Кызыл китап

Автор: Пользователь скрыл имя, 24 Февраля 2013 в 13:50, доклад

Описание работы

Қызыл кітап- сирек кездесетін түрлердің санының қазіргі жай- күйін көрсететін құжат.
Қазақстанның Қызыл кітабында сирек және жойылып бара жатқан түрлердің тізіміне енгізілген жабайы омыртқалылардың 87 түрінің және өсімдіктердік 303 түрінің қазіргі таралуы, санының жай- күйі, биологиясы туралы мәліметтер келтірілген.

Работа содержит 1 файл

Документ Microsoft Word.docx

— 43.64 Кб (Скачать)

Қызыл кітап- сирек  кездесетін түрлердің санының қазіргі  жай- күйін көрсететін құжат. 
Қазақстанның Қызыл кітабында сирек және жойылып бара жатқан түрлердің тізіміне енгізілген жабайы омыртқалылардың 87 түрінің және өсімдіктердік 303 түрінің қазіргі таралуы, санының жай- күйі, биологиясы туралы мәліметтер келтірілген. 
 
Қызыл кітапқа ресми енгізілген өсімдіктердің 16 түрі Батыс Алтай мемлекеттік табиғи қорығының аумағында тіркелген. Алайда Алтай ботаника бағының ғылыми қызметкері б.ғ.к. Ю.А. Котуховтың жұмысының нәтижесінде сирек, осалдау және жойылып бара жатқан түр мәртебесіндегі тағы да 50 түр анықталды. 
Адамдар мыңдаған жылдар бойы өсімдіктер мен жануарлар дүниесін пайдаланып келді және де өзінің жан- жақты тіршілігінде жануарлар мен өсімдіктердің пайдалы қорын қолданып ғана қойған жоқ, сонымен бірге табиғатты өзгерту арқылы көптеген түрлердің өмір сүру жағдайларына әсер етті. Табиғатқа антропогенді ықпал етудің әсерінен жер бетінде өсімдіктер мен жануарлардың кейбір түрлерінің жойылу процесі басталды Ғылыми- техникалық прогресс адамдардың қолына табиғат әлеміне әсер ететін күшті құралдар берді. Бұл құралдар қаншалықты пайдалы болса, соншалықты зиянды. Адамдар көбінесе кейде түсінбей, кейде салақтықтан табиғатты қалпына келтіру үшін ұзақ уақыт қажет болатынын ойламастан, оған қалай болса солай қарайды. Сыңсыған орманның орнындағы жанған түбірлер, су шайып өткен тау беткейлеріндегі жыртылған жерлер, ағаш ағызу кезінде ластанған өзендер. Осының бәрі сирек кездесетін көптеген бағалы аңдар мен өсімдіктердің құруына әкеп соғады. 
Табиғатта пайда болған әрбір түр өзінші бірегей және ешқашан қайталанбайды, сондықтан да оның жойылуы- орны қайта толмайтын нәрсе. Және де бұл жоғалту қауымдастықтың бүтінділігі мен табиғаттағы жалпы тепе- теңдіктің бұзылуына әкеп соғады. Сондықтан да қазіргі кезде табиғатты қорғау мәселесі дүниежүзілік мәселеге айналып отыр. Бұл мәселе бүкіл әлемде маңызды мемлекеттік мәселе ретінде қаралады.

Шығыс Қазақстан  облысындағы Қазақстан Республикасының  Қызыл кітабына енгізілген жануарлардың сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген түрлерінің тізімі 
«Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген жануарлардың түрлері мен түршелерінің тізбесін бекіту туралы» 
Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің 1995 жылғы 
21 тамыздағы № 1152 Қаулысы

СҮТҚОРЕКТІЛЕР 
1. Жоңғар сальпинготусы 7. Тас сусары 
2. Жалман 8. Шұбар күзен 
3. Роборовский атжалманы 9. Түркістан сілеусіні 
4. Сары алақоржын 10. Қазақстан арқары 
5. Қызыл қасқыр 11. Алтай арқары 
6. Сабаншы 
ҚҰСТАР 
1. Қызғылт бірқазан 18. Жекдуадақ 35. Жұртшы 
2. Бұйра бірқазан 19. Тарғақ 36. Ақсұңқар 
3. Жалбағай, қалбағай 20. Кіші шалшықшы құс 37. Ителгі 
4. Қара дегелек 21. Сүйір тұмсықты шалшықшы құс 38. Лашын 
5. Қоқиқаз 22. Қарабас өгіз шағала 39. Тұрымтай 
6. Сұңқылдақ аққу 23. Қарамойнақ шағала 40. Үкі 
7. Кіші аққу 24. Қарабауыр бұлдырық 
8. Қутұмсық қаз 25. Ұбақ, қолаңтөс 
9. Қызыл жемсаулы қарашақа 26. Балықшы тұйғын 
10. Қара тұрпан 27. Жыланшы қыран, бүркіт 
11. Дөңтұмсық тұрпан 28. Бақалтақ қыран 
12. Ақбас үйрек 29. Дала қыраны 
13. Алтай ұлары 30. Қарақұс 
14. Ақ тырна 31. Бүркіт 
15. Ақбас тырна 32. Ақиық субүркіт 
16. Дуадақ 33. Аққұйрық субүркіт 
17. Безгелдек 34. Сақалтай, қозықұмай

БАУЫРЫМЕН ЖОРҒАЛАУШЫЛАР 
1. Шұбар батбат кесіртке 4. Шұбар кесіртке 
2. Зайсан батбат кесірткесі 5. Жолақты әбжылан 
3. Үлкен көз кесіртке

ҚОС МЕКЕНДІЛЕР 
1.Даната құрбақасы 
БАЛЫҚТАР 
1.Таймен 2. Сылан

Шығыс Қазақстан  облысының Қазақстанның Қызыл кітабына 
енгізілген сирек кездесетін, бағалы, жергілікті және 
құрып кету бар өсімдік түрлерінің тізімі 
(Қазақ ССР-дің Қызыл кітабы, Алматы, 1981ж.)

1. Верещагин сазшөбі  – сирек, жергілікті түр 
2. Қыртысты жуа – сирек, аз жергілікті түр, құрып кету қаупі бар 
2. Ұсақ торлы жуа – сирек түр 
3. Көп тамырлы жуа – сирек түр 
4. Ақшыл секпілгүл – сирек, жергілікті түр 
5. Ала күлтелі қызғалдақ – сирек түр 
6. Сібір қандығы, жауқарын – сирек, таралу аймағы азайып бара жатқан түр 
7. Людвиг құртқашашы – сирек, аз жергілікті түр 
8. Ірі гүлді шолпанкебіс — сирек, таралу аймағы азайып бара жатқан түр 
9. Нағыз шолпанкебіс – сирек, таралу аймағы азайып бара жатқан түр 
10. Секпіл шолпанкебіс – сирек, таралу аймағы азайып бара жатқан түр 
11. Телпек сүйсін– саны азайып бара жатқан сирек түр 
12. Алтай рауғашы – таралу аймағы азайып бара жатқан сирек түр 
13. Ақ тұңғиық, аққугүл – сирек түр 
14. Дала шұғылығы, сәлдегүл – таралу аймағы азайып бара жатқан жергілікті түр 
15. Сауыр тегеурінгүлі – сирек, аз жергілікті түр 
16. Көктем жанаргүлі– сирек түр 
17. Алтай гимноспермиумы – көп жерлерде азайып бара жатқан сирек түр 
18. Қар дәуаяғы – сирек түр, көне түр 
19. Сабақсыз ашықжеміс – сирек, жергілікті түр 
20. Жебе жапырақты ергеш – өте сирек, жергілікті көне түр 
21. Қызғылт семізот, алтын тамыр – саны қатты азайып бара жатқан бағалы түр 
22. Алтай суық шөбі – саны азайып бара жатқан сирек түр 
23. Сиверс алмасы – саны қатты азайып бара жатқан түр 
24. Павлов итмұрыны – сирек, жергілікті түр 
25. Ледебур бадамы – сирек, жергілікті түр 
26. Ховен майқарағаны– сирек, жергілікті, көне түр 
27. Ақ түкті таспа – Зайсан ойпатының жергілікті түрі 
28. Тәтті жапырақты таспа – сирек, көне түр 
29. Жіңішке сабақты таспа – сирек, жергілікті түр 
30. Инелі кекек – өте сирек, жергілікті түр 
31. Шыбықша тиынтағы– өте сирек түр 
32. Ледебур қоянбұршағы – сирек, жергілікті түр 
33. Алтай қасқыржидегі– сирек, жергілікті, көне түр 
34. Тарбағатай таушешегі – сирек, жергілікті түр 
35. Су жаңғақ — сирек, таралу аймағы азайып бара жатқан көне түр 
36. Еуропа орманоты — сирек, көне түр 
37. Қылтанды дәлен– өте сирек, көне түр 
38. Желбезекше ледебуриелла – сирек, жергілікті түр 
39. Мейр шоқгүлі – саны аз сирек түр 
40. Саз қазанақ – сирек түр 
41. Кәдімгі аюжидек, аюбүлдірген – сирек түр 
42. Ұсақ жемісті мүкжидек – сирек түр 
43. Тарбағатай кемпіршөбі – сирек, аз таралған жергілікті түр 
44. Резниченко кермегі – сирек, көне, жергілікті түр 
45. Попов дембеті – сирек, жергілікті түр 
46. Тарбагатай дембеті– өте сирек, аз жергілікті түр 
47. Кірпі қаратұқым – сирек, аз жергілікті түр 
48. Тарбағатай қандыгүлі– сирек, аз жергілікті түр 
49. Резниченко рияны – сирек, аз жергілікті түр 
50. Дауыр бақаауызы– сирек түр 
51. Келлер кесте жусаны– сирек, аз жергілікті түр, көне түр 
52. Зайсан лаксасы – сирек, аз жергілікті түр 
53. Сафлор тәрізді аюдәрі (марал тамыры) – саны қатты азайып бара жатқан түр 
54. Таңдамалы сушырмауық – өте сирек түр 
55. Тамыр сүйгіш полипорус – сирек түр 
56. Кладина, бұғы мүгі– қынаның сирек түрі

 

 

Қызыл кітапқа  тіркелген өсімдіктер тізімі — Қазақстан өсімдіктер әлемінің асыл қазынасы - Қызыл кітапқа еңгізілген өсімдіктер жайлы төменгі кесте ұсынылған. 140 түрдің таралуы, олардың қорғау мен мәдени түрде өсірілуі жайлы мәліметтер берілген.

Өткен ғасырдың 60 - шы жылдарында адамзат алдында өсімдіктер әлемінің қорғауға тікелей кірісу туралы мәселе туындады. Дүние жүзі көлемі және жекелеген  мемілекеттер ішінде жануарлар мен  өсімдіктерді қорғау туралы комиссиялар  құрылып, сирек кездесетін және құрып  бара жатқан түрлер тізімі жасалды.

Қызыл кітап - бұл қауіп - қатер дабылы. Түрдің бұл кітапқа енгізілуі, оған ерекше көңіл бөлу керек екендігін білдіреді, көбіне арнайы қорғау шаралары қажет, әйтпесе түрдің мүлдем жоғаліп кетуі мүмкін. Қазақстан үкіметі 1978 жылдың қаңтарында Қызыл кітапты құру туралы қаулы шығарды. Мүк, қына, санырауқұлақтарды қосқанда, құрамында 300 түрден аса өсімдіктер бар кітап, 1981 жылы акедемик Б.А.Быковтың жетекшілігімен жарық көрді.

Қызыл кітапқа енгізілген өсімдік ереке қорғауға алынады. Оларды жинауға тыйым салынған (тек  ерекше жағдайда арнайы рұқсатпен ғана). қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктерді заңсыз жинаса немесе зақымдаса, әрбір  данасына 360 теңге айып төлейді )2001 жылы 12 қыркүйектегі №1186 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы).

Өсімдіктердің Атаулары

Өсімдіктердің ғылыми атаулары

Тұқымдасы

1

Қалқан  асаймұса

Abelia corymbosa

Ұшқаттар  тұқымдасы

2

Кәдімгі өрік

Armeniaca vulgaris

Раушангүлдер  тұқымдасы

3

Шолпаншаш сүмбілі

Adiantum capillus-veneris

Сүмбілдер тұқымдасы

4

Көктем  жанаргүлі

Adonis vernalis

Сарғалдақтар  тұқымдасы

5

Линчевский  кемпіршөбі

Acantholimon linczevskii

Кермек  тұқымдасы

6

Ірі жапырақты алкор

Mediasia macrophylla

Күрделігүлдер тұқымдасы

7

Аққаңбақтүсті аллохруза

Allochrusa gypsophiloides

Қалампырлар тұқымдасы

8

Жұмыр бозтүк

Anaphalis racemifera

Күрделігүлдер тұқымдасы

9

Корольков шаяноты

Arum korolkowii

Шаяноттар тұқымдасы

10

Мияжапырақ  таспа

Astragalus glycyphyllos

Бұршақтар тұқымдасы

11

Шегіршінжапырақ тасжаңғақ

Aflatunia ulmifolia

Раушангүлдер  тұқымдасы

12

Іле бөріқарақаты

Berberis iliensis

Бөріқарақаттар  тұқымдасы

13

Ірігүл  шолпанкебіс

Cypripedium macranthon

Сүйсіндер тұқымдасы

14

Секпіл  шолпанкебіс

Cypripedium gauttatum

Сүйсіндер тұқымдасы

15

Сары  лапыз

Colchicum luteum

Мелантия  тұқымдасы

16

Кессельринг лапызы

Colchicum kesselringii

Мелантия  тұқымдасы

17

Коопман өгейбұтасы

Euonymus koopmannii

Өгейбұталар тұқымдасы

18

Қызыл қайың

Betula kirghisorum

Қайыңдар  тұқымдасы

19

Талас қайыңы

Betula talassica

Қайыңдар  тұқымдасы

20

Ярмоленко қайыңы

Betula jarmolenkoana

Қайыңдар  тұқымдасы

21

Талас бәрпісі

Aconitum talassicum

Сарғалдақтар  тұқымдасы

22

Қаршыл  шүйгіншөп

Valeriana chionophila

Шүйгіншөптер  тұқымдасы

23

Түркістан гүлкекіресі

Centaurea turkestanica

Күрделігүлдер тұқымдасы

24

Кәдімгі жүзім

Vitis vinifera

Жүзімдер  тұқымдасы

25

Виталий шөмішгүлі

Aquilegia vitalii

Сарғалдақтар  тұқымдасы

26

Шылым

Trapa natans

Рогульник тұқымдасы

27

Алтай қасқыржидегі

Daphne altaica

Тимелеялар  тұқымдасы

28

Алтай торсылдағы

Gymnospermium altaicum

Бөріқарақаттар  тұқымдасы

29

Қабықты жалынгүл

Coronaria coriacea

Қалампырлар тұқымдасы

30

Попов қазжуасы

Gagea neo-popovii

Лалагүлдер  тұқымдасы

31

Альпі дифазиструмы

Diphasiastrum alpinum

Шоқпарбастар  тұқымдасы

32

Қар дәуаяғы

Macropodium nivale

Айқышгүлдер тұқымдасы

33

Батпақ  жылантамыры

Epipactis palustris

Сүйсіндер тұқымдасы

34

Кәдімгі емен

Quercus robur

Шамшатыр  тұқымдасы

35

Сарғылт сарыбасшөп

Erysimum croceum

Айқышгүлділер тұқымдасы

36

Іле үшқаты

Lonicera iliensis

Үшқаттар  тұқымдасы

37

Қаратау үшқаты

Lonicera karataviensis

Үшқаттар  тұқымдасы

38

Қаратау жыланбасы

Dracocephalum karataviense

Ерінгүлділер  тұқымдасы

39

Кауфман ирекжапырағы

Ikonnikowia kaufmanniana

Кермек  тұқымдасы

40

Колпаковский  иридодиктиумы

Iridodictyum kolpakowskianum

Құртқашаштар  тұқымдасы

41

Сібір қандығы

Erythronium sibircum

Лалагүлдер  тұқымдасы

42

Крашенников сартүтігі

Cancriniella kraschennikovii

Күрделігүлдер тұқымдасы

43

Кавказ  таутағаны

Celtis caucasica

Таутағандар тұқымдасы

44

Альберт Құртқашашы

Iris alberti

Құртқашаштар  тұқымдасы

45

Бұғы  мүгі немесе Ягель

Cladina rangiferina

Кладина тұқымдасы

46

Қауырсынды  қау

Stipa pennata

Астық тұқымдасы

47

Сарғыш  сарана

Hemerocallis lilo-asphodelus

Лалагүлдер  тұқымдасы

48

Ақ  тұңғиық

Nymphaea alba

Тұңғиықтар  тұқымдасы

49

Іріжапырақ  көбенқұйрық

Cousinia grandifolia

Күрделігүлдер тұқымдасы

50

Мыңжылқы  көбенқұйрығы

Cousina mindschelkensis

Күрделігүлдер тұқымдасы

51

Мүшкетов  түйесіңірі

Atraphaxis muschketowii

Тарандар  тұқымдасы

51

Мамыр қыңжыгүлі

Convallaria majalis

Лалагүлдер  тұқымдасы

52

Тамаша  ассүттіген

Prenanthes mira

Күрделігүлдер тұқымдасы

53

Қаратау сетені

Lepidolopha karatavica

Күрделігүлдер тұқымдасы

54

Шаттауық немесе Кәдімгі орманжаңғақ

Corylus avellana

Қайындар  тұқымдасы

55

Северцов  жалғаншөлмасағы

Pseuderemostachys sewerzowii

Ерінгүлдер  тұқымдасы

56

Бұйра лалагүл

Lilium martagon

Лалагүлдер  тұқымдасы

57

Қаратау жалғынбозкілемі

Pseudosedum karatavicum

Жасаңшөптер тұқымдасы

58

Жаңғақты  лотос

nelumbo nucifera

Лотос тұқымдасы

59

Афлатун жуасы

Allium aflatunens

Жуалар  тұқымдасы

60

Түпті жуа

Allium caespitosum

Жуалар  тұқымдасы

61

Ұсақторлы жуа

Allium microdictyon

Жуалар  тұқымдасы

62

Тамырлы жуа

Allium polyrhizum

Жуалар  тұқымдасы

63

Піскем  жуасы

Allium pskemense

Жуалар  тұқымдасы

64

Суворов жуасы

Allium suworowii

Жуалар  тұқымдасы

65

Ақсары  жоңышқа

Medicago ochroleuca

Бұршақтар тұқымдасы

66

Мақсыр  маралтамыры

Rhaponticum carthamoides

Күрделігүлдер тұқымдасы

67

Аласа дестегүл

Merendera robusta

Мелантия  тұқымдасы

68

Попов дембеті

Mertensia popovii

Айлаулықтар тұқымдасы

69

Ледебур бадамы

Amygdalus lebedouriana

Раушангүлдер  тұқымдасы

70

Зеравшан  аршасы

Juniperus seravschanica

Сауырағаш тұқымдасы

71

Ярослав сүттігені

Euphorbia yaroslavii

Сүттігендер тұқымдасы

72

Зайсан  лақсасы

Echinops saissanicus

Күрделігүлдер тұқымдасы

73

Қоқан салпысы

Morina kokanica

Салпыстар тұқымдасы

74

Кәдімгі жұмсақжеміс

Malacocarpus crithmifolius

Адыраспан тұқымдасы

75

Ірі кекребас

Jurinea robusta

Күрделігүлдер тұқымдасы

76

Жапырақсыз  епипогон

Epipogium aphyllum

Сүйсіндер тұқымдасы

77

Жетісу  күреңкөкгүлі немесе Қызыл адырасан

Niedzwedzkia semiretschenskia

Бигнония  тұқымдасы

78

Жабысқақ  қандағаш

Alnus glutinosa

Қайыңдар  тұқымдасы

79

Көрікті ойраш

Ostrowskia magnifica

Қоңыраугүлдер тұқымдасы

80

Алматы  кекіресі

Oxytropis almaatensis

Бұршақтар тұқымдасы

81

Талас кекіресі

Oxytropis talassica

Бұршақтар тұқымдасы

82

Фокса саусақтамыры

Dactylorhiza fuchsii

Сүйсіндер тұқымдасы

83

Минквиц наурызшешегі

Primula minkwiziae

Наурызшешек тұқымдасы

84

Фальконер бауыршөбі

Hepatica falconeri

Сарғалдақтар  тұқымдасы

85

Сәлдегүл  таушымылдығы

Paeonia hybrida

Таушымылдықтар  тұқымдасы

86

Кәдімгі таушымылдық

Paeonia anomala

Таушымылдықтар  тұқымдасы

87

Келлер  кестежусаны

Pyrethrum kellerii

Күрделігүлдер тұқымдасы

88

Таңдамалы шоқпарбас

Huperzia selago

Шоқпарбастар  тұқымдасы

89

Дәрмене

Artemisia cina

Күрделігүлдер тұқымдасы

90

Сарғылт құндызшөп

Pulsatilla flavescens

Сарғалдақтар  тұқымдасы

91

Ашық  құңдызшөп

Pulsatilla patens

Сарғалдақтар  тұқымдасы

92

Регел тарбақайы

Rhaphidophyton regelii

Алабұталар  тұқымдасы

93

Алтай рауғашы

Rheum altaicum

Тарандар  тұқымдасы

94

Виттрок рауғашы

Rheum wittrockii

Тарандар  тұқымдасы

95

Қызғылт семізот

Rhodiola rosea

Жасаңшөптер тұқымдасы

96

Маймұр немесе Ақшыл секпілгүл

Fritillaria pallidiflora

Лалагүлдер  тұқымдасы

97

Алтай таутобылғысы

Sibiraea altaiensis

Раушангүлдер  тұқымдасы

98

Янчевский қарақаты

Ribes janczewskii

Қарлығандар тұқымдасы

99

Қатпарлы  шұбаршөп

Saussurea involucrata

Күрделігүлдер тұқымдасы

100

Шренк тобылғытүсі

Spiraeanthus schrenkianus

Раушангүлдер  тұқымдасы

101

Пятаева сертебесі

tanacetopsis pjataevae

Күрделігүлдер тұқымдасы

102

Берікқара терегі

Populus berkarensis

Талдар  тұқымдасы

103

Тораңғыл

Populus pruinosa

Талдар  тұқымдасы

104

Алберт  қызғалдағы

Tulipa alberti

Лалагүлдер  тұқымдасы

105

Жауқазын немесе Бәйшешек

Tulipa biebersteiniana

Лалаагүлдер тұқымдасы

106

Борщов  қызғалдағы

Tulipa borszczowii

Лалагүлдер  тұқымдасы

107

Грейг қызғалдағы

Tulipa greigii

Лалагүлдер  тұқымдасы

108

Зинайда қызғалдағы

Tulipa zenaidae

Лалагүлдер  тұқымдасы

109

Кауфман қызғалдағы

Tulipa kaufmanniana

Лалагүлдер  тұқымдасы

110

Колпаковский  қызғалдағы

Tulipa kolpakowskiana

Лалагүлдер  тұқымдасы

111

Қысқа аталық қызғалдағы

Tulipa brachystemon

Лалагүлдер  тұқымдасы

112

Леман қызғалдағы

Tulipa lehmanniana

Лалагүлдер  тұқымдасы

113

Дарагүлдер  қызғалдағы

Tulipa uniflora

Лалагүлдер  тұқымдасы

114

Островский  қызғалдағы

Tulipa ostrowskiana

Лалагүлдер  тұқымдасы

115

Кеш қызғалдақ

Tulipa tarda

Лалагүлдер  тұқымдасы

116

Жатаған қызғалдақ

Tulipa patens

Лалагүлдер  тұқымдасы

117

Алакүлте  қызғалдағы

Tulipa heteropetala

Лалагүлдер  тұқымдасы

118

Регель  қызғалдағы

Tulipa regelii

Лалагүлдер  тұқымдасы

119

Күмәнді қызғалдағы

Tulipa dubia

Лалагүлдер  тұқымдасы

120

Шымған  қызғалдағы

Tulipa tschimganica

Лалагүлдер  тұқымдасы

121

Шренк қызғалдағы

Tulipa schrenkii

Лалагүлдер  тұқымдасы

122

Северцов  қарақабағы

Ungernia sewerzowii

Амариллистер  тұқымдасы

123

Кәдімгі пыста

Pistacia vera

Сумахтар  тұқымдасы

124

Ақжолақ сасыр

Ferula leucographa

Шатыршагүлдер тұқымдасы

125

Семенов айдаршөбі

Corydalis semenovii

Көгілдір  тұқымдасы

126

Жауқазын немесе Алатау бәйшешегі

Crocus alataevixus

Құртқашаштар  тұқымдасы

127

Корольков бәйшешегі

Crocus korolkowii

Құртқашаштар  тұқымдасы

128

Түбірлі томағашөп

Scutellaria subcaespitosa

Ерінгүлдер  тұқымдасы

129

Тауқалуен

Schmalhausenia nidulans

Күрделігүлдер тұқымдасы

130

Культиасов  батаны

Schrenkia kultiassovii

Шатыршагүлдер тұқымдасы

131

Иткүшала

Eminium lehmannii

Аройниктер  тұқымдасы

132

Илария  шырышы

Eremurus hilariae

Асфодел тұқымдасы

133

Алматы  шиқылдағы

Juno almaatensis

Құртқашаштар  тұқымдасы

134

Көкшіл  шиқылдақ

Juno coerulea

Құртқашаштар  тұқымдасы

135

Кушакевич шиқылдағы

Juno kuschakewiczii

Құртқашаштар  тұқымдасы

136

Сүйсін  шиқылдағы

Juno orchioides

Құртқашаштар  тұқымдасы

137

Недзвеция алмасы

Malus niedzwetzkyana

Раушангүлдер  тұқымдасы

138

Сиверс  алмасы

Malus sieversii

Раушангүлдер  тұқымдасы



Информация о работе Кызыл китап