Қазақстан Республикасының қаржылық саясатының ерекшеліктері

ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ  БІЛІМ ЖӘНЕ  ҒЫЛЫМ  МИНИСТЕРЛІГІ

         ШӘКӘРІМ  АТЫНДАҒЫ  СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК   УНИВЕРСИТЕТІ 
 
 
 
 
 
 
 
 

СӨЖ

  Тақырыбы: «Қазақстан  Республикасының қаржылық саясатының ерекшеліктері» 
 
 
 
 

  Орындаған:  Жакашева  Д.Д.

Тексерген: Журтыбаева И.С. 
 
 
 
 
 

Семей 2011 жыл 

Жоспар:

Кіріспе.

1. Қаржы саясатының түсінігі
2. ҚР-ң қаржылық саясатының ерекшеліктері

Қорытынды.

Пайдаланған әдебеттер. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

     Кіріспе

     Саясат  мемлекет қызметінің барлық бағыттарын қамтиды.саяси ықпал жасаудың элементі болып табылатын қоғамдық қатынастардың сферасына қарай экономикалық немесе әлеуметтік, мәдени немесе техникалық, қаржы немесе кредит, ішкі немесе сыртқы саясат туралы айтады.

     Кез келген қоғамда мемлекет қаржыны  өзінің функциялары мен міндеттерін  жүзеге асыру үшін, белгілі бір мақсаттарға жету үшін пайдаланады. Қойылған мақсаттарды  іске асыруда қаржы саясаты маңызы рөл атқарады. Оны жасап, жүзеге асыру процесінде қоғам алдында тұрған міндеттерді орындаудың шарттары қамтамасыз етіледі.  Ол  экономикалық мүдделаерге  ықпал  жасаудың белгілі құралы болып табылады.

     Қаржы саясаты – бұл  қоғамның әлеуметтік – экономикалық дамуы жөніндегі  міндеттерді шешу үшін қаржыны пайдалану жқніндегі мемлекеттің нысаналы қызметі, қаржыны басқарудың түпкілікті мақсаты, оның нақтылы нәтижесі. Ол мемлекеттің экономикалық саясатының құрамды бөлігі болып  табылады.

2. Қаржы саясатының түсінігі

     Қаржы саясаты – бұл  қоғамның әлеуметтік – экономикалық дамуы жөніндегі  міндеттерді шешу үшін қаржыны пайдалану  жқніндегі мемлекеттің нысаналы қызметі, қаржыны басқарудың түпкілікті мақсаты, оның нақтылы нәтижесі. Ол мемлекеттің экономикалық саясатының құрамды бөлігі болып  табылады.

     Материалистік диалектика жүйесінде  түрлі басқа  саясат сияқты  қондырмаға жатады, ал қаржы саясатында білінетін және өндірістік қатынастардың, белгілі бір  экономикалық формацияның бір бөлігі ретінде көрінетін қаржы қатынастары базистік болып табылады. Қаржы саясатын жасау процесінде  елдің алдына қойылған міндеттердін орындау үшін материалдық жағдайлар қамтамасыз етіледі. Сондықтан тап қаржы саясаты экономика мен әлеуметтік сфераға ықпал жасаудың белсенді тетігі болып табылады.

     Демек, қаржы саясаты қаржы ресурстарын  іздестіру, шоғырландыру және жинақтау және экономикалық саясат жасайтын дамудың  бағыттары бойынша оларды бөлудің міндеттерін шешеді.

     Қаржы саясаты өзңне бюджет, салық, ақша, кредит, баға және кеден саячсатын қамтиды. Өз кезегінде мемлекеттің қаржы саясатын жүзеге асырудың құралы болып келеді, яғни қосалқы рөлді орындайды. Мемлекеттік саясаттың басқа да бағыттарын – ұлттық, геосаясатты, әскери саясаттарды да ұмытуға болмайды. 
 
 
 
 
 

4. ҚР-ң қаржылық саясатының ерекшеліктері

Қоғамдық  – экономикалық формацияның  базистік жіне қондырмалық  жүйесіндегі қаржы

       Осы 5 бағыттың жиынтығы мемлекеттік саясатты жүргізудің негізгі құралы болып табылатын қаржы саясатын анықтайды.

     Қаржыны басқарудың бүкіл жүйесі мемлекеттің  қаржы саясатына негізделеді. Қаржы  саясатын жасауға биліктің заңнамалық және атқарушы тармақтары қатысады. Қазақстан  Республикасында оның конституциялық ерекешеліктеріне қарай жалпыэкономикалық саясат сияқты қаржы саясатын жасаудағы басымдық Қазақстан Республикасының Президентіне жатады, ол жыл сайынғы  Жолдауында ағымдағы жылғы және перспективаға арналған қаржы саясатының басты бағыттарын анықтайды. Үкімет эконмиканы дамытудың басты бағыттарын жүзеге асыру және қоғамдағы әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатымен осы Жолдаудың шеңберінде іс- қимыл жасауы тиіс. Осыған орай биліктің атқарушы тармағының бір бөлігі ретінде Үкімет қаржы саясатын іске асыруға қажетті заңдардың жобаларын жасайды және оларды қарап, қабылдау үшін Президентке тапсырады.

     Мезгілінің ұзақтығына және шешілетін мәселелердің сипатына қарай мемлекеттің қаржы саясаты қаржы стратегиясы мен қаржы тактикасы болып бөлінеді.

     Қаржы саясаты ғылыми зертемелерге негізделсе және ғылыми тәсілдеме қаржы саясатының нақтылы қаржы қатынастарынан үзілмейтіндігіне қызмет етсе, онда қаржы саясаты прогрессивті болуы мүмкін.

     Қаржы саясаты қазіргі кезеңде қарама – қайшылықты міндеттерді шешеді,демек, қаржы саясаты баланстандырылған  болуы тиіс.

     Қазіргі жағдайда қаржы саясатының негізгі  бағыттары 3-ке бөлінеді:

1. Шаруашылық жүргізуші субъектілер қаржысының сферасында нарықтық қатынастарды гығайту жөнінде шаралар жүргізу;
2. Дағдарысты жай- күйдә жою және қаржы жүйесін сауықтандыру;
3. Халықты әлеуметтік қорғау жөнінде шаралар кешенін жүргізу;

     Нарықтық  экономика жағдайында ұзақ мерзімді ғылыми қаржы болдамдарына негізделген және қаржы реттеуіштерінің жүйесіне сүйеніп әрекет ететін тиісті қаржы саясаты материалдық – заттай, ақша ағындарының күнделікті әрі перспективалық тепе – теңдігіне жетудің, соның негізінде қоғамның үнемелі эконмикалық өсуін қамтамасыз етудің негізгі өркениетті әдісі болып табылады.

     Қаржы саясатын нақты тарихи жағдайларға  байланыстыра отырып жасау қажет. Олар қоғам дамуының әрбір кезеңінің  өзгешелігін, ішкі, сол сияқты халықаралық  жағдайдың да ерекшеліктерін, мемлекттің нақты экономикалық және қаржылық мүмкіндіктерін ескеруі тиіс.

     Қаржы саясатын жасаған кезде оның бірнеше  нұсқалары  дайындалады. Олардың  барлығы сараптық бағалаудан өткізіледі, неғұрлым оңтайлы нұсқасы Үкіметке жіберіледі. Көп нұсқалы жоба математикалық үлгілеу мен жобалауды пайдалануды талап етеді. Мұнымен бірге үнемі өсіп отыратын қаржы ресурстарының босалқы қорын жасау қажет, сондай- ақ  мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің табыстарын алудың неғұрлым оңтайлы үлестерін анықтау қажет. Қаржы саясатын жасаған кезде қаржы ресурстарын бөлуге және оларды негізгі бағыттарға шоғырландыруға үлкен маңыз беріледі.

     Елдің қаржы жағдайы бірқатар көрсеткіштерімен ситаптталады:

1. Жалпы қоғамдық өнңм мен қлттық табыс
2. Инвестициялаудың ауқымы
3. Негізгі қорларды (капиталдарды) жаңатрудың қарқындары
4. Еңбек өнімдігінің өсуі
5. Халықтың тұрмыс деңгейі
6. Мемлекет бюждетінің тапшылығы

     Соңғы жылдардағы Қазақстан қаржы жүйесі мемлекет бюджетіне төленбеген төлемдермен  сипатталады. Жүйелі төлем қабілетсіздігінің салдарынан мемлекеттің борышын арттыруға тура келеді.

     Қаржы саясатына қойылатын маңызды  талап қаржы саясатын жүргізгенде, яғни дамудың белгілі бір кезеңінің  негізгі міндеттерін орындауға  шаралар бағыттау жолымен қаржы  жүйесінің барлық буындарында жүргізілетін шараларды келіскенде кешенді көзқарасты сақтау, сондай- ақ эконмикалық саясаттың құрамды бөліктері арасында қаржы, кредит, баға бюелгілеу, жалақы салалары саясатында тығыз өзара байланысты қамтамасыз ету болып табылады.  
 
 
 
 

Пайдаланған әдебеттер.

1. Қ. Ильясов, С. Құлпыбаев, «Қаржы жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық» , Алмата 2005ж -51-60 беттер.
2. Финансовый менеджмент Под редакцией Г. Б. Поляка
3. Поляк Г.БФинансы: учебник для студентов вузов  .  2008 ж.  
4. Лушин С.И. и д.р.  Финансы, 2003ж.
5. Nur.kz
6. BESTReferat.KZ