Жасөспірімдердің темекі тартуының алдын алу

                

 

Тақырыбы: Жасөспірімдердің      темекі тартуының алдын алу

Орындаған: Оспанова Зере КУиА102

Шылымқорлықпен күрес

 

           

            Адам денсаулығы оның өзіне ғана байланысты. Ғалымдар адам 

      денсаулығының 7-8% дәрігерге, ал 50% адамның

      қалай өмір сүретініне байланысты екенін дәлелдеген. Соған

      қарамастан зиянды әдеттердің  бірі – шылымқорлық кемудің

      орнына қайта өсе түсіп отыр. Қазір Одақта 70 млн аса

      адам темекі тартады. Бұл әрбір төртінші адам шылым шегеді

      деген сөз. 

             Бүгінде темекі тарту тек бізде ғана емес, жер жүзіне

жайылған, адамның ақылдысын  да, азғынын да ырқына көндірген 

ең жаман   дағдыға  айналуда. Сондықтан соңғы жылдары  Біріккен 

Ұлттар Ұйымы жанындағы  дүние жүзілік денсаулық сақтау  ұйымы 

(ВОЗ) шылым тартудың  зиянын әлденеше рет талқылап,  барлық 

мемлекеттерге арнайы  үндеу хат таратты. Көп елдерде  шылым 

шегуге қарсы күрес  жүргізетін ресми ұлттық комитеттер,

комиссиялар құрылып, үкіметтің  тиісті қаулылары шыға 

бастады.Дүние жүзілік  денсаулық сақтау ұйымы ассамблеясының  ұсынысы 

бойынша, әр үкімет темекімен  табанды күрес жүргізу программасын  жасап,

санитарлық ағарту жұмысын  күшейтуді қолған алып отыр.

 

 

 

 

 

 

 

Темекі құрамындағы зиянды  заттар

 

никотин

 

мышьяк

 

бензол

 

ТЕМЕКІ

 

ацетон

 

формальдегид

 

смола

 

кадмий

 

көміртек тотығы

      1) Смолалар - химиялық қосындының жиынтығы. Темекі түтінін жұтқанда темекі шегушінің өкпесіне смоланың 70% өкпеге сіңеді. Ол темекі шегушінің саусақтары мен тісіне қонатын қоңыр дақ . 2) Никотин – темекі шегушінің темекіге деген тәуелділігін тез қалыптастыратын есіркілік улы зат. Темекі түтінінен никотин қанға өтеді. Соның салдарынан жүрек жиі соғады, қанның қысымы жоғарылайды. 3) Көміртек тотығы – иіссіз, дәмсіз, улы газ. Оның барын және өлімге апаратынын адам сезбейді. Ол темекіні тұтатқанда пайда болады. Көміртек тотығы қандағы гемоглабинмен араласады да, оттегіні ығыстырып шығарады және деңгейін төмендетеді. Оның себебінен жүрек қан тамыр аурулары мен қан айналымындағы өзгерістер пайда болады. 4) Кадмий – батарейкаларда болатын өте улы металл.                                                                                                                          5) Формальдегид – өте улы, өлі денелерді концервациялауға пайдаланылатын зат.                                           6) Ацетон – ерітінді, тұрмыс жағдайда кеңінен пайдаланылады.                                                                          7) Бензол – ерітінді, химиялық және отын өнеркәсібінде қолданылады.                                                          8) Мышьяк – өлімге апаратын у, инсектицид ретінде қолданылады ( кеміргіштер мен жәндіктерді құрту үшін).

•       Шылым шегетін аналардан туған балалар, өз     құрдастарынан ақыл-ой дамуында артта қалады. Көп елдің ғалымдары никотин және темекі түтінінің құрғақ бөліктері, балаларда көптеген аллергиялық аурулардың дамуына себепші болады және бала неғұрлым кішкентай болса, соғұрлым оның организміне темекі түтіні үлкен зиян келтіреді  деп белгіледі. Бірінші кезекте жүйке және жүрек-қан тамырларының жүйесінен білінеді.

 

 

БҮГІНГІ БҮКІЛ ӘЛЕМДІК  ДАҒДАРЫС КЕЗІНДЕ ТЕМЕКІ ШЕГУ  ТИІМДІМЕ ???

Темекінің зиянды жағын  экономикалық жүйеден бақылау

 

Бір қораптың бағасы  – 100 теңге

Бір жетідегі шығын  – 1400 теңге

Бір айдағы шығын – 5600 теңге

Бір жылдағы шығын – 67200 теңге

Үш жылдағы шығын – 201600 теңге

Бес жылдағы шығын – 336000 теңге 

Елу жылдағы шығын – 3360000 теңге

 

Күніне бір, жылына млрд  дана!

54%

 

11%

 

21%

 

40%

 

Ер адамдар

 

Әйелдер

 

Жасөспі-рімдер

 

29-40 жастағы адамдар

20%

 

90%

 

30%

 

Жүрек ауруларынан

 

Қатерлі ісік  аурулары

 

Өкпе  ауруынан

Темекінің зияны

    Ас қорытуға: 
1. Асқа деген тәбетті қайтарады. 
2. Ас қорытуды қиындатады. 
3. Тісті сарғайтып, ауызды сасытады. 
4. Асқазанда жара пайда болады. 
5. Ерін, тіл рагына жол ашады.  
Тыныс алуға: 
1. Жөтел және қақырық пайда болады. 
2. Созылмалы тыныс жолдары қабынуына әкеліп соқтырады. 
3. Көмекей және өкпе рагына тап болушылардың 90% себебі темекіден. 
Қан айналымына: 
1. Тамырды қатайтады (атересклероз). 
2. Қол – аяқ тамырлары бітеді, гангрена (тән талшықтарының жансыздануы, шіруі) пайда болып, қол – аяқ кесіліп, кемтарлыққа дейін апарады.  
3. Миды қамдайтын тамырларды да қатайтып, салдануға себепші болады. 
4. Жүрек ауруларына, әсіресе жүрек бұлшық еті инфарктіне (жүрек ұстамасы) қолайлылық туғызады 
Басқа да зардаптары: 
1. Есте сақтау қабілетін азайтады. 
2. Көңілсіздікке душар етеді. 
3. Ұйқыны азайтады. 
4. Теріге әжім түсіреді. 
5. Темекі тартатындардың төңірегінде темекі тартпайтындар да уланып, мазасызданады.  
6. Ер - әйелдің жыныстық тәбетсіздігінің басты себептерінің бірі. 
7. Өте ескерусіз келе жатқан және бір зияны, темекінің өртке себепші болуы.

Балыққа осылай әсер  еткен темекі, адамға қалай әсер  етпек…???

 
 
 
 
                                                  Темекінің алдын алу 

 

       Темекі шегуден арылудың басты көмегі – сындырылмас рух және денсаулығыңызды сақтайтын спортпен шұғылдану болып табылады.  Рух өзіңе деген сеніміңді арттырады. Ал спортпен  айналысқан адамның жүрісі жеңіл, сымбатты болып келеді. Сондықтан , олар басқа адамдардың арасында ерекшеленіп көрінеді. Сонымен бірге, спорт адамды тәрбиелейді. Ол адамды тәртіпке, өзін-өзі ұстауға, мақсатына жетуге  үйретеді.

      “ Өз денсаулығың - өз қолыңда!”

 

Қорытынды

 

      Жастар, 2030-дың келешек ұрпақтары! Темекі, ішімдік, есірткі және басқа да өзіне тәуелді ететін, әсерлендіретін заттар, бұл күндерде адамзат денсаулығын бүлдіретін ең қатерлі қауіп. Әсіресе, жастардың, біз сияқты жасөапірімдердің тым қысқа уақытта өмірден өтуіне себепкер болуда. “Жақсы әдетті үйрен, жаман әдеттен жирен” демекші, зиянды әдеттерден сақ болыңдар жас достар! Болашаққа денсаулықпен бірге барайық!

Назарларыңызға рахмет!!!