Фосфор тыңайтқыштары

4. Тыңайтқыштарды  Қазақстан Республикасының нарығына 
айналымға жіберу шарттары

 

      8. Тыңайтқыштар  осы Техникалық регламентке сәйкес келген жағдайда Қазақстан Республикасының нарығына айналымға жіберіледі. 
      9. Тыңайтқыштарды Қазақстан Республикасының нарығына айналымға жіберудің алдында өндіруші (уәкілетті өкіл, импорттаушы) оларды қауіпсіздік паспортымен қоса беруге тиіс.

5. Тыңайтқыштар  қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

 

      10. Тыңайтқыштар  осы Техникалық регламенттің  қауіпсіздік талаптарына сәйкес болуы тиіс. 
      11. Биуреттің (карбамид үшін) массалық үлесі 2 %-дан аспауы тиіс. 
      12. Фосфорлы тыңайтқыштар мен топырақ жақсартушы заттар үшін табиғи радионуклидтердің үлестік белсенділігі 4000 Бк/кг аспауы тиіс. 
      13. Органикалық және органикалық минералды тыңайтқыштардың биологиялық қауіпсіздігі: 
      1) патогенді бактериялардың; 
      2) гельминттердің тіршілік етуге қабілетті жұмыртқаларының; 
      3) ішектік патогенді қарапайымдылар цисталарының; 
      4) синантропты шыбындардың дернәсілдері мен қуыршақтарының жоқтығымен қамтамасыз етілуі тиіс. 
      14. Тыңайтқыштар үшін бөлшектеп сатуға арналған тыңайтқыштарға қойылатын сақтау мерзімі және (немесе) жарамдылық мерзімі белгіленеді.

Тыңайтқыштарды сүрі жерге ұзақ мерзімде енгізе аламыз: сүрі жерді бірінші өңдеуден алдын ала егін себуді өңдеуге дейін. Тыңайтқыштардан алынған фосфор оны 20 пайызға дейін енгізген кезде бірінші дақыл болып пайдаланылады, сондықтан алдағы жылдары оның алдағы дамулары жақсы байқалады. 40-60 кг/га дозасы 2-3 жылда қоспа береді, әсіресе, енгізген кезде (100% дейін) 4-6 жылда 80-120 кг/га.Даладағы және орман аймағындағы жаздық бидай өнімінің тыңайтқыштардың тұрақты қозғалысына фосфорлық тыңайтқыштар әсерін тигізеді. Фосфорлық тыңайтқыштар жоғары тиімділігі мынамен түсіндіріледі, 60 пайызға жуық топырақ азотпен және калиймен жақсы қамтамасыз етілген, сол себептен, жаздық бидайға азот пен калий тыңайтқыштарының қозғалысы фосформен салыстырғанда оң нәтиже бермейді.Фосфорлық тыңайтқыштар астықтың қалыптасуына ылғалды үнемдеп пайдалануға әсерін тигізеді. Жаздық бидайды тұтыну коэффициенті фосфор негізінде 12-20% құрады және 40-50% дейін, құрғақшылықтың жағдайында оң маңызы бар.Фосфорлық тыңайтқыштардың тиімділігі оларды енгізуге байланысты. Зерттеу көрсеткендей, фосфорлық тыңайтқыштарды 1,5-2 есе жергілікті енгізу тиімді. Фосфорлық тыңайтқыштарды енгізу - қабылдау қол жетімді емес.Фосфорлық тыңайтқыштарды сүрі жерге 12-20 см тереңдетіп енгізу болып табылады. Жергілікті енгізу үшін сепкіштерді қолдану ұсынылады. Сепкіштер арқылы тыңайтқыштарды енгізуді сүрі жерді өңдеумен біріктіру керек. Қатарлап енгізу мындай жағдайда қолданылады: 1) егер, сүрі жерде негізгі дозасы енгізілмесе 2) топырақтағы Р₂О₅ оңтайлы деңгейде қол жеткізу және қолдау үшін.Тыңайтқыштардың пішінін дұрыс таңдаған маңызды орын алуда. Сүрі жерге енгізген кезде суперфосфат немесе аммофосты қолдану ұсынылады, аммофос немесе нитроаммофос. Тыңайтқыштардың ең қиын нысандары бойынша суперфосфатқа қарағанда, жақсы тиімділік бар.Минералды тыңайтқыштарды енгізумен топырақтың құнарлылығын қолдау әрқашанда оң тиімділікті әкеледі. Жерге тұтынушылық қатынас қол жетімді емес, және оған да, біздің саулықтың көзіне де адал емес.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланған әдебиеттер: 

1. Химия: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық. Өңделген, толықтырылған 2-бас. / Н. Нұрахметов, К. Сарманова, К. Жексембина, т.б. - Алматы: "Мектеп" баспасы, 2009.
2. http://adilet.zan.kz
3. http://magister.kz
4. http://www.dsh.sko.kz

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жоспар

 

 

 

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

а) Фосфор туралы жалпы түсінік

ә) Тыңайтқыш қолданудағы  талаптар

б) Фосфорлы тыңайтқыштар

ІІІ. Қорытынды