... кесте - Биомицинді алу үшін келесі орталрды қолданады. Олардың 
құрамдары: 
|Ұн |0,5 ... ... |0,7 ... ... |0,5 ... хлор |0,3 ... майы |0,2 ... |0,0001 ... хлор |0,0001 ... |83,4 ... ... ... ... болады. 2-6*С температурада 3 айға 
дейін сақтауға болады. Дақылдың ... үшін ... ... ... (3% ұн, 3% ... Реакция рН 6,7-6,8 28-30*С температурада 
2,30 сағат аралығында жүреді. Материалды сақтау 16-18*С температурада ... ... Бір ... ... ... В12 ... ... мицелиясын фильтрация арқылы вакуум сүзгі және жай ... ... ... бөліп алады. Сонан соң ... ... ... 1 кг құрғақ ферментацияда 50-150 гр ... ... ... 7-12 мг/к ... В12 ... Дәрілік заттардың адам ағзасына қолданудың ... ... ... – ... ... алу 
үшін әр түрлі шикі заттар қолданылады. Бұл ... ... ... ... ... ... алынады. Өсімдік шикізаттары 
галендік өндірісте және ... – ... ... ... роль ойнайды. 
Өсімдік шикізатының ресурстары Қазақстанда көптеген ... ... дәрі – ... ... түрін алуда ... ... ... ... ... өсімдігін 
айтарлықтай көбейту ... ... бұл ... ... ... шаруашылығы қамтамасыз етілуі қажет. 
Дәрілік заттардың адам ... ... ... ең 
ерекше негізі болады және жаңа дәрілік заттарды бірнеше ... ... ... бірі ... қосылыстарды оқып білу күшті 
биологиялық ... бар. ... ... бар жаңа ... алу спринт деп аталады. 
Химия фармацевтикалық өндірісте әртүрлі ... ... ... тиреодинді қан құрамындағы темірден ... – ... ... ... – ... ... ал 
иназинді – ішкі қарынның құрамындағы ... ... тағы ... жерлерге тараған химиялық шикізаттар болып ... ... ... (NaBr, KBr, KMnO4, ... ... ... Органика заттарын қосу үшін ... ... ... кең ... ... ... ... көп жұмсалады. Күнделікті ... ... ... ... храм ... бұйымдар кең 
қолданылады. Болаттан жасалған заттардың және ... ... ... ... ... ... үшін ... оның бетіндегі темір 
оксидінің жұқа қабатын кетіру керек. ... ... үшін ... ... ... ... ... Мұндай өңдеудің ... ... тек ... ... ғана ... ... ... Бұл жағдайды болдырмау үшін ... ... ... ... өндіру үшін жер асты рудаларын 
қопарады. Химия – ... көп ... ... ... пайдаланады. Органикалық ... ... ... алимен қызыл өндірісі және өндірістің негізгі органикалық 
синтезі. 
Органикалық шикізаттың көп ... ... ... ... кокстан 
алынатын заттар, көмірден, ... ... ... ... ... құрамындағы ұшқыш заттардың сапасы ... және ... ... ... ... ... ұшқыш заттар таскөмірдің 
смаласы, дымқыл бензае, аммиак, су және ... ... ... ... ... қара түс ... ... 1180- 
1230кг/м3), құрамы ... ... ... және ... ... ... смаласын алу арнайы өндірісте алады. 
Смала ... ... ... өндірісте болады. Таскөмірдің 
смаласынан алынған май әр түрлі ... ... одан соң ... заттарды қолданылады. 
Мысалы, ауыр майларды, бензалды алу үшін қолданады. Жеңіл майлар 
разгонка ... ... ... ... ... ... ... ерітіндісі қышқылдармен көміртегі газы ... ... ... ... ... жаңа ... бөліп алады, 
жаңа нафталин ... ... ... кезінде антрацин 
майына ... ... ... ... ... олар ... және ... құрамында болады. Содан соң оны құрайтын 
бөліктерін ... ... және ... ... бөледі. 
Тас көмірді кокстау кезіндегі ұшқыш зат (бензал) өте ... ... ... ... ... 880-890 ... құрамы араматты 
көмірсутектерден тұрады. Сұйық бензал құрамында ... ... ... ... ... Өте таза ... ... бензалды 
реактивтеу кезінде шығады. 
Ароматты көміртегінің сұранысының өсуі, ... ... ... ... алып ... ... ... бензин және 
бензинді алуда, бензинді крекингтеу ... ... ... ... және көптеген мұнайдың дистиляторынан алады. 
Ароматты көміртегілерді алу үшін ... ... ... ... ... ... ... дегидрлеу және 
парафиндерді, алефиндерді дегидрлеу арқылы алады. Сапалы түрде ... ... ... және тағы ... ... ... қышқыл 
арқылы алады. 
2 Тәжірибелік бөлім 
2.1 Жұмысты қою мақсаты 
Тилозин антибиотигінің продуценті Streptomices fradiae штамын алу. 
Streptomices fradiae ... ... ... тилозин 
антибиотигі ауылшаруашылығында кеңінен қолданылады. Іс - ... ... ... ... байланысты тилозин MLS ( макролиттер, 
менкосамидтер, В ... ... ... ... Олар ... төзімділігіне ұқсас механизмге ие. 
Streptomices fradiae штамы АҚШ – та және Рессейде ... ... ген ... ... ... болып табылады. 
Streptomices fradiae штамында клондау (жүйесін) әдісін жүзеге асыру 
протопластар ... ... ... қиындатылады. Бұл 
авторлардың айтуы ... кем ... ... ... ... байланысты. 
Бұдан басқа көп көшірмелі плазмидтерді клондық векторлар ... ... ... ... тұрақсыздығына және 
олардың тұқымқуалаушылықтың тұрақсыздығының әсерінен шектелген. Мұндай 
кемшіліктері жоқ ... ... ... еніп кете алады және оның 
құрамында репликацияланады. Интегрентті ... бір түрі ... ... ... ... ... олардың қатарында ең көп зерттелетін Фс 31 фагы болып табылады. 
Streptomices fradiae штамында модифицирленген аденин моно және диметилді 
жағдайында да ... ... ... көрсетілгендей тилозин 
продуцентінің тилозинге төзімділігі кем дегенде гендердің ... ... ... ал бұл ... ... монометилаза 
индуцибельді диметилаза және ... ... ... ... ... ... ... синтезін бақылайды. 
Қазіргі уақытта тимозин түзуші Streptomices fradiae штамдарынан ... ген – terB, terB, terС және ... ... ... ... ... 1 конститутивті – terД клондап алынды. Б -45 ... ... ТК 64 ... fradiae штамының тилозинге 
төзімділігінің артуына әкелетін тағы 3 ... ген – ter1, ter2, ... ... жасалу әдістемесі 
Reс А өндіріс штамы BSV 82 (20) болып табылатын Е. Coli TGT sup Е ... 5 thi ∆ F Itrap 36 pro AB lace Lac α ∆ М15, RR – 1, rec А, ... НВ 101 (13) және BSV – 821 ... рекомбинантты плазмидтерді алу 
үшін қолданады. S. Lividans ТК 64 және ... fradiae IS 85 ... ... 1 – S. Fradiae 25 А ... тилозинге 
тұрақтылығы 
Ферментация уақыты, күн 
Сурет 2 - S. Fradiae 25 А штамынан алынған 
тилозин өнімі. 
плазмидтің құрамы PVG 251, PVG 252 және PVG 253 ... ... ... көзі ... ... ... ... нәтижесі 
Streptomices fradiae 25 А штамы PGI 702 векторы негізінде рекомбинантты 
плазмидті функционирлеу. 
Streptomices fradiae 25А ... ... ... S. ... 64 ... бөлініп алынған PGI 702 және PVG 251, PVG 252 ... 253 ... ДНК – ... ... ... ... . Рестрикция - ... ... ... ... ... ТуЕ – ТуЕS ... ... fradiae 
yS 85 модифицирленген плазмидті ДНК ... ... ... ... ... Бұл ... Streptomices fradiae 25 
А штамы трансформация эффективтілігі 1 регинерленген протопластқа 1,2∙10 
трансфорттарды құрайды. Трансформаттардан плазмидті ДНК – ны ... ... fradiae 25А ... ... ... ... Осының 
нәтижесінде трансформация эффективтілігі 100 есеге артты. 
3 Еңбекті және ... ... ... ... техника қауіпсіздігі бөлімі 
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау Қазахстан Республикасындағы 
еңбекті ... ... ... ... ... және 
қызметкерлердің өмірі мен денсаулығын сақтауға бағыталған,сондай-ақ еңбек 
қауіпсіздігіндегі және еңбекті ... ... ... ... ... белгілейді. Елімізде еңбек қауіпсіздігінің стандартты 
жүйесі ЕҚСЖ қолға алынған, әрбір өндіріс саласының өз технологиясы ... ... ... ... тұрғызуда, жаңарту кезінде техникалық 
қауіпсіздік ережесі ескертілуі керек. 
Технологиялық процесстердің тізбектелген ... ... ... мен 
бөлімдерді тұрғызған кезде, еңбек қауіпсіздігі, өрт, жарылыс ... ... ... ... ... керек. 
Шикізаттар мен дайын өнімдер сақталатын қоймаларда өрт және жарылысқа 
қарсы қоланылытын ... ... ... тиіс. Тез тұтанатын және жанатын 
сұйықтықтар, құрғақ ... мен ... ... қоймаларда 
сақталады, қоймаға жақын жерде ережеге сәйкес қашықтықта өрт сөндіретін 
құрал – жабдықтар сай ... ... ... мен ... ... істейтін, жарылыс қауіпі бар цехтар ... Бұл ... ... ... кететін есіктері болады,төбесі жарылыс кезінде оңай ұшып 
кететін ... ... ... ... апат ... ... ... барлық қоймаларда өрт сөндіруге ... ... ... ... және ... ... өрт ... қондырғылар 
орнатылады. 
Кейбір дыбысты естіртпейтін ... ... ... ... ... ... құрал-жадықтар арнаулы амортизацияланған жастықшалар 
орналатылады. Қатты шу дыбыс адамның басын ... тез ... ... ... есітпей қалуына әкеліп соқтырады, сондықтан шуды 
бәсеңдетуге ... ... ... ... ... ... ... бір – бірімен үздіксіз технологиялық процестің жүріп тұруына 
лайықталып тұрғызылып байланысқан. ... ... ... және ... газ ... ... құбырөткізгіш арқылы 
тасымалдағанда, олардың ... ... ... ... ... сақтай отырып жұмыс жүргізеді. Мемлекеттік стандартқа сәйкес 
тасымалдайтын құбыр ... ... ... ... ... ... боялады, 
су құбыры - жасыл түске, бу өтетін құбыры – қызыл, ауа ... ... ... жанатын және жанбайтын газдар- сары, қышқылдар- қызыл ... ... ... ... және ... ... – ... басқа да қоректік 
орта культурады ... – сұр ... ... ... ... ... ... құбырөткізгіш қызыл бояумен боялады. 
Құрғақ өнімдерді тасымалдаған кезде арнаулы ... ... ... ... ... ... ... Өндіріс орындарына қондырғыларды, құрал-жабдықтарды 
орналастырған кезде, олардың жөндеу жұмыстарын ... ... ... ... ... Қондырғы жабдықтардың арасы аспаптардың 
жұмысын үздіксіз бақылап отыратын ... ... – ... ... ... ... баспалдақтың жиектері мықты ... ... ... әрбір кезеңінде алынған биопрепараттардың өзіне 
сәйкес ерекшеліктері болады, технологиялық регламентке сәйкес болуы ... ... ... негізгі ережелерін процеске 
енгізу»деген бөлім міндетті түрде ... ... ... ... ... ... кеңінен 
қолданылады. Оларға жататындар: жоғары қысымда жұмыс істейтін (гидролиз – 
аппараттары, ферментатор және тағы ... ... ... істейтін 
( кептіргіштер, бу қондырғылары және тағы басқалар ), ... ... ... ... , центрифугалар және ... ... ... ... ... ... қауіпсіздік ережелері 
жасалады, оған бас инженер колын ... ... ... ... ... Бұл нұсқауды аппаратта жұмыс ... ... ... ... ... тиіс. 
Мұндай аппаратта аппатсыз жұмыс істеудің ... ... ... ... ЖЕЖ өз ... ... және 
эксплуатация ережесін дұрыс сақтау ... ЖЕЖ ... ... ... ... ... ... ауысуы тек бас инженердің рұқсатымен және 
арнайы акті жасаумен іске ... ... ... – ... ... және ... ... жуылуы керек. Құрал – жабдық жөнделгеннен 
кейін эксплуатацияға жіберер алдында бос ... ... ... ... жұмыс істейтін аппараттарда техника қауіпсіздігіне ерекше 
көңіл бөлінеді. ... ... 0,67 кПа ... жоғары қысымда 
жұмыс жасаса қауіпсіздік және құрылыс ережесіне сай болу ... ... ... аппаратта қауіпсіздік ең алдымен мына ... кез – ... ... ... буды, газды немесе сұйықты өшіру 
мүмкіндігі, аппараттағы сұйықты төгу ... ... ... Одан ... да 
барлық бақылаушы өлшегіш аппаратуралар сапалы, сенімді жұмыс істеу керек 
және қатты дәнекерленіп ... ... ... ... ... процесте бар және сол 
себепті жұмысшылардың электр тогімен ... ... ... ... Электр құралдарын орналастыру, «Электр құралдарын ... (ЭҚЕ) сай ... ... ... ... ... беру мүмкін, сол себептен олар жарылысқа төзімді жасалуы керек. 
Өндірісте үлкен қауіпсіздік тудыратын статикалық ... ... ... ... ... ... заттардың араласуына әкеліп 
соқтырады, жанатын газ бен ұнтақтар шашырауы мүмкін, олар диэлектриктер 
болып аталады. ... ең ... ... ... ... ... асты ... керек, демек статикалық электрлердің зарядының жиналуы. 
Биотехнологиялық өндіріс, заводтардың бөлімдерінде ластанған ауа қауіпті 
болып келеді. Бұл барлық цехтар мен ... ... Ауа ... орта дайындау бөлімінде – кептірілген компонент ортасындағы шаң, 
экстракцияны және өнімді бөлу ... – ... және ... ... буып түю ... ... ұнтақ тәрізді ұнтақ 
бөлшектер және микроорганизм споралары және т.б. ... Бұл ... үшін ... ... үшін құралдар жабдықтар мен бөлімшелерде 
герметизациялау жұмысын жүргізу керек. 
Биотехнологиялық өндірістің негізгі ерекшелігі болып ... ... ... – ... ... ... ... Ферментация және егіс 
материалын дайындау сатысы биомассаны бөлу және ... ... ... ... ... дем алу жолдары арқылы түсіп, көптеген 
аллергиялық реакциялар ... ... ... ... ... ... қолдану қажет, микроорганизмдер, беттік ... ... ... ... ... ... ... Олардың 
кейбіреуі шартты патогенді, көбісі аз патогенді немесе патогенді емес болып 
келеді. Candida ... ... ... ... ... ... қабықша және асқазан ішектерінде дамиды. Олар ... ... деп ... ... ... Авитаминозбен немесе адам 
ағзасы әлсіреген кандидоз ауруына шалдығуы ... ... ... ... ... ... ауа тазартылып ауруға шалдықпауға болады. Жұмысшы бөлмелеріндегі 
ауа оптимальді температураға дейін жылытылып және ... ... ... ... газ бен бу ... ... ... өндірістегі жұмыс алаңшасында болатын ауадағы 
заттардың концентрациясынің ... ... ... ... ... 20 ... қышқылы 
1 
Ацетон 200 Тұз ... 300 ... ... 6 ... ... ... ... 0,5 ... ... ... 5 Этил ... ... ... қорғау міндеті адам өмірінің қызметінің ... ... ету, ... және ... ортаны нормативті – мүмкіндік деңгейден 
асатын, қауіпті және зиянды факторлар әсерінен қорғау ... ... ... және ... ... жағдайларын қолдау, жұмысқа 
қабілеттілігінің және ... ең ... ... ... ... жасайды. 
Еңбекті қорғаудағы негізгі болатын формула – потенциалды қауіп – ... ... ... ... ... өмір ... ... әрекеттестік 
процессіндегі әмбебап қасиеті болып табылады. Адамның барлық іс ... және ... ... жаңа ... ... ... қауіптілігінің пайда болуымен көршілес жүреді. 
Табиғи орта антропогенді ... ... ... тек ... әсер ... ... ... улы заттар қоспасының концентрациясының 
өсуі. Белгілі бір жағдайларда табиғи ортаға және адамға екіншілей жағымсыз 
әсердің пайда болуы ... ... ... ... ... азон ... бұзылуы, жануарлар мен балықтар организмінде , тамақ 
өнімдерінде улы және концерогенді заттардың жиналуы және т.б.) 
Еңбекті қорғау тәртібін зерттеу ... ... ... білу ... ... және техникалық теориялық негіздерін, «Адам - өндірістік 
процестер – ... ... ... ... ... және 
техникалық қауіпсіздіктің ... ... – ... ... ... білу ... адам ағзасына зиянды ... ... ... ... зиянды әсерлерден қорғанудың жолдарын 
тиімді қолдану. 
Қазақстан Республикасының «Еңбекті қорғау туралы заңы» ... ... ... ... ... ... ... осы 
тарауда жазатайым жағдайлардың және өндірісте денсаулықты зақымдау, қауіпті 
және зиянды өндірістік ... және ... ... ауылшаруашылық 
қызметтерге минимумға келтіру, ұлттық саясаттың ... ... ... ... ... ... ... негізінде жұмыс 
істейтін адамның еңбек процесінде ... және ... ... ... қамтамасыз ететін әлеуметтік экономикалық, 
техникалық, гигиеналық және ... ... ... мен ... болып табылады. 
Еңбек қорғау қамтамасыз ету жеке адам, қоғам және ... ... ... ... ... ... болу сәтінен бастап –ақ үнемі 
өзгеріп отырып потенциалды қауіп қатер жағдайларын өмір ... ... ... және ... ... асатын қауіп – қатер адам 
денсаудығына зиян келтіреді, оны жүйкелік күйзеліс, науқастық, ... ... ... т.б. ... ... ... – ... актілер жүйесі және соған сәйкес келетін еңбек 
процесіне жұмыс қабілеттілігі мен ... ... ... ... әлеуметтік –экономикалық, ұйымдастырушылық, техникалық 
және өндірістік санитария сұрақтарын қарастырады. 
Техника қауіпсіздігі –жұмысшыларды ... ... ... сақтайтын ұйымдастыру шаралар және техникалық амалдар жүйесі. 
Еңбек ... және ... ... ... ... ... тұлғалар КЗоТ 
РК сәйкес ұйымның келісім шарт және ... ... ... ... ... және ... бірлестіктердің қызметіне 
кедергі жасағандар (тәртіптік, әкімшілік, қылмыстық) ... ... ... қорғау міндеті адам өмірінің ... ... ... ету, ... және табиғи ортаны нормативті – мүмкіндік деңгейден 
асатын, қауіпті және зиянды факторлар әсерінен қорғау болып табылады. ... және ... ... ... қолдау, жұмысқа 
қабілеттілігінің және өнімділіктің ең ... ... ... ... ... ... негізгі болатын формула – потенциалды қауіп – қатерді 
ескерту. ... ... ... ... өмір ... отырған әрекеттестік 
процессіндегі әмбебап қасиеті ... ... ... ... іс - 
әрекеттері және пайдалы нәтиже, жаңа потенциалды қауыптіліктің ... ... ... ... ... жүреді. 
Табиғи орта антропогенді әсердің артуы әрқашан тек тікелей әсер етумен 
шектелмейді. Мысалы, атмосферадағы улы заттар ... ... ... бір ... ... ортаға және адамға екіншілей жағымсыз 
әсердің пайда болуы мүмкін (қышқылды жаңбырлардың түзілу ... азон ... ... ... мен ... ... , ... улы және концерогенді заттардың жиналуы және т.б.) 
Еңбекті қорғау тәртібін зерттеу нәтижесінде ... ... білу ... ... және ... ... ... «Адам - өндірістік 
процестер – қоршаған орта»жүйесінің қауіпсіздігін; еңбекті қорғау ... ... ... нормативті – техникалық және 
ұйымдастыру негіздерін. 
Маман білу қажет: адам ... ... ... ... ... жасауды, зиянды әсерлерден қорғанудың жолдарын 
тиімді қолдану. 
Қазақстан Республикасының ... ... ... ... (15.06.1993ж) 
жұмысшыларға еңбекті қорғау құқығын қамтамасыз етуге бағытталған, осы 
тарауда жазатайым жағдайлардың және өндірісте ... ... ... ... өндірістік факторлардың және олардың барлық ауылшаруашылық 
қызметтерге минимумға келтіру, ұлттық ... ... ... қорғауға сәйкес құқықтық нормативтік актілер ... ... ... ... ... денсаулығын және жұмыс қабілеттілігін 
сақтау, қауіпсіздігін қамтамасыз ... ... ... ... және ... ... шаралар мен құралдар 
жүйесі болып табылады. 
Еңбек қорғау қамтамасыз ету жеке ... ... және ... ... ... ... ... пайда болу сәтінен бастап –ақ ... ... ... ... ... ... өмір ... әрекет 
жасайды. Кеңістікте және уақытта жүзеге асатын қауіп – ... ... зиян ... оны жүйкелік күйзеліс, науқастық, мүгедектік 
және өліммен аяқталатын т.б. байқауымызға болады. 
Еңбекті қорғау – ... ... ... және соған сәйкес келетін ... ... ... мен ... ... ... ... әлеуметтік –экономикалық, ұйымдастырушылық, техникалық 
және өндірістік санитария сұрақтарын қарастырады. 
Техника қауіпсіздігі ... ... ... ... сақтайтын ұйымдастыру шаралар және техникалық амалдар жүйесі. 
Еңбек туралы және еңбекті қорғау заңдарын бұзған лауазымды тұлғалар КЗоТ 
РК ... ... ... шарт және ... ... ... бойынша 
міндетін орындамағандар және профессиональды бірлестіктердің қызметіне 
кедергі жасағандар ... ... ... ... белгіленген 
жауапқа тартылады. 
«Жұмыс алаңының ауасы», «Жалпы санитарлы – гигиеналық талаптарға » ... ... ... ... ... ... қадағалап отыру қажет. 
Еңбекті қорғау ережесінің талаптары ... ... ... бөлім, цех басшылары), ал өндірістің барлық бөлімшелеріне 
директор мен бас инженер жауапкершілік білдіреді.Әрбір ... ... ... ... техника қауіпсіздік ережелерін ... ... ... істейтіндер арнайы оқу курсын оқып емтихан 
тапсырады. 
Қорытынды 
Медецинада кең таралған ... ... ... ... ... ... тетрациклин болды. Бұл антибиотиктердің дәрі ... ... ... ... ... ... үшін қолданылады. Әр түрлі 
аурулар таратын көзге көрінбейтін патогенді саңырауқұлақтарға ... ... ... В, ... ... ... үй малдарының рационында аз мөлшерде қосып отырғанның 
өзінде оларды ауырып қалудан ... және ... тірі ... ... тигізеді. Азық антибиотиктерін таза түрінде егінді ... ... ... ... ... арзан шикі зат 
түрлерінен алады. Биомицин медициналық ... ... ... ... мал шаруашылығында кеңінен пайдаланылады. Биомицин 
актиномицитиндерді Actinomices ... ... Ол ... ... әдебиеттер 
1. Андреев А.А, Брызголов Л.И. Производства кормавых ... ... ... ... 1986 г. 
2. Забродский А.Г. Технология и контроль производства кормавых дрожжей 
на мелассной борде. – М.: ... ... ... ... Э.А. ... и ... дрожжей-М.: Лесная 
промышленность, 1991г 
4. Бочярова. Н.Н. Микрофлора дрожжевого производства-М.: ... ... ... Л.И. ... ... –М.:Лесная промышленость 
1993г 
6. Калунянс К.А. Микробные ферментные ... – М.: ... ... Жвирблянская А.Ю. Основы микробиологий, санитарии и гигиены ... ... ... ... ... Н.М. ... хлебопекарных дрожжей – М.:ВО 
Агропромиздат, 1987 г 
9. Белова Л.Д. Контроль производства хлебопекарных дрожжей – ... ... ... , ...