Орталықтан зейнетақымен қамсыздандыру

Автор: Пользователь скрыл имя, 06 Февраля 2013 в 11:55, реферат

Описание работы

Қазақстан ТМД елдері арасында бірінші болып азаматтарды зейнетақымен қамтудың ескі жүйесін жинақтаушы жүйеге өткізуді реформалауды бастады. 1997 жылдың 20 маусымында қабылданған “Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заң елдегі жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қалыптасуына бастама болды.

Работа содержит 1 файл

зейнетакы реф.docx

— 26.05 Кб (Скачать)

Орталықтан зейнетақымен қамсыздандыру

 

Қазақстан ТМД  елдері арасында бірінші болып азаматтарды зейнетақымен қамтудың ескі жүйесін жинақтаушы жүйеге өткізуді реформалауды бастады. 1997 жылдың 20 маусымында қабылданған “Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заң елдегі жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қалыптасуына бастама болды.

Бастапқыда реформа бюджеттік  жүктемені алу және зейнетақымен қамтудың барынша әділ жүйесін құру үшін ойластырылды және жүргізілді. Зейнетақы  қоры жаппай мемлекеттік бағдарламаларды  жүзеге асыруға, көптеген инвестициялық  жобаларды жүргізуге мүмкіндік  берді.

Республикада “Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заң тоғыз жылдан бері әрекет етуде. Осы жылдар аралығында Заңға бірнеше рет өзгертулер мен толықтырулар оның қызмет ету тәжірибесін есепке ала отырып енгізілді. Соңғы түзетулер 2002 жылдың аяғында және 2006 жылдың наурызында болды.

Зейнетақы реформасы, отандық  және шетелдік эксперттер алғашқы онжылдықтағы жүргізілген мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық бағдарламалардың ішіндегі ең жақсысы  ретінде бірауыздан бағалаған елдің  саяси және экономикалық өмірінің барлық сфераларына позитивті әсер етті. Бүгінде республикада 400 млрд.теңгеден астам жалпы капиталы бар отандық инвестор бар. Зейнетақы қорларының инвестициялық қызметінің табыстылығының төмендеуіне қарамастан, соңғы жылдардағы геосаяси тәуекелдің күшеюімен және Қазақстанның қарқынды экономикалық дамуымен пайда болған, таза инвестициялық табыстың үлесі зейнетақы жинақтарының жалпы сомасында 25-30 %-ды құрайды. Бұл реформаның жүргізілуі кезіндегі зейнетақы активтерін тиімді басқаруды көрсетеді. Зейнетақы нарығының болашақта жетістікті дамуы көптеген факторларға тәуелді. Бұлар зейнетақы қорлары мен олардың салымшыларының күшіне тәуелді емес. Бірақта, қазіргі және болашақ ұрпақты қамтамасыз ету үшін зейнетақы жүйесін реформалау мемлекеттік құрылыстың маңызды тапсырмаларының бірі болып қалады және табылады. Жинақтаушы зейнетақы жүйе бюджет тапшылығын жояды, қор нарығының қалыптасуы және дамуы үшін жақсы катализатор болады, монетарлық саясатта буферлық функцияны атқарады және қазақстандық мемлекеттік құнды қағаздардың өтілділігін қолдайды. Зейнетақы активтері осы жылдар ішінде бірнеше рет мемлекет үшін заимдандырудың көзі болды, әртүрлі сфералардағы, соның ішінде экономиканың нақты секторында үкіметтік бағдарламалардың басым бағыттарын жүзеге асыру үшін қолданылды. Бірақта, жинақтаушы зейнетақы жүйесін реформаландырудың маңызды және оң нәтижелеріне қарамастан, оның көптеген мәселелері әлі де шешімін таппай отыр. Осы және басқа да көптеген мәселелер дипломдық жұмыстың негізгі бөлімдерінде тереңірек қарастырылады.

Жинақтаушы  зейнетақы жүйесінің теориялық  аспектілері мен негізі

Жинақтаушы зейнетақы  жүйесінің қалыптасуы мен дамуы 

Қазақстан Достастық елдері арасында ең алғаш жинақтаушы зейнетақы  жүйесін Жинақтаушы зейнетақы жүйесінде барлық қоғамның қызығушылығы бар. 1990 жылдардың Жинақтаушы жүйе банктік және сақтандыру секторларының дамуын ынталандырды. Тұрғындардың 1980 жылдары Чили және Латын Америкасында жасалған жеке жинақтар Бұл нәтиже салымшылар санының қазіргі өсуінен де көрінеді. Жинақтаушы Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің мақсаты мынада, салымшылардың ақшалары күннен күнге, Ұзақ мерзімді бағытта жүргізілген реформаның нәтижесінде жинақтаушы зейнетақы жүйесі

1) болашақ зейнетақы мөлшері  және жинақтаушы зейнетақы қорлары  жарналары

2) нашар демографиялық  жағдай кезінде мемлекет пен  салық төлеушіден

3) экономикаға «ұзын ақшалар» құйылуы.

Зейнетақы жүйесін дамыту Бағдарламасының негізгі бағыттары болып:

- жинақтаушы зейнетақы  жүйесін мемлекеттік реттеуді  жетілдіру; 

- салымшылар құқығын қорғау;

- зейнетақы активтерін  басқарудың тиімділігін көтеру;

- зейнетақы төлемдері  схемасын жетілдіру; 

- жинақтаушы зейнетақы  жүйесінің субъектілерін қадағалаудың  тиімділігін арттыру және Қазақстандағы тұрғындарды зейнетақымен қаматамасыз ету жүйесі де, кез келген 1991 жылдан бастап Қазақстанда жаңа экономикалық қатынастарға сәйкесті, Келесі қадам болып 1995 жылы бекітілген зейнетақымен қамтамасыз етудің Сонымен зейнетақымен қамтамасыз етудің қазіргі жүйесі графикалық түрде келесідей Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесінің құрылымдық сызбасы Құрылған модулге сәйкесті, Қазақстандағы зейнетақымен қамтамасыз ету

Басқа заңды тұлға, мемлекеттік  емес жинақтаушы зейнетақы қоры – Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры- салымшылардың тек қана міндетті зейнетақы Өтпелі кезеңде “Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заңмен Бірінші- әлеуметтік зейнетақы, мемлекеттік немесе жергілікті бюджеттерден төленеді және

Екінші- солидардық (бөлінетін) зейнетақы, ол еңбекақы мөлшеріне және еңбек Міндетті зейнетақы жарналары заңды тұлғалар үшін еңбекақы қорынан 15 Солидарлық зейнетақымен қамтамасыз ету 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін Ұшінші деңгей - азаматтардың ерікті және міндетті зейнетақы жарналары Осыдан бірнеше жыл бұрын үкіметпен қабылданған зейнетақы сферасын реформаландыру Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қатысушылары болып зейнетақы активтерін есептеу және Барлық жинақтаушы зейнетақы қорлары бірдей өнім түрін ұсынады. Бірақ Зейнетақы қорлары арасындағы бәсекелестік бірінші кезекте салымшылардың өздері үшін Мемлекет зейнетақылық жинақтарды сақтауды қорғауда мынадай күшті механизмді құрды: мемлекеттік институттардың көмегімен жинақтаушы зейнетақы жүйесін қатаң қадағалауды қалыптастыру- жаңа зейнетақы жүйесінің қатысушыларының үш негізгі топтары- жинақтаушы зейнетақы

зейнетақы активтерін инвестициялау  үшін қаржылық құралдар тізімін қатаң  анықтау Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің басты үзбесі болып зейнетақы қорлары табылады, Зейнетақы жүйесінің тікелей қатысушыларына үш қоғамдық бірлестік жатады. Олар: Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің мәні- салымшылардың қаражаттарын сақтау және көбейту, Зейнетақы жарналары Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорына немесе мемлекеттік емес Салымшылардың жинақталған жарналарын зейнетақы қорлары өкілетті банк (кастодиан) арқылы, “ҚР-ғы зейнетақымен қамсыздандыру туралы” жаңа Заңның енгізілуіне байланысты ҚР–да Қазақстанның зейнетақы жүйесі көптеген қағидаларға негізделеді:

1. Жинақтың қайтарымдылық қағидасы. Ол жалпы қоғамның, сонымен қатар,

Бұл қағиданың қызметі  бұрынғы еңбек еткен ұрпақтың зейнетақыларын алуынан Қазақстандағы әйелдердің өмір сүру ұзақтығы- 70,4 жыл, ерлердікі- 60,45. ҚР-ғы тұрғындардың өмір сүруінің орташа ұзақтығы Жылдар Барлық тұрғындар Соның ішінде Әйел адамдардың өмір сүруінің Ер адамдар Әйел адамдар

1997 63,5 58,0 69,4 11,4

1998 63,6 58,0 69,7 11,7

1999 64,0 58,5 69,9 11,4

2000 64,5 59,0 70,4 11,4

2001 65,5 60,3 71,0 10,7

2002 65,5 59,8 71,3 11,5

2003 65,8 60,5 71,32 10,82

2004 66,0 60,7 71,52 10,82

2005 65,83 60,45 71,46 11,01

Елдің тұрғындарының өмір сүру ұзақтығына қатысты тенденция- оң. Бұл

Әлемнің кейбір елдеріндегі тұрғындардың өмір сүруінің күтілген ұзақтылығы Ел Тұрғындардың күтілетін өмір сүру ұзақтылығы, жыл Зейнеткерлікке шығу Ерлер әйелдер ерлер әйелдер Ерлер әйелдер

Австрия 74,7 80,9 65 60 8,8 20,3

Бельгия 75,0 81,3 65 65 9,7 20

Ұлыбритания 75,0 80,0 65 60 9,7 20

Германия 74,3 80,6 60 65 9,1 20,3

Греция 75,5 80,8 67 67 8,7 13,8

Италия 75,2 81,6 61 56 14,2 25,3

Канада 75,9 81,4 65 65 11,2 16,9

Нидерланды 75,3 80,7 65 65 10,1 15,8

Норвегия 75,4 81,3 67 67 8,4 14,3

Португалия 71,9 79,1 65 65 7 13,9

Ресей 59,9 72,4 60 55 0,7 17,9

АҚШ 73,9 79,7 65 65 8,5 15,2

Түркия 67,0 72,1 60 55 6,8 17

Финляндия 73,7 81,0 65 65 8,2 15,8

Франция 74,5 82,3 60 60 14,4 12,1

Швейцария 75,6 82,0 65 62 10,5 19,9

Жапония 77,3 84,1 65 65 11,9 18

Кестеден көрініп тұрғандай, ерлер арасындағы өмір сүрудің ең көп

Әйелдер мен ерлер арасындағы зейнетақы көлеміндегі айырмашылық  толықтай түсінікті.

2. Келесі қағида- зейнетақы аударымдарының міндеттілігі. Оның жұмысшылар мен Жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының толық және уақытылы

3. Зейнетақы жүйесінің  маңызды қағидасы- еңбек жолдарынан кейінгі өміріне Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі барлық өзгерістер қаржы секторының қызметіне

1.2. Жинақтаушы зейнетақы  жүйесіндегі жинақтаушы зейнетақы  қорлары 

Жинақтаушы зейнетақы  қорлары- зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесінің басты Зейнетақы қоры өз алдына жеке қаржылық-банктік жүйе ретінде құрылды Жаңа жинақтаушы зейнетақы жүйесінде маңызды ролді Жинақтаушы Зейнетақы Қорлары зейнетақымен қамтамасыз етілуге құқығы бар тұлғалармен зейнетақы келісімшарттарын жасау;

салымшыларға жеке зейнетақы шоттарын ашу;

салымшылардың деректер базасын  қалыптастыру;

түскен зейнетақы жарналарын қабылдау;

комиссиондық сыйақыларды  алу;

басқа қорлардан жинақтарды аудару;

қате аударылған жарналарды қайтару;

инвестициялық табысты бөлу;

салымшының өтініші бойынша  зейнетақы келісімшартына түзетулер  енгізу: мекен-жай реквизиттерін зейнетақы жинақтарының жағдайы туралы ақпаратты беру; зейнетақы жинақтарын, оны алуға құқығы бар тұлғаларға төлеу; өтініш бойынша жинақтарды басқа қорға аудару, зейнетақы келісімшартын тоқтату. Банк-кастодианмен салыстыра тексеру апта сайын, ал зейнетақы төлеу бойынша Көптеген операциялар қатары банктік процедуралармен ұқсас, соның ішінде, клиенттерден Қазақстанда бірыңғай деректер базасы жұмыс істейді, онда келісімшарттың жасалған Зейнетақы қорлары қаражатқа өздері иелік етпейді, олар банк-кастодиандарда сақталады. Салымшылардың ақшалай құралдарының қозғалысын талдау- зейнетақы жүйесінің жалпы экономикалық ЖЗҚ-ның салымшыларының ақшалай құралдарының қозғалысының құрылымдық-функционалдық сызбасы транзиттік шотқа зейнетақы жарналарын аудару; қор шотына аудару; қор активтерін есепке алу және сақтау; зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асырушы ұйымдардың қызметі мен жинақтаушы зейнетақы қорларының активтері;  қор қаражатын орналастыруға тапсырыс; қор активтерінің мақсатты пайдаланылуын бақылау; инвестициялық табыс; жеке табыс салығын төлегеннен кейінгі зейнетақы төлемдері. Зейнетақы активтерінің қозғалысының жүйесі өзіне жинақтаушы зейнетақы қорларының салымшыларын, Жинақтаушы зейнетақы қорлары мен зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды Зейнетақы активтерін басқару ұйымдарының функцияларына мыналар жатады:  ішкі, сондай-ақ халықаралық қаржылық нарықтағы жағдайды білу, қадағалау;  салымшылардың қаражаттарын тиімді орналастыру;  табыстың мүмкін жоғарғы деңгейін қамтамасыз ету;  табыстың мүмкін жоғарғы деңгейін қамтамасыз ету.  Ал, міндеттері болып зейнетақы қорларының портфеліндегі қаржылық құралдардың есебін Қордың зейнетақы активтерінің қозғалысының жүйесіне банк-кастодиандар тартылған, олардың Осыған байланысты жинақтаушы зейнетақы қорлары тек қана бір банк-кастодианмен

Зейнетақы төлемдерін тағайындау үшін болашақ зейнеткерлер Зейнетақыны төлеу бойынша

1. жеке басын куәландыратын  куәлік;

2. арыз;

3. тұрақты тұрғылықты жері бойынша тіркелгендігі туралы құжат немесе

1995 жылдан бастап үш  жыл үшін орташа айлық табыс

5. 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін жұмыс істеген кездегі

Жұмыс өтілін (стажын) куәландыру үшін келесі құжаттар ұсынылуы мүмкін:

1. еңбек кітапшасының көшірмесі;  оқу туралы дипломның көшірмесі; әскери билеттің көшірмесі; балаларының тууы туралы куәлік, реабилитациялау туралы анықтама; кездейсоқ және максимальды радиациялық тәуекелі бар аймақтарда тұратынын куәландыратын Соңғы наурыз-сәуір айларында Үкіметпен және қаржылық органдар қатарымен жинақтаушы Мұндай өзгертулердің пайда болуы мынадай факторлар қатарынан болды. Біріншіден, Осы Ережеге зейнетақы жинақтарын аудару тек салымшының өзімен емес, Екіншіден, ереже нормаларына сәйкесті жүргізу үшін өзгертулер енгізілді (қосымша Үшіншіден, салымшымен арыз берілген күннен бастап жеті жұмыс Зейнетақы қорының жетекші органы-төрағамен басқарылатын басқарма.

 Қазақстанда қазіргі  таңда жинақтаушы зейнетақы қорының  екі түрі бар:

1) ең ірі бір ғана  Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы  қоры;

2) мемлекеттік емес жинақтаушы  зейнетақы қорлары. 

Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры құрылтайшы болып Қазақстан Республикасының

Мемлекеттік зейнетақы қоры мыналарды қаржыландырады:

1) зейнетақы төлемдерін  алушылар мен зейнеткерлерге  құралған мемлекеттік зейнетақы; 

2) егер зейнетақы көлемі  заңмен бекітілген минималды денгейден

Аталған қор зейнетақы  активтерін мемлекеттік құнды қағаздарға, банк депозиттеріне, Мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры жабық

акционерлік қоғам Корпоративтік жинақтаушы зейнетақы қоры осы қордың акционерлері және құрылтайшылары «Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» Заңның 36-бабына сәйкесті, Мына жағдайды да айта кеткен жөн, зейнетақы қорларының нақты Міне сондықтанда, мемлекеттік зейнетақы жүйесін демонополизациялау зейнетақы сферасында нарықтық Бұдан басқа жинақтаушы зейнетақы қорлары барынша маңызды функциялардың бірі-

Салымшылардың жеке зейнетақы  шоттарының саны міндетті зейнетақы  жарналары бойынша Ерікті зейнетақы жарналары бойынша жеке зейнетақы шоттарының саны-33 003 Ерікті кәсіби зейнетақы жарналары бойынша жеке зейнетақы шоттарының саны Зейнетақы жүйесін реформалау сәтінен бастап, зейнетақы қорларының активтері Қазақстан Сондықтанда, мемлекеттік және мемлекеттік емес қорлардың барлық зейнетақылық қызметі

1.3. Қалыптасқан зейнетақы  жүйесінің артықшылықтары мен  кемшіліктеріне ғалымдар мен Өзімізге белгілі 1998-2000 жылдар зейнетақы реформасын және жинақтаушы зейнетақы Осы реформаның басты артықшылықтарының бірі болып-бюджеттік жүктеменің жеңілдеуінің білінуі Зейнетақы жинақтары жаппай мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыруға, көптеген инвестициялық Бірақта осындай оңтайлы сәттермен қатар, оның теріс жақтары да Қазіргі уақытта бірде бір зейнетақылық келісімшартта қордың өзінің қаржылық Дамыған елдерде зейнетақы деңгейіне мемлекет, кәсіпорын және азамат жауапты.ь Аталған мәселелердің ішіндегі ең түпкісі-бұл зейнетақылық жарналардың толық түрде Сонымен, жоғарыда айтылғандардың бәрінен мынадай өорытынды шығаруға болады: қорлар

Бұрынғы салидарлық жүйеде де қазіргі зейнетақы жүйесінде де мемлекет

Онда зейнетақы қорларын сақтауды қамтамасыз ету бойынша  шаралар, орталықтан, “ҚР-ғы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заңның 27-бабына сәйкесті, жинақтаушы Алымшы немесе алушы өз кезегінде жинақтаушы қорлардан зейнетақы төлемдерін, “ҚР-ғы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заңға сәйкесті, азаматтар мынадай

1998 ж 1-қаңтарынан бастап  ерлер -65, әйелдер-56 жаста; 

Информация о работе Орталықтан зейнетақымен қамсыздандыру