Ақпараттық технологияларды пайдалана отырып шет тілін үйрету

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ШЕТ ТІЛДЕР ЖӘНЕ ІСКЕРЛІК КАРЬЕРА УНИВЕРСИТЕТІ

 

 

 

 

БАТЫС ТІЛДЕР КАФЕДРАСЫ

 

 

КУРСТЫҚ  ЖҰМЫС

 

 

Тақырыбы: Ақпараттық технологияларды пайдалана отырып шет тілін үйрету

Студент                   Алденова. А.Ж________/қолы/

 

Ғылыми жетекші  Дабылтаева Р.Е.                   ___ ______/қолы/

 

 

Қорғауға жіберілді   «____»  _______________ 2013ж.

 

Кафедра меңгерушісі  п.ғ.к., доцент    Дабылтаева Р.Е. ________/қолы/

 

«___» __________2013ж.  Жұмыс қорғалды        __________________________

/бағасы/

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы 2013 

 

 

 

 

Кіріспе

 

Курстық жұмыстың нысаны:

Орта мектептегі шетел  сабағы және қазіргі орта мектептердегі  шеттілі сабағын ақпараттық технологиялар  арқылы түрлендіру.

 

Бүгінгі күні Қазақстан Республикасының  білім туралы тұжырымдамасы ойлы, өнерлі, білімді тұлғаны қалыптастыруға бағытталған және қазіргі білім  жүйесі оқушылардың танымдық белсенділігін  дамытатын оқытудың дәстүрлі емес, белсенді түрін және әдістерін оқу  үрдісіне  енгізу бағытында құрылуы  тиіс.

Білімді дамыту үшін білім  берудің үйреншікті әдісінен оқыту  процессінде оқушылардың пәнге  деген қызығушылықтарын арттыратын білім берудің жаңа белсенді әдісіне  көшу керек. Бұл тапсырманы оқыту  процессінде тек жаңа технологияларды  қолдану арқылы жүзеге асыруға болады.

Еліміз болашақта көркейіп өркениетті елдер қатарына қосылуы  бүгінгі ұрпақ бейнесінен көрінеді. Қазіргі білім беру саласындағы  проблема- әлеуметтік-педагогикалық  және ұйымдастыру тұрғысынан білім  мазмұнына жаңалық енгізудің  тиімді, жаңа әдістерін іздестіру, оларды жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының  «Орта білім беруді дамыту» тұжырымдамасында: «Әрбір баланың жеке тұлғалық қасиеттерін  ашу, оның мүмкіншілігін, өмірдегі мәнін  көрсету арқылы білімге тереңірек  ұмтылуына, сондай-ақ ізденісіне, бейімділігіне  көмек беру, жағдай туғызу және оған өмір сүру үшін жаңа рухани күш беру- білім берудің түпкілікті мақсаты» екендігі айқындалған. [12, 3 б.].

Қазақстан Республикасының  «Білім туралы» заңында (3 бап) белгіленгендей, білім беру жүйесін ақпараттандыру, мемлекеттік білім саясатының негізгі  қағидаларын жүзеге асырудың маңызды  бір механизмі болып табылады. Ақпараттық ортаны құруға негізделген  білім берудің жаңа жүйесін қалыптастыру және педагогикалық практикаға жаңа ақпараттық құралдарды, сонымен қатар, басқа да жаңа технологияларды енгізу білім жүйесін дамытудағы стратегиялық тапсырма болып саналады.[1]

 

Курстық жұмыстың өзектілігі: менің бұл тақырыпты таңдап алған себебім,шетел тілі сабаған қазіргі талаптарға сай түрлендіріп,өткізу және оны ұйымдастырудың жолдарын қарастыру. Қазіргі кездің өзінде мұғалімдердің көпшілігі шетел тілі сабағында бұрынғы әдіс тәсілдерді қолдануда,сол әдіс тәсілдердің негізінде шетел тілі сабағын осы заманның талап-тілектеріне сай өткізу керек.

Шетел тілі сабағын қазіргі  заманғы талаптарға сай ұйымдастыру  оқушының шығармашлық дағдыларын қалыптастыруда ұтымды жол болып табылады. Сонымен  қатар шетел тілі сабағын қазіргі  заманғы талаптарға сай өткізу оқушыларды жаңа ойларды тудыра білуге, жан-жақты, бір ғана салада емес, әр саладан  білім, ақпарат ала білуге, мәселелердің бір ғана салада емес, әр саладан  білім, ақпарат ала білуге, мәселелердің түйінін бір ғана жолмен шешіп  қана қоймай, бірнеше жолмен таба білуге, сол қабылданған шешімнің салдарын алдын-ала болжай білуге көп ықпалын  тигізеді. Тағы да сабақты ұйымдастыру  үшін мақсаттарын алдын-ала белгілеп алмай тұрып, дұрыс ұйымдастырылған  сабақты өткізу мүмкін емес. Оқытушы  мақсаттарды белгілей отырып, сол  сабақта немесе бірнеше  сабақ  барысында оқушылардың шетел  тіліндегі білімі, іскерліктері мен  дағдыларын дамытуды көздейді.

 

 

Зерттеу жұмысының  мақсаты:

–компьютерлік технологияларды  қолдану арқылы шет тіліне үйрету әдісінің тиімділігін (эффектілігін) жоғарылату.

 

Зерттеу жұмысының  міндеттері:

1. Ағылшын тілі сабағында   жаңа ақпараттық технологияларды  қолданудың маңыздылығын суреттеу;

2. Компьютерлік технологиялардың  бар бағдарламаларын ағылшын  тілінде сөйлеуге, түсінуге  үйрету  процессінде қолдану мүмкіндіктерін  көрсету;

3. Видеофильмдер мен мультимедиялық  презентациялар арқылы диалог  және монолог түрінде сөйлеуге  үйретудің жаңа нұсқаларын ұсыну.

 

Зерттеу объектісі:

1. Шет тілін  үйретудің әдісі.

 

Зерттеу құралы: шет тілін үйрету процессіндегі мультимедия мен видеофильмдер.

 

Зерттеу процессінде  келесідей әдістер қолданылды:

Шет тілдерін оқытуға арналған психологиялық-педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді талдау; ақпараттық технологиялар бағдарламасының мүмкіндіктерін тану; танып, білген мәліметтерді эксперименттік зерттеу жүргізу мақсатында педагогикалық практикада қолдану.

-шетел тілі сабағына  қойылаын талаптарға талдау жасай  отырып,шетел тілі тілі сабағын  ұйымдастыру және қолданылатын  технологилық құралдар.

 

Зерттеу жұмысының  практикалық маңыздылығы:

Видеофильмдер мен мультимедиялық презентациялардың көмегімен  шет тілін тиімді үйрену  үшін жасалған әдіс, сөйлеуге үйрету процессінің тиімділігін арттырады, әрі оқушылардың ынтасы мен қызығушылықтарын оятады және берілген материалды оңай әрі тез арада игеруге мүмкіндік береді;

Зерттеу кезінде алынған нәтижелер, яғни  компьютерлік технологияларды қолдану  үшін жасалған әдістер орта мектептер мен жоғарғы оқу орындарында, білім беру процессінің сапасын жоғарылату мақсатында қолданылады.                                                                                                                                      

 

1.Ақпараттық және коммуникациялық  технология дамуының тарихи аспектісі.

 

Бүгінгі таңда әлемде ақпараттық және коммуникациялық технология кең дамуда. Оқу үрдісінде ақпараттық және коммуникациялық технологияны қолдану ешқандай да күман тудырмайды. Мультиме­диа мен интернеттің қалыптасуы мен дамуы қарым-қатынас, тәрбиелеу, әлемдік бірлестіктегі интеграция  құралы ретінде пайдалануға мүмкіндік туды. Алғашқы ақпараттық технология жер бетінде бірнеше миллион жыл бұрын пайда болды. Адамдар бір-бірімен дыбыс, мимика, әртүрлі қозғалыстар арқылы сөйлесті. Соңғысы сөздің дамуына байланысты 100 мың жыл бұрын, алған ақпараттарын естеріне сақтай білді.

 Келесі кезең жазудың  пайда болуы б.э.б. 5-6 мың жыл  бұрын қоғамда есте сақтау  қалыптасты. Алғаш рет тарихта ақпараттық символика тас дәуірінде тасқа салынған сурет ретінде – пиктографиялық хат деп аталды. Қола дәуірінде ұғымдар жүйесін қайталайтын бейнелер-идеограммалар пайда болды. Бұлар б.э.д. 4 мың жылдықтың соңында суретті ироглифті хатқа айналды. Б.э.д. 3 мың жылдықта Вавилонда қашап жазу пайда болды. Мұнда белгінің орналасуына байланысты оның мәні белгілі болды. Есептеу жүйесінде 60 сандық жүйелік есептеу болды. Ол әлі күнге дейін сақталды, яғни 1сағатта-60мин, 1мин-60сек. Есептеудің вавилондық жүйесі миллионға дейін және одан көп санап, бөліммен жұмыс істеуге мүмкіндік берді. Б.э.д. IV ғасырда ежелгі Грецияда еркін өлшеуге арналған белгілер пайда болды. Ежелгі римдіктер иероглифтерді есептеу белгілерінің негізі ретінде саусақтарды белгіледі. Рим мәдениетінің дамуына байланысты латын әріптеріне ұқсас белгілермен ауысты. Үндістерден есептеу жолын алғаннан кейін арабтар сан белгілері – цифрларды алды. Бұл белгілер қазіргі сандарды рет ретімен жазуды қалыптастырды. Ақпараттық және коммуникациялық технология дамуына әсер еткен келесі саты сазды тақтайшалардағы сызықты буынды хаттардың пайда болуы. Осы уақытта аккадтық (вавилон) тілі халықаралық қатынас пен сауда саттықта ұлттық шекте оған коммуникациялық және термин қалыптастырушы түр берді. Осы жылдағы жаңа кезең IX-Xғ.ғ фин алфавитінің пайда болуы. Еуропада жазу символикасының аяқталуы XV ғ. келеді. Ол қазіргі кездегі пунктуацияның пайда болуымен байланысты. Тілдің жетілуі ежелгі грек ғылыми түсініктердің пайда болуымен, артық ақпараттың жойылуына әкелді. Математикалық символика математикадағы фундаментальді ашылулар мен терең зерттеулерге нәтижесінде дами түсті:

- жетілген алгебралық  символ -XIV-XVII ғасырларда,

- қосу, алу, көбейту әріптің пайда болуы -XV ғасырда,

- тең, шексіздік, алым, түбір, логарифмдер 1718 жылы,

- синус, косинус, тангенс  1748-1753 жылдары пайда болды.

Техникалық графиктердің пайда болуы ерте жазудың нәтижесінде  қалыптасты. Техникалық графикалық құжаттар күрделі обьектілерді салу нәтижесінде  қалыптасты (пирамида, сарай, шахталар), б.э.д 3-2мың жылдықта (ежелгі Египет, Вавилон) және б.э.д 1 мың жылдықтың ортасында алғашқы механизмдер мен алғашқы өлшеу құралдары пайда болды. Техникалық графиктердің жетілуі қайта өрлеу дәуірінде күрделі кинематикалық машиналар, механизмдердің құрылуы мен ірі қалалардың салынуымен байланысты. XVIII ғасырда энергетикалық революция кезеңінде техникалық графика бу қозғалтқыш, автономды жұмыс машиналарын жасауда негізгі аспап болды [3].

Ақпараттық және коммуникациялық технология пайда болуы ақпараттық  технология құралдарының жетілуіне байланысты. Ол адамдарда сөздің пайда болуымен байланысты. Бұл фаза технологиялық өркениет тарихындағы алғашқы ақпараттық жарылыс ретінде есептелінді. Ақпараттық жарылыс дегеніміз - ақпаратты тасымалдайтын құралдарың жетілуі: тастағы жазулар, б.э.д 4 мың жылдықта сазбен тақтайшаларға жазылған мәліметтер. Папирустың б.э.д 3 мың жылдықта ақпарат тасыушының ауқымы кеңейіп, әр түсті қолдануға мүмкіндік болды. Пергаменттің пайда болуы б.э.д ІІІ ғасырда жаңа ақпараттық жарылыс қағазға дейінгі фазаны аяқтады. Енді ақпаратты тасымалдайтын ең тиімді тасымалдаушы - кітаптың пайда болуы б.э.д IV ғасыр.

Ақпараттық және коммуникациялық технология сапалы жаңа сипаттамасы ежелгі Римдегі ірі мемлекеттерінде (Греция, Парсы, Қытай, Рим) мемлекеттік пошталық байланыс қалыптасуы. Жазба ақпараттар атшабарлар арқылы жеткізілді. Ежелгі Грек қала-полистерінің пайда болды. Ондағы кітапханалар папирус орамдарындағы алғашқы ақпараттар берудің орталығына айналды. XV ғасырда Константинополь құлағаннан кейін қашқындармен бірге ежелгі грек және латын кітаптары батыс европаға көшіріледі. Мұнда негізі ақпарат көздері - жинақталған білім көзі болады. Бұл қағаз коммуникациялық технологияның дамуына әсер етті. Ақпараттық коммуникациялық технологияның дамуы X ғасырға келеді.[3]

Жаңа жазба – көне түрік әліппесі – түріктердің арасында VII ғасырдың бірінші жартысында пайда болған. Әліппе алғашында бір-бірінен бөлек жазылатын геометриялық белгілерден құрылып, 37 немесе 38 әріптен тұрған, оның соңғы әліппесінен айырмашылығы ағаш пен тасқа жазумен қолайлылығымен ерекшеленеді [16].

Кәсіби білімді ақпараттық және коммуникациялық технологиямен  қамтамасыз етуді жүйелі зерттеудің 30 жылдық тарихы бар. Осы кезеңде АҚШ, Франции, Жапония, Ресей және басқа елдердің оқу мекемелерінде есептегіш машиналардың әр түріне бағытталған. XX ғасырдың 90 жылдарының басында Ресей мен ТМД елдерінде есептегіш машиналармен жұмыс істеу бойынша курстар ашылды. Жалпы білім беру мен кәсіби дайындықтың екінші кезеңінде адам әрекетінің барлық салаларында (ғылым, білім, техника, экономика) компьютермен қамтылды. 80 жылдардың басында білім саласында – интелектуалды оқыту жүйелері деген жаңа бағыт қарқынды дами түсті. Оның жан-жақтылығы сандық жүйені әр түрлі шолып байқау арқылы анықталып, оқудың жаңа мүмкіндіктері пайда болды [23].

Ақпараттық және коммуникациялық  технологиялар арқылы студенттер мәтінмен жұмыс істеуге, графикалық обьектілер құруға, электронды кестелер құруға үйренеді. Студенттер ақпарат жинаудың жаңа тәсілдерімен танысып дүниетанымы кеңейіп, өздік  жұмысының тиімділігі артады. Ақпараттық және коммуникациялық технологияны сабақта қолдану барысында оқуға  деген қызығушылығы қалыптасып көзқарасы  кеңейеді. Ақпараттық және коммуникациялық  технологиялар мен бірге білім  саласында, оқу әрекетінде және шығармашылық жұмыста жаңа мүмкіндіктер ашылады. Ақпараттық және коммуникациялық технологияны пайдалану арқылы тұлғаның-танымдық, адамгершілік-құлықтылық, шығармашылық және эстетикалық потенцияларды  жүзеге асыруға тырысады. Бұл потенциалды  жоғары деңгейде жүзеге асыру үшін педагогикалық құзыреттілікпен  қамтамасыз ету қажет. Ал құзіреттілікті дамыту үшін студенттерді жоғары оқу  орындарында бастау керек. Ғылыми техникалық прогресс халық шаруашылығының техникалық қайта жаңғыруы мен әр түрлі салаларда  теника мен технологияның қолданлуымен ерекшеленді. Қазіргі уақытқа тән  құбылыс өндірісте жаңа технологияның  және жаңа құралдардың пайда болуы  мен ғылымның соңғы жетістіктерін  пайдалану. Ғылыми-техникалық прогрестің өзгеруінің барысында өндірісте  жаңа машиналар мен технологияны пайдалану интелектуалды еңбек  өнімділігін арттырып, жұмысшылардың  кәсіби жылдамдығы мен шығармашылығының жоғары болуы,  студенттердің білім, икемділік, дағды жүйесінің қайта  жаңғыруына әсер етуде.

Ақпараттық және коммуникациялық  технология электрондық есептеуіш  техникасымен жұмыс істеуге, оқу  барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, интерактивті тақтаны қолдануға, интернетте жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту  бағдарламаларына негізделеді. Ақпараттық әдістемелік материалдар коммуникациялық  байланыс құралдарын пайдалану арқылы білім беруді жетілдіруді көздейді.

Ақпараттық және коммуникациялық  технологиялардың келешек ұрпақтың жан-жақты білім алуына, іскер  әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол.

Шетел  тілін  жаңаша  оқыту  соңғы  жылдары  жоғары  қарқынға  ие болды. Ұстаздардардың сабақты  жобалаудағы   жауапкершілігі   студенттердің  шетел  тілінде  нәтижелі  тілдік  қарым-қатынас  жасауына  мүмкіншіліктер  туғызады . Олар  аз  уақытта  жаңа технология  жәрдемінде үлкен  жетістіктерге  жете  алады .  Оқудың  дәстүрлі   үрдісіне  инновациялық технологияны  ендіру, оқытушылар  мен  студенттерге дәстүрлі  формаларды  және әдістерді  жетілдіруге  мүмкіндік береді, сонымен  қатар  жаңаларды  да, атап  айтқанда : тренингтер, дөңгелек үстелдер, пресс-конференциялар  және  т б .  Оқытушылардың  біліктілігі  олардың  педогогикалық  қарым- қатынаста  жағдаят  жасауда  көрінеді, онда оқытушылар  да, студенттер  де таңдау және  бақлау мүмкіншілігіне  ие  болады.   Инновация  дегеніміз  тек ғана жаңалық енгізу емес, сонымен  қатар жаңаны дәстүрлі  оқу- тәрбие  үрдісіне  қолдана  білу.