Түсінік хат

       Токарь  станогындағы дайындық жаттығулары.  Сыртқы цилиндрлік беттерді және қыры бар беттерді егелеу. Торцтарды кесу, сыртқы канавкаларды және дайындамалар қималарын егелеу. Сыртқы және ішкі конустық беттерді егелеу.

 

     8- бөлім. Бұрғылап тесу жұмыстары.

      8.1- тақырып. Бұрғылап тесу жұмыстары.  Бұрғылап тесу станоктарының құрылғылары және құралдары.   

       Кіріспе  әңгіме ( Бұрғылап тесу станоктарындағы  маңызы). Бұрғылап тесу станоктарында  орындалатын жұмыстар. Станоктардың  түрлі типтері, оларды қолдану  артықшылықтары тесудің негізгі  тәсілдері. Бұрғылап тескіштердің түрлі конструкциялары. Жұмыс орнын конструкциялары. Жұмыс орнын жабдықтау. Станокта бұрғылап тесу операцияларын орындау кезінде техника қауіпсіздігінің негізгі ережелері.

      Бұрғылап  тесу станоктарындағы жұмыстарды  меңгеру дағдылары бойынша жаттығулар станокпен басқару және іске қосу тәсілдерінен, басқа техникалық операцияларды меңгеру кезінде қолданылатын бұрыштықтарға, шаблондарға және басқа да бөлшектерге арналған дайындамаларда контур бойынша тесіктерді бұрғылап, тесуден тұрады.

   

Білім алушы:

           Біледі:

      -     тәжірибені өткізу мақсаты мен тәртібін;

• техника қауіпсіздігінің жалпы ережелерін;
• өндірістік тәртіп талаптарын;
• өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын;
• белгілеу туралы жалпы ұғымды;
• белгілеуді орындау тәсілдерін;
• белгілеу сызықтарын салу құралдарын күту бойынша негізгі ережелерді;
• белгілеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы;
• металдарды шабу, тегістеу, кесудің негізгі элементтерін;
• металды кесу, тегістеу және шабуға арналған құралдар мен құрылғыларды;
• осы кездегі техника қауіпсіздігі ережелерін;
• жұмыстардың негізгі тәсілдерін, жұмыс орны мен участокты жабдықтауды дұрыс жүргізуді;
• егелеуді қолдану ережелесін;
• олардың типтерін, түрлі беттерді егелеу тәсілдерін;
• тесікті тазалап өңдеуге арналған процестің, құралдың,құрылғының арнауын;
• тазалап өңдеу кезіндегі қауіпсізжік техникасын;
• шабрлеу, қырнау кезіндегі процестің, құралдың және құрылғының арнауын, жұмыс тәсілдерін, сонымн қатар техника қауіпсіздігін;
• бір үлгілік токарь станоктарының құрылысын;
• токарь ішінде қолданылатын кең таралған әмбебапты құрылғылардың құрылысын, арнауын және қолдану жағдайын;
• қондырулар мен жіберілулер туралы жалпы түсінікті;
• бұрғылап тесу жұмыстарының негізгі түрлерін;
• кесуші құрал мен өлшеуіш құралды және оларды қолдану ережелерін;
• бұрғылап тесу станоктарындағы жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздігін;

Меңгереді:

      -      техника қауіпсіздігінің жалпы ережелерін және өндірістік тәртіп талаптарын сақтауды;

• өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша жалпы шараларды;
• белгілуді дербес орындауды;
• құралды дұрыс күтуді жүргізуді; 
• металды кесу, түзету, шабу кезінде агрегацияларды дербес орындауды;
• жеке қорғаныс құралдарын қолдануды;
• жазық беттерді егелеуді;
• кең беттері бар дайындамаларды дайындауды;
• кең беттері бар дайындамаларды бұрыш астында орналасқан беттерді егелеуді;
• қолмен және машиналық тазалап өңдеумен тесіктерді тазалап өңдеудің тәсілдерін тәжірибеде қолдана білуді;
• уатылу іздерін табу үшін тазалап өңделген тесіктердің сапасын тексере білуді;
• шабрленген бетке сырды жағуды, сырналған участоктардан металдарды алып тастауды;
• бөлшектерді қырнаудың түрлі әдістерін орындауды;
• эмбебапты токарь станоктарында дайындамаларды токарлық өңдеуді орындауды;

      -       метчиктермен және плашкалармен сыртқы және ішкі  ұшбұрыш және тік бұрышты      бұрандаларды тілуді;

• ақауды уақытында табу және оның себебін анықтауды;
• техника қауіпсіздігін және өртке қарсы шараларды сақтауды;
• больт, шпилка астына қажет өлшемдегі тесікті бұрғылап тесу бойынша бұрғылап тесу жұмыстарын орындауды. 

 

 

   1- тақырып. Техника қауіпсіздігі және өндірістік санитария бойынша инструктаж. Тәжірибе ауданымен танысу.

         Мұнай өндіру мекемелеріндегі техника қауіпсіздігі және өнеркәсіптік санитария инструктаж мұнай өндіру бағдарламасын ( МГӨБ ).

         Әкімшілік  жағдайы және оның ұйымдастырушылық құрылымы. Өндірілген мұнай газдың сипаты. Негізгі пайдалану горизонттарды және оның геолого – физикалық сипаттамасы. Мұнай кенорнын игеру жүйелері.

      

  2 - тақырып. Атқылау скважиналарын пайдалану.

         Атқылау  скважиналарының жабдықтары. Тік ағылуы, задвижкалар, өтімділікті крандар. Арматураны сынау. Атқылау скважинасын игеру. Атқылау скважиналарын пайдалану кезіндегі кездесетін ақаулар және оларды жою тәсілдері. Парафин және тұз шөгінділерімен, жабдықтардың топтануы мен құмның пайда болуымен күрес.

  

  3 - тақырып. Газлифтік скважиналарды пайдалану.           

     Газлифтік скважиналардың жұмыс сызбалары. Қолданылатын жабдықтар. Газлифтік скважинаны пайдалануға қосу. Газ бөлшектеу. Газ бөлшектеу будкасы және олардың жабдықтары. Газлифтік скважиналарына қызмет көрсету. Парафин және тұз шегінулерімен, жабдықтардың құмның пайда болуымен күрес.

 

  4 - тақырып. Скважиналарды тереңдік сораптарымен пайдалану.

   Тереңдік сораптық скважиналардың  жұмыс принципі. Тереңдік сораптар.

 

Білім алушы:

 

Біледі:

      -мұнайгаз өндіру мекемелеріндегі техника қауіпсіздігі мен өнеркәсіптік санитария нұсқауларын;

• мұнай өндіру басқармасын ( МГӨБ ) әкімшілік жағдайы және оның ұйымдастырушылық құрылымы;
• негізгі пайдалану горизонттары және оның геолого -   физикалық сипаттамасын;
• өндірілетін мұнай және газдың  сипатын;
• мұнай кенорнын игеру жүйелерін;                                          

анықтау скважиналарының жабдықтарын;

     - атқылау арматураның типі және олардың құрлысын;

      - атқылау арматураның типі және олардың құрлысын;

     - атқылау скважиналарын пайдалану кезіндегі кездесетін ақаулар және оларды жою тәсілдерін;

     - парафин және тұз шөгінділерімен, дыүжабдыктардың тоттануы мен құмныңөпайда болуымен күрес.

     - газлифтік көтергіштің жұмыс схемасын, қолданылатын скважина ішіндегі және жер үсті жабдықтарын;

     - скважинаны пайдалану кезіндегі асқынулармен күрес шараларын;

     - тереңдік сораптық скважиналарды жұмыс принципін;

     - тереңдік сораптықт сквижиналардың зерттеу жұмыстарын;

     - сквижиналарды штангасыз енгізілген сораптармен пайдалануды;

     - қабат қысымын сақтау әдістерін;

  - мұнай кеніштеріне термиялық әсер ету және қабаттың мұнай беруін көтеру әдістерінің басқа түрлерін;сквижиналарды пайдалану түрлерін;

    - резервуарлар паркінің жабдықтарын;

    - мұнай дайындау қондырғысын;

   - мұнайды айдауға арналған сораптық станцияларды;

     - сквижиналарда жүргізілетін зерттеу жұмыстарын;

 

 

 

 

 

 

 

 Меңгереді:

 

• мұнай өндіру мекемелеріндегі техника қауіпсіздігі және өнеркәсіптік санитария инструктаж сақтауды;
• мұнай өнліру басқармасын ( МГӨБ ) әкімшілік жағдайы және оның ұйымдастырушылық құрлымының сызбасын құруды;
• негізгі пайдалану горизонттары және оның геолого-физикалық сипаттамасын;
• атқылау сквижиналарының жабдықтарын қолдануды;
• парафи және тұз шөгінділермен,жабдықтардың топтануы мен құмның пайда болуымен күрес жүргізуді;
• газлифтік скважинаның жұмыс схемасын құруды, пайлаланылатын жаьдықтарды;
• скважиналарды штангасыз енгізілген сорпатармен пайдалануды;
• қабат қысымын сақтау ( ҚҚС ) цехының жұмысын ұйымдастыруды;
• мұнай кеніштеріне термиялық әсер ету және қабаттың мұнай беруін көтеру әдістерінің басқа түрлерін қолдануды;
• скважинаны ағымды жөндеуді;
• скважиналарға күрделі жөндеу жүргізу, жөндеу - айыру, жөндеу-түзету, аулау жұмыстарын;
• скважинаны зерттеу әдістерін дайындауды;
• жұмыс күнделігі кезінде есептік -күнделікті рәсімдеуді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

№		Тақырыптар атауы	Сағат	Өтетін күні	Көрне кіліктер	Техникалық  оқу    құралдары		Әдістемелік әдебиеттер
Скважиналарды тереңдік сораптарымен пайдалану.			48		Оқулықтар Плакаттар Сызбалар Макеттер Кілт-құралдар                                 Оқулықтар Плакаттар Сызбалар Макеттер Кілт-құралдар                                               Оқулықтар Плакаттар Сызбалар Макеттер Кілт-құралдар                           Оқулықтар Плакаттар Сызбалар Макеттер Кілт-құралдар	Өндірістік оқыту журналы Оқулықтар Шеберхана                                                                             Өндірістік оқыту журналы Оқулықтар Шеберхана	Х.Суербаев.        « Мұнай- газ ісінің негіздері ».  2008ж     А..Мерғалиева.   « Мұнай және газды өңдеудің химиясы мен тенологиясы  ». Астана 2010ж       Т.Омарәлиев.     « Мұнай  мен газды өңдеудің химиясы мен  технологиясы ». І-ІІ том 2011ж           Ғ.Н.Нұрсұлтанов Қ.Н.Абайұлданов  «Мұнай және газды өндіріп өңдеу» 2000ж                       М.Сақтағанова.  «Мұнай кәсіпшілік машиналары мен механизмдері ».  2011ж         Ғ.Н.Нұрсұлтанов Қ.Н.Абайұлданов  «Мұнай және газды өндіріп өңдеу» 2000ж         Т.Омарәлиев.     « Мұнай мен газды өңдеудің химиясы мен технологиясы ». І-ІІ том 2011ж         Х.Суербаев.        « Мұнай- газ ісінің негіздері  ».  2008ж
	Теңселмелі құбырлар, сораптық штангалар.		6
	Тереңдік сораптық скважиналар  жұмысын зерттеу.		12
	Скважиналарды штангасыз енгізілген сораптармен пайдалану.		6
	Сорапты скважина ішіне түсіру.		6
	Гидропоршендік сораптар.		6
	Бір скважинамен бірнеше қабатты  бір мезгілде және бөлек-бөлек пайдалану.		12
Мұнай кеніштеріне жасанды  әсер ету әдістері.			30
	Қабат қысымын сақтау әдістері.		6
	Қолданылатын жабдықтар.		6
	Қабат қысымын сақтау (ҚҚС) цехының  жұмысын ұйымдастыру.		12
	Мұнай кеніштеріне термиялық әсер ету және қабаттың мұнай беруін көтеру әдістерінің басқа түрлерін қолдану.		6
Скважиналарды жер асты және күрделі жөндеу. Скважинаның түп аймағына әсер ету әдістері.			66
	Скважинаны ағымды жөндеу.		6
	Таль жүйесі.		6
	Көтергіш қондырғы.		12
	Құбыр мен штанганы көтеру және түсіруге арналған құралдар мен құрылғылар.		6
	Көтеру түсіру операциясын (КТО) механизациялау.		6
	Бір және екі элеватор мен КТО  технологиясы.		6
	Скважиналарға күрдлі жөндеу жүргізу, жөндеу-айыру, жөндеу-түзету, аулау  жұмыстары.		6
	Жөндеу жұмыстарына арналған жабдықтар  мен құрылғылар.		12
	Мұнай және айдау скважинаның түп  аймағына әсер ету әдістері( қабатты  су арынымен жару, тұз қышқылды өңдеу  және т.б.).		6
Мұнай және газды жинау және дайындау.			42
	Мұнай және газды жинау жүйесінің  сызбасы.		12
	Автоматты топтық өлшеуіш қондырғылар.		6
	Газайыру пунктері.		6
	Мұнай дайындау және айдауға арналған қондырғылар жұмысымен танысу.		12
	Сығымдайтын сораптар станциасы (С.С.С.)		6
Скважиналарда жүргізілетін зерттеу түрлері			30
	ҚЖӨЖЦ-нің жүргізетін жүмыстары.		6
	Скважинаны зрттеуге даярлау.		6
	Скважинаны зерттеу әдістері.		12
	Скважинаны зерттеу кезінде  алынатын мәліметтерді өңдеу.		6
Мұнай және газ өндіру техникасы мен технологиясы			36
	Скважинаны пайдалану әдістері.		6
	Скважина жұмысына берілген режимді орнату.		6
	Скважинаның жер үсті және жер асты жабдықтары		12
	Кәсіпшілікте скважина жұмысының  жөндеу аралық мерзімін ұзартуды(МРП) іске асыру шаралары.		6
	Скважина жұмысындағы келеңсіздіктердің  себебін анықтау әдістері және оны жою жолдары.		6
Сораптар			38
	Сораптар және олардың түрлері.		12
	Сораптарды жіктеу, әсер ету принциптері  және қолдану аймағы.		6
	Жетістіктерімен кемшіліктері.		6
	Сораптың  жұмыс режимі және жұмыстық сипаттамасы.		6
	Сораптың байланысу сызбасы  және техникалық пайдалану ережелері.		6
	Сорапты пайдалану кезіндегі техника  қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау		2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Скважиналарды тереңдік сораптарымен пайдалану.

 

Теңселмелі құбырлар, сораптық штангалар. Тереңдік сораптық скважиналар жұмысын зерттеу. Скважиналарды штангасыз енгізілген сораптармен пайдалану. Сорапты скважина ішіне түсіру. Гидропоршендік сораптар. Бір скважинамен бірнеше қабатты бір мезгілде және бөлек-бөлек пайдалану.

 

Мұнай кеніштеріне жасанды  әсер ету әдістері.

Қабат қысымын сақтау әдістері. Қолданылатын жабдықтар. Қабат қысымын сақтау (ҚҚС) цехының жұмысын ұйымдастыру. Мұнай кеніштеріне термиялық әсер ету және қабаттың мұнай беруін көтеру әдістерінің басқа түрлерін қолдану.

 

Скважиналарды жер асты және күрделі жөндеу. Скважинаның  түп аймағына әсер ету әдістері.

Скважинаны ағымды жөндеу. Таль жүйесі. Көтергіш қондырғы. Құбыр мен штанганы көтеру және түсіруге арналған құралдар мен құрылғылар. Көтеру түсіру операциясын (КТО) механизациялау. Бір және екі элеватор мен КТО технологиясы. Скважиналарға күрдлі жөндеу жүргізу, жөндеу-айыру, жөндеу-түзету, аулау жұмыстары. Жөндеу жұмыстарына арналған жабдықтар мен құрылғылар. Мұнай және айдау скважинаның түп аймағына әсер ету әдістері( қабатты су арынымен жару, тұз қышқылды өңдеу және т.б.).

 

Мұнай және газды жинау  және дайындау.

Мұнай және газды жинау жүйесінің  сызбасы. Автоматты топтық өлшеуіш қондырғылар. Газайыру пунктері. Мұнай дайындау және айдауға арналған қондырғылар жұмысымен танысу. Сығымдайтын сораптар станциасы (С.С.С.).

 

Скважиналарда жүргізілетін зерттеу түрлері.

 

ҚЖӨЖЦ-нің жүргізетін жүмыстары. Скважинаны зрттеуге даярлау. Скважинаны зерттеу әдістері. Скважинаны зерттеу кезінде алынатын мәліметтерді өңдеу.

 

Мұнай және газ өндіру техникасы мен технологиясы.

Скважинаны пайдалану әдістері. Скважина жұмысына берілген режимді орнату. Скважинаның жер үсті және жер асты жабдықтары. Кәсіпшілікте скважина жұмысының жөндеу аралық мерзімін ұзартуды(МРП) іске асыру шаралары. Скважина жұмысындағы келеңсіздіктердің себебін анықтау әдістері және оны жою жолдары.  

    

 Сораптар

 

Сораптар және олардың түрлері. Сораптарды жіктеу, әсер ету принциптері және қолдану аймағы. Жетістіктерімен кемшіліктері. Сораптың  жұмыс режимі және жұмыстық сипаттамасы. Сораптың байланысу сызбасы және техникалық пайдалану ережелері. Сорапты пайдалану кезіндегі техника қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау.