«Food Master» компаниясы

                             Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті

 

 

 

Кафедра: Есеп және аудит

 

 

СӨЖ №1

Пән:  Экономикалық талдау теориясы

Тақырыбы: ««Food Master» компаниясы

 

Орындаған: Бухарбай А.Б

  Тексерген: Досумова А.С

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                              Алматы 2013 ж

«Food Master» компаниясының  тарихы және өнім   өндірісіне сипаттама

«ФудМастер» компаниясының  тарихы- 1995 жылдан бастау алады.[1]. Бұған  себеп жас кәсіпкерлерді сүт  өнімдерінің алуан түрі бар Қазақстанда  неліктен, йогурт секілді пайдалы  әрі нәрлі сондай–ақ дәмді  сүт өнімін неге өндірмеске деген  сұрақ толғандырады. Осындай мақсатпен  компания Есік қаласындағы сүт зауытын  жалға алып, алғашқы боп Қазақстанда  Йогуртты жарыққа шығарған. Бүгінгі  күнде компанияның 16филиалында ірі 4 зауыты және екі сүт-тауарлы фермасы  бар.«ФудМастер» компаниясы Қазақстан  нарығында сүт өнімдерінің арасында көшбасшы саналады.Компания отандық  өндірушілер арасында ең үлкен өнім тізбегін жарыққа шығарып, халықтың ұсынысы мен талғамын барынша  қанағаттандыруға тырысады.Тұтынушылар  сұранысы көп ие болған өнімдер:айран, қаймақ,үй сүзбесі,Дольче йогурты,БИО-С  Имун қоютылған сүті және т.б. Қазіргі  таңда компания зауыты 100-ге жуық атаумен  сүт өнімдерін шығарады.Жылсайын компания өнімдерінің түпжиының  жаңарта отырып,Қазақстан халқына  жаңа, сапалы әрі дәмді өнімдерін  ұсынады.2004 жылдан бастап «ФудМастер»  компаниясы әлемде жоғары сапалы сүт  өнімдерінің өндіретін, дүниежүзінің 200-ден астам мекемелерін біріктіретін халықаралық Лакталис (Франция) тобына кірген. «ФудМастер» компаниясының  негізі мақсаты, Қазақстандағы сүт  өнімдерін тұрақты дамуы мен  тұрғындарды табиғи қоспалардан  жасалған, әлемдік сапа стандартына  сай өнімдермен қамтамасыз ету.

Барлық талдау 2-ге бөлінеді:

1. Формализацияланбаған
2. Формализацияланған

Формализацияланбаған талдау- қатаң талдамалы тәуекелділікте емес, логикалық дәрежедегі талдамалы  процедуралар сипаттамасына негізделеді.

      Түрлері: 

1. Көрсеткіштер жүйесін өңдеу;
2. Салыстыру әдісі
3. Талдау кестелерін құрастыру;
4. Бөлшектеп қарастыру тәсілі;
5. Сарапшылық – бағалау әдісі;
6. Ахуалдық-талдау және болжау әдісі;

 

 

 

 

 

 

 

1. Көрсеткіштер жүйесін өңдеу

№	Көрсеткіштер	Өлшем бірлік	2011ж	2012ж
1	Өнімді  өткізуден түскен табыс	Мың теңге	260286,8	417912,4
2	Өнімнің Өзіндік құны	Мың теңге	214224,5	350761,0
3	Жалпы табыс	Мың теңге	46062,3	67151,4
4	Кезең шығындары	Мың теңге	27867,0	34329,9
5	Негізгі қызметтен түскен табыс	Мың теңге	18195,3	32821,5
6	Негізгі емес қызметтен түскен табыс	Мың теңге	14775,6	25870,5
7	Корпоративтік салық бойынша шығындар	Мың теңге	-	-
8	Салық салғанға дейінгі табыс	Мың теңге	18182,3	32754,8
9	Салық салғаннан кейінгі табыс	Мың теңге	18182,3	32754,8
10	Төтенше жағдайдағы табыс	Мың теңге	-	-
11	Таза  табыс	Мың теңге	18182,3	32754,8
12	Қызметкерлердің орташа тізімі	Адам	147	155
13	Еңбек ақы қоры	Теңге	25823,2	38903,3
14	Орташа  айлық еңбек ақы мөлшері	теңге	14,639	20,915

 

 

 

 

 

 

Еңбекке ақы көрсеткіштері

Көрсеткіштер	2004 ж	2005 ж
Еңбек ақы қоры барлығы	25823,2	38903,3
Жұмысшылар	147	155
Соның ішінде қызмет етушілер:	23	27
A) Басқарушылар	3	3
B) Мамандар	20	24
C) Басқа да	101	101

 

 

Бұл тәсілде біз жалпы  көрсеткіштер жүйесін алып қарастырдық. Жалпы ауытқулар + нәтижелі болып  тұр. Бұл фирма үшін ең маңыздысы.

 

1. Салыстыру әдісі

Салыстыру әдісі дәстүрлі әдістер  ішінде ең кеңінен таралған әдіс. Салыстырудың бірнеше түрлері бар:

* Болжаммен, жоспармен  салыстыру;

* Өткен жылмен  салыстыру;

* Сала бойыншаорташамәліметтерменсалыстыру;

* Еңжақсыотандықжәнешетелдіктәжірибеменсалыстыру.

Бұл әдістің көмегімен  экономикалық дамудың жетерлік деңгейі  және өсу қарқыны анықталады, сондай-ақ белгілі бір көрсеткішке факторлардың әсерін анықтауға болады.

Жоспармен немесе өткен жылмен факторларды салыстырғанда, олар оң немесе теріс таңбамен шығуы  мүмкін.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Жоспармен салыстыру

 

 

Көрсеткіштер	2011ж		2012ж		Ауытқулар    +/-		Өсу қарқыны
					2011 ж		2012 ж
	Нақты	Жоспар	Нақты	Жоспар	Абсолюттік	Өсуқарқыны	Абс	Өсу қарқы
Өнімді  өткізуден түскен табыс	260286,8	250111	417912,4	405000	+10175,8	+4,1	12912,4	3,2
Өнімнің Өзіндік құны	214224,5	190000	350761,0	360007	+24224,5	+12,7	314754	-2,5
Жалпы табыс	46062,3	42300	67151,4	70360	+3762,3	+8,9	-3208,6	-4,5
Кезең шығындары	27867,0	28800	34329,9	32000	-933	-3,2	2329,9	+7,2
Таза  табыс	18182,3	17620	32754,8	30650	+562,3	+3,2	2104,8	+6,9
Орташа  айлық еңбек ақы мөлшері	14639	15000	20-,915	21000	-361	-2,4	-20979,1	-0,4

 

Есептелуі:

1. Жоспардың орындалуының ауытқуы = есепті кезеңдегі нақты мәліметтер / Жоспарлы кезеңдегі нақты мәліметтер  *100%-100%

 

2. Жоспардың ауытқуы= есепті кезеңдегі нақты мәліметтер - Жоспарлы кезеңдегі нақты мәліметтер 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.Өткен жылмен салыстуры

 

Шығындарды  есептеу:

 

Шығын элементтері	Өткен жыл                         2011 ж		Есепті          2012 ж		Ауытқулар     +\-
	Мың теңге	%	Мың теңге	%
Шикізаттар мен материалдар	173521,8	81	287273,3	81,9	165,6
Жанар – жағар май	1285,3	0,6	1403	0,4	109,2
Электроэнергия	4070,3	1,9	7716,7	2,2	189,6
Еңбекақы	20940,7	9,8	33039,8	9,4	157,8
Салықтар	2570,7	1,2	4910,6	1,4	181,5
Амортизация	8783,2	4,1	13328,9	3,8	151,8
Өзгеде шығындар	3052,5	1,4	3088,7	0,9	101,2
Қорытынды	214224,5	100	350761	100	163,7

 

Шығарылуы:

1. 173521,8-Х                                 1285,3-Х

      214224,5-100%     х= 81%          214224,5-100%       Х=0,6%

2. Ауытқуды есептеу үшін:

А) Жанар-жағар май:  173521,8-100%

287273,3-Х          Х= 165,6%

 

B) Электроэнергия:4070,3-100%

7716,7-Х                  Х= 189,6

 

Кестенің нәтижесіне келетін  болсақ есепті жылдағы шығындар өткен  жылға қарағанда 63,7 % - ға өсіп отыр.Шикізат пен материалдарға шығындар 65,6 %, электроэнергияға 189,6 %, салыққа 81,5 % өсіп отыр. Еңбекке ақы алдыңғы жылмен салыстырғанда 57,8 %-ға артқан. Амортизация 51,8-ға артқан.

 

 

 

№	Көрсеткіштер	Өлшем бірлік	2004ж	2005ж	Ауытқулар    +/-	Өсу қарқыны    %
1	Өнімді  өткізуден түскен табыс	Мың теңге	260286,8	417912,4	+152625,6	161
2	Өнімнің Өзіндік құны	Мың теңге	214224,5	350761,0	+136536,5	164
3	Жалпы табыс	Мың теңге	46062,3	67151,4	+2108901	146
4	Кезең шығындары	Мың теңге	27867,0	34329,9	+6462,9	123
5	Негізгі қызметтен түскен табыс	Мың теңге	18195,3	32821,5	+14626,2	180
6	Негізгі емес қызметтен түскен табыс	Мың теңге	14775,6	25870,5	+11034,9	175
7	Корпоративтік салық бойынша шығындар	Мың теңге	-	-	-	-
8	Салық салғанға дейінгі табыс	Мың теңге	18182,3	32754,8	+14572,5	180
9	Салық салғаннан кейінгі табыс	Мың теңге	18182,3	32754,8	+14572,5	180
10	Төтенше жағдайдағы табыс	Мың теңге	-	-	-	-
11	Таза  табыс	Мың теңге	18182,3	32754,8	+14572,5	180
12	Қызметкерлердің орташа тізімі	Адам	147	155	+8	105,4
13	Еңбек ақы қоры	Теңге	25823,2	38903,3	+13080,1	151
14	Орташа  айлық еңбек ақы мөлшері	теңге	14,639	20,915	+6,276	143

Жалпы көрсеткіштерді есептеу:

 

    

 

      Сонымен  кәсіпорынның көрсеткіштеріне сипаттама  беретін болсақ, 2005 жылы  2004 жылға  қарағанда, өнімді өткізуден түскен  табыс 157625,6 теңгеге өсіп отыр. Бұған өнімді сатудың көлемінің  ұлғаюы себеп болып отыр. Жалпы  табысты есептейтін болсақ, 2005 жылы 67151,4 теңгені  құрап, ауытқуы  21089,1 теңгеге өсіп отыр.Негізгі  қызметтен түскен табыс 

Еңбекке ақы көрсеткіштері

Көрсеткіштер	2004 ж	2005 ж	Ауытқулар +/-	Өсу қарқыны %
Еңбек ақы қоры барлығы	25823,2	38903,3	+13080,1	150,7
Жұмысшылар	124	128	+4	103,2
Соның ішінде қызмет етушілер:	23	27	+4	117,4
A) Басқарушылар	3	3	-	-
B) Мамандар	20	24	+4	120
C) Басқа да	-	-	-	-

 

Кәсіпорында негізінен 2004 жылы  жұмысшылар саны 124 адам болса, ал 2005 жылы 128 адамға көбейген. Кәсіпорында жұмысшыларға жалақы мерзімді түрде төленеді.Еңбекақы ай сайын кешіктірілмей беріліп  тұрады.Он екі айда бір рет төленетін  бір айлық демалыс беріледі. Қызметкерлерге жарты бағасын төлеп, курорттарға  демалуға мүмкіндік берілген. Кәсіпорында  жұмысшыларға барлық жағдай жасалған.

 

3.  Талдау кестелерін құрастыру:

Жалпы көрсеткіштерді есептеу:

№	Көрсеткіштер	Өлшем бірлік	Ауытқулар    +/-	Өсу қарқыны    %
1	Өнімді  өткізуден түскен табыс	Мың теңге	+152625,6	161
2	Өнімнің Өзіндік құны	Мың теңге	+136536,5	164
3	Жалпы табыс	Мың теңге	+2108901	146
4	Кезең шығындары	Мың теңге	+6462,9	123
5	Негізгі қызметтен түскен табыс	Мың теңге	+14626,2	180
6	Негізгі емес қызметтен түскен табыс	Мың теңге	+11034,9	175
7	Корпоративтік салық бойынша шығындар	Мың теңге	-	-
8	Салық салғанға дейінгі табыс	Мың теңге	+14572,5	180
9	Салық салғаннан кейінгі табыс	Мың теңге	+14572,5	180
10	Төтенше жағдайдағы табыс	Мың теңге	-	-
11	Таза  табыс	Мың теңге	+14572,5	180
12	Қызметкерлердің орташа тізімі	Адам	+8	105,4
13	Еңбек ақы қоры	Теңге	+13080,1	151
14	Орташа  айлық еңбек ақы мөлшері	теңге	+6,276	143