Төтенше жағдай туындаған кезде халықты ақпараттандыру

Қазақстан Республикасының  Білім және Ғылым Министрлігі

 

 

 

 

 

 

 

 

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Төтенше  жағдай туындаған кезде халықты  ақпараттандыру

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                        Дайындаған:

                                                                             Тексерген: 

 

 

2013 ж.

Жоспар:

I.	Кіріспе ............................................................................	3
II.	Төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюдың 2007-2015 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы туралы .........................	4
III.	Ақпараттандыру, байланыс, хабардар ету .............	6
IV.	Қортынды .....................................................................	8
V.	Қолданылған әдебиеттер ...........................................	9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Қазақстанда төтенше  жағдайлар қаупі төнген жағдайда халықты ескертетін билбордтар орнатылады. Төтенше жағдайлар жөніндегі  министрлігі Байланыс және ақпарат  ведомоствасымен бірігіп, бұқаралық  ақпарат құралдарынан бөлек хабар  тарататын жүйе ойлап таппақ. Еліміздің бас құтқарушысы Владимир Божко парламент сенатында бір топ депутаттар алдында осылай деп мәлімдеме жасады.

Сондай-ақ, министр  елімізде байланыс және хабарландыру қызметі құрылып жатқаны туралы да ескерте кетті. Демек төтенше  жағдай бола қалған кезде, енді ұялы байланыс операторлары халыққа ескертпе жасайды. Жоспарды іске асыру үшін 4 миллиард теңгеден астам қаржы қажет.

Владимир  Божко, ҚР Төтенше жағдайлар жөніндегі  министр:

Қазақстанда төтенше жағдайлар жөнінде ақпараттандыру жетпісінші жылдардың соңынан бері жаңартылмаған. Біз әлі кеңес  дәуіріндегі жүйедеміз. Бұл жүйе сенімді іске жарамды болғанымен, қазіргі заманға сай емес.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюдың 2007-2015 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы туралы

Ұлттық қаупiсiздiктi қамтамасыз ету жөнiндегi қашықтықтан басқарушылық шешiмдерiн қабылдау және зардап шеккендерге  тиiмдi көмек көрсету мақсатында ТЖМЖ ақпараттық-коммуникациялық жүйесi құрылатын болады.

ТЖМЖ ақпараттық инфрақұрылымдарының  толыққанды жұмыс iстеуi үшiн бiрiншi кезеңде (2007-2009 жылдар):

ТЖМЖ ақпараттық-коммуникациялық  ортасын дамытудың бiрыңғай стратегиясын әзiрлеу;

табиғи және техногендiк  апаттардың алдын алу мен жоюда iске қосылған басқару органдары  мен күштердiң арасындағы ақпараттың барлық түрлерiмен алмасуды қамтамасыз ететiн, сондай-ақ АҚ iс-шараларын басқару  үшiн ТЖМЖ бiрыңғай корпоративтiк  ақпараттық-коммуникациялық жүйесiнiң  жобасын әзiрлеу;

мемлекеттiк органдардың  байланысын қамтамасыз ету үшiн "Толқын" байланыс схемасын жасау;

ақпарат берудiң барлық құралдарын, оның iшiнде электронды БАҚ-ты пайдалана  отырып, халықты хабардар етудiң  бiрыңғай интеграцияланған жүйесiн  құруды жобалық пысықтау;

ТЖ-ның алдын алу мен  оларды жою жөнiндегi басқарушылық құжаттамалардың  электронды құжат айналымының бiрiздендiрiлген жүйесiн құру, ақпараттың резервтiк  банкi үшiн техникалық мүмкiндiктердi кеңейту;

геоақпараттық технологияларды, ғарыштық мониторинг деректерiн қабылдау, өңдеу және жедел пайдалану технологияларын  пысықтау бойынша іс-шараларды орындау  жоспарлануда.

Екiншi кезеңде (2010 - 2012 жылдар) мыналар орындалатын болады:

ТЖМЖ бiрыңғай корпоративтi ақпараттық-коммуникациялық жүйенiң  құрылысын салу;

халықты хабардар етудiң  бiрыңғай интеграцияланған жүйесiн  құру;

геоақпараттық технологияларды, ғарыштық мониторинг деректерiн қабылдау, өңдеу және жедел пайдалану технологияларын  енгiзу;

қазiргi заманғы техникалық құралдармен жарақтандырылған ақпараттық-коммутациялық  ортаны басқару үшiн мамандандырылған ұйым құру;

елдiң басқа да әлуеттi құрылымдарымен үйлестiрiлген iс-қимылдарды жүзеге асыру үшiн ТЖМЖ бiрыңғай кезекшi диспетчерлiк қызметiн ұйымдастыру.

Yшiншi кезеңде (2013 - 2015 жылдар) ТЖМЖ бiрыңғай корпоративтi ақпараттық-коммутациялық  жүйесiнiң және халықты хабардар  етудiң бiрыңғай интеграцияланған  жүйесiнiң толыққанды жұмыс iстеуi жөнiндегi iс-шаралар аяқталатын болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ақпараттандыру, байланыс, хабардар ету

Министрлiкте ТЖ бойынша  Республикалық автоматтандырылған ақпараттық-басқару жүйесi (ТЖ ААБЖ) құрылған. Геоақпараттық жүйе әзiрленiп  жатыр, Қазақстан Республикасы құрылғанының өңiрлерi мен iрi қалаларының сандық электрондық карталары бар. Ақпаратты, регламенттiк есептердi жедел өңдеу, деректерге әкiмшiлендiру жүргiзiледi, ТЖ жөнiндегi мамандардың автоматтандырылған жұмыс орны пайдаланылады. Барлық аумақтық бөлiмшелер серверлерiне кiре алатын Министрлiктiң  корпоративтiк желiсiнiң орталық  торабы құрылды. Ақпараты күнделiктi жаңартылып тұратын Web-бетi бар.

Ақпарат алмасу негiзiнен  электрондық почта бойынша жiберiлетiн  мәтiндiк және графикалық ақпарат  файлдары түрiнде жүзеге асырылады. Осы мақсаттар үшiн Жер-серверде корпоративтiк пошта жүйесi жұмыс iстейдi. Файлдардың бiр бөлiгi шартты жеткiзулер түрiнде берiледi.

Сонымен қатар, қазiргi бағдарламалық-техникалық платформа пайдаланушылардың оn-line режимiндегi деректердi тарату банкiнiң  ақпаратына жойылған қолжетiмдiлiктi қамтамасыз етпейдi.

Жергілiктi жерлерде геоақпараттық  жүйелер (GPS - жүйелерi), жерсерiктiк бағдарлау  жүйелерi жеткiлiксiз қолданылады.

Байланыс сенiмдiлiгi мен  сапасы бойынша 70-шi жылдары шығарылған қолданыстағы жабдықтардың 62%-ы қазiргi заманғы талаптарға сай емес. Аумақтық басқармалар жедел және транкингтiк  байланыспен орта есеппен 10-20%-ға жарақталған, оларда баруы қиын жерлерде жұмыс iстеуге арналған байланыс құралдары жоқ. Байланыс жүйелерiнiң аппаратурасы 95%-ға ұқсас  және ақпарат берудiң қазiргi заманғы  сандық жүйелерiмен интеграциялануды қамтамасыз етпейдi. Ақпараттың әрбiр  түрi үшiн әртүрлi техникалық құралдар (ұқсас және сандық), әртүрлi типтегi бағдарламалық өнiмдер қолданылады, байланыс арнасының алуан түрi әртүрлi операторлардан жалға алынады. Ағындар үшiн ақпарат қорғаудың түрлi әдiстерi қолданылады.

Телефон және телеграф арналары бойынша ақпарат берудiң ұқсас  жүйесімен коммутаторлық қондырғылар  деректер беру үшiн талап етiлетiн  өлшемдердi қамтамасыз ете алмайды. Жағдайды бағалау үшiн ғарыш мониторингiнiң  құралдары нашар пайдаланылады.

Министрлiктiң жиiлiк ресурсы  шектеулi және ТЖ кезiнде жедел басқару  байланысын қамтамасыз ету мiндеттерiн  толық көлемде шешуге мүмкiндiк  бермейдi.

Орталықтандырылған хабардар ету жүйесi 30 жыл бұрын құрылған және қазiргi заманғы сандық және талшықты-оптикалық  байланыс технологияларына сәйкес келмейдi. Мемлекеттiк басқару органдарын хабардар ету бойынша мiндеттердi орындау қиындық туғызады, ал кейбiр  жағдайларда (жекелеген ауылдық  аудандар) дабыл абонентке бақылау  мерзiмдерi өткеннен кейiн түседi. 500 мыңға жуық адам тұратын 1 500-ден астам  елдi мекен хабардар етудiң қандай да бiр түрiмен қамтамасыз етiлмеген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қортынды

Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы Төтенше  жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюдың 2007-2015 жылдарға арналған мемлекеттiк  бағдарламасыҚазақстанның әлемнiң бәсекеге барынша қабiлеттi елу елдiң қатарына кiруi жөнiндегі мiндеттердi шешуге, жаңа қауiп-қатерлер мен қыр көрсетулерден оның ұлттық мүдделерiн қорғауға қол жеткiзуге;

ТЖ мен АҚ саласында  мемлекеттiк басқару жүйесiн болып  өткен әлеуметтiк-экономикалық өзгерiстерге, жаңа қауiптер мен қыр көрсетулерге, сондай-ақ тәуелсiз Қазақстанның қазiргi заманғы геосаяси жағдайына сәйкес келтiруге;  
      ТЖМЖ басқару органдарының, авариялық-құтқару күштерi мен құралдарының мүмкiндiктерi мен жедел әзiрлiгiн және олардың ТЖ-ға шұғыл ден қою тиiмдiлiгiн арттыруға, апаттық медицинаны нығайтуға;

Халықты, объектiлердi және аумақты авариялардан, апаттардан, дүлей зiлзалалардан және әлемдiк қоғамдастыққа жаңа қыр көрсетулерден қорғау жөнiндегi шаралардың тиiмдiлiгiн арттыруға;

ТЖ мен АҚ үшiн халықты  хабардар ету, байланыс және ақпараттандыру жүйесiн жетiлдiруге;

ТЖ саласында мониторинг, болжау және ғылыми зерттеулер жүйесiн  құруға;

ТЖ мен АҚ саласындағы  нормативтiк құқықтық базаны дамытуға, бақылау және рұқсат беру функцияларын реттеуге;

Мемматрезерв жүйесi жұмысының тиiмдiлiгiн арттыруға;

Халықты оқытудың, ТЖ мен  АҚ саласында мамандар даярлау мен  олардың бiлiктiлiгiн арттырудың бiрыңғай жүйесiн қалыптастыруға;

Авариялардың, апаттар мен дүлей зiлзалалардың алдын алу мен оларды жою, азаматтық қорғаныс пен терроризмге қарсы күрес саласындағы халықаралық ынтымақтастықты кеңейту мен нығайтуға мүмкiндiк бередi.

Қолданылған әдебиеттер

1. http://www.kaztrk.kz/rus/news/incidents/Totenshe_zhagdajlar_kaupi_tongen_zhagdajda_halikti_eskertetin_bilbordtar_ornatiladi.html
2. http://kaz.emer.gov.kz/?option=com_content&view=category&layout=blog&id=78&Itemid=86
3. http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P060001306_